پخش زنده
امروز: -
اینکه آدم بیکار بشینه توی خونه تا یکی شغل رو توی طبق بزاره بیاره خدمتش این کسر شانه، نه کار کردن! خدا خودش گفته از تو حرکت از من برکت.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز خراسان رضوی؛ محمد با بی حوصلگی روی تختخوابش داراز کشیده و خاطرات گذشته اش را یکی یکی مرور می کند.
اینگار همین دیروز بود که پس از فارغ التحصیلی و پایان خدمتش روزها به امید استخدام در ادارات و سازمان های دولتی همه جای شهر را زیر و رو کرد.
اما هرچه بیشتر می گشت کمتر می یافت!
و امروز محمد ماه هاست که نا امید از یافتن شغل دلخواهش خانه نشین شده است!
پدر محمد وارد اتاقش می شود و می گوید: پسرم چرا اینقدر ناراحتی؟!
محمد می گوید: خودتان می بینید که هرچی دنبال کار می گردم پیدا نمی کنم.
پدر محمد می گوید: یعنی اصلا هیچ کاری برای تو در این شهر به این بزرگی پیدا نمیشه؟!
محمد می گوید: شاید باشه! ... اما به نظر شما کسر شان نیست که من با این همه دبدبه و کبکبه هر کاری رو انجام بدم؟!
پدر محمد در حالیکه گویا از این سخن پسرش ناراحت شده می گوید: یعنی چی؟!
چه دبدبه و کبکبه ای؟ کار که عار نیست پسرم!
تو پاشو یاعلی بگو و حرکت کن خدا خودش همه چی رو همون طوری که میخوای ان شاء الله ردیف میکنه.
از تو حرکت از خدا برکت.
محمد می گوید: یعنی چی کار کنم؟
پدر محمد می گوید: پسرم کار کاره، رزق که حلال باشه کارش هیچ فرقی نمی کنه.
او ادامه می دهد: من وقتی خیلی کم سن و سال تر از حالای شما که بودم شغل های متفاوتی رو تجربه کردم.
محمد می گوید: پدر جان، مضحک نیست که مشغول شغل های سطح پایین بشم؟!
پدر محمد در حالیکه صورتش از ناراحتی سرخ گون شده می گوید:
پسرم ما هیچ شغل سطح پایینی نداریم.
همه مشاغل قابل احترام و برای جامعه لازمند.
اینکه آدم بیکار و بی عار بشینه توی خونه تا یکی شغل رو توی طبق بزاره بیاره خدمتش این کسر شانه، نه کار کردن!
پاشو دستت رو به زانوهات بگیر یاعلی بگو و بلند شو ...
خدا خودش کمکت میکنه ...
من و مادرت هم برات دعا می کنیم که ان شاء الله خدا همون شغلی رو که دوست داری جلوی راهت قرار بده.
پاشو ...
یا علی ...
کمبود شغل یا بالا رفتن خواسته ها
شاید مثل این دیالوگ بالا در مقطعی از دوران زندگی هر کدام از ما که در جستجوی شغلی بودیم حداقل یک بار تکرار شده.
نبود شغل یا بالا بودن توقع جوانان؟
مسئله اینست.
بی شک بیکاری یکی از معضلات هر جامعه ای است اما آیا در این بیکاری خود جوانان نیز نقش دارند یا خیر؟!
این روزها تقریبا شاید در هر خانواده ای یک جوان بیکار یافت می شود.
کافیست که به اطراف خود نگاه کنیم و آنگاه است که در مقابلمان جوانی جویای کار را مشاهده می کنیم!
جوانانی که به این در و آن در می زنند تا برای خود شغلی دست و پا کنند و به زندگی خود سروسامانی بدهند.
اما به راستی زمینه های کار آفرینی و ایجاد اشتغال برای جوانان ما در جامعه کم است؟!
یا سطح خواسته های برخی که حالا بسیاری از آنها که ممکن است تحصیلات دانشگاهی هم داشته باشند افزایش یافته است؟!
به سطح شهر مشهد می روم و با جوانان درباره انتخاب شغل همکلام می شوم.
علی که راننده اسنپ است می گوید: شاید این روزها مدرک اکثر افراد جامعه دانشگاهی هم باشد.
اما آیا این درست است که بگوئیم که همه این افراد باید در مشاغل اداری و دولتی مشغول باشند؟
او می گوید:
من خودم راننده تلفنی هستم و خدا هم تا الان مرا وا نگذاشته است.
علی آقا ادامه می دهد: آیا افراد از درآمد بالای برخی مشاغلی که در دیدگاه آنها به ظاهر دلچسب هم نیستند اطلاعی دارند یا نه؟!
وی می افزاید: به طور مثال مشاغلی مانند گچ کاری و گچبری، نقاشی ساختمان و امثال اینها با اینکه درآمد بالایی هم دارند، اما خیلی از جوانان حاضر به انجام دادن این کارها نیستند!
آقای احمدی که در شغل موتور سازی مشغول به کار است، می گوید: من کارمند شرکتی هستم، اما بعد از ظهرها پس از پایان کار اداری به مغازه می روم.
او ادامه می دهد: شاید در طول دو هفته، درآمد کار تعمیراتی ام که به ظاهر تحصیلات بالایی هم نیاز ندارد خیلی بیشتر از حقوق یک ماه کار کارمندیست!
برادر او که تعمیرات موبایل دارد می افزاید: مدرک دانشگاهی من کارشناسی است، اما آنقدر بازار کارم خوب است که به هیچ کار دولتی فکر نمی کنم.
او می گوید: خدا را شکر با درآمدم توانسته ام، خانه و ماشین بخرم و الان هم پس انداز خوبی دارم.
محسن که کار تولیدی دارد می افزاید: گرچه در معضل بیکاری موارد بسیاری را می توان دخیل دانست اما به نظر من بخشی از این جریان به خود افراد بر می گردد.
او ادامه می دهد: الحمد لله ما در کشورمان، زمین، معادن و ذخائر خدادادی بسیار و نیروی های کار جوان، قوی و مستعد کم نداریم که همه اینها سرمایه های الهیند که شاید کشورهای پیشرفته در حسرت آن ها هستند!
از آمار بیکاران تا شغل های بی تصدی
شغلهای پر درآمدی در ایران هست که کمتر کسی سراغشان میرود!
اکثر جوانان بعد از فارغ التحصیل شدن از دانشگاه و ارسال صدها رزومه به شرکت های مختلف و مصاحبه های متعدد، هیچ جا مشغول به کار نمی شوند!
شاید باورتان نشود اما در کنار تعداد افراد بیکاری که این روزها سر به فلک کشیده است، مشاغل بسیاری در کشور وجود دارد که به دنبال نیروی کار هستند!
اما این شغل ها به خاطر نداشتن طرفدار، همچنان سال هاست که خالی از منابع انسانی مانده اند!
دو میلیون شغل بی تصدی را نخستین بار 28 آذر 93 وزیر کارِ آن موقع اعلام کرد که قطعا این آمار تا امسال افزایش بیشتری یافته است.
او گفت: همچنین هم اکنون بیش از 2 میلیون فرصت شغلی دیگر نیز در کشور در اختیار اتباع خارجی است.
به عقیده وزیر کار امروز نگاه کارجویان به اشتغال عوض شده است.
پس از او رئیس دانشگاه جامع علمی-کاربردی شغل های بی تصدی کشور را بسیار بالاتر از آمارهای رسمی اعلام کرد!
عبدالرسول پورعباس نداشتن مهارت متقاضیان را از مهمترین علل طرفدار نداشتن این شغل ها دانست.
در حالی حدود دو میلیون و 300 هزار بیکار (قبل از کرونا) وجود دارد که طبق آمارهای برخی مسئولان به همین میزان نیز فرصت شغلی در کشور وجود دارد که متصدی ندارد!
بیکارانی که به علت نداشتن مهارت های لازم، بهانه برای سختی کار های فیزیکی یا نبودن فرصتهای شغلی نتوانستهاند هنوز که هنوزه مشغول به کار شوند.
طبق آخرین آمار رسمی کشور از این میزان بیش از یک میلیون و 600 هزار نفر مرد و حدود 700 هزار نفر زن هستند.
همچنین یک میلیون و 800 هزار نفر در بخش شهری و 500 هزار نفر دیگر در بخش روستایی کشور بیکارند.
موضوع قابل توجه دیگر اینست که از این دو میلیون و 300 هزار نفر، 700 هزار نفر آنها جوانان 15 تا 24 سال و حدود 800 هزار نفر دیگر آنان جوانان 24 تا 29 سال هستند.
حال سوال اینست با آمار بالای تعداد افراد بیکار، علت اینکه حدود دو میلیون شغل بدون منابع انسانی وجود دارد چیست؟
عده ای معتقدند سخت بودن برخی مشاغل نيز باعث عدم تمايل نيروی كار جوان به اين شغلها شده است.
شغل های دشواری که فرد جویای کار رغبت نمی کند سراغ آنها برود!
بررسیها نشان میدهد به ازای هر فرد شاغل در ایران بیش از دو نفر بیکارند!
کمتر از 30 درصد از جمعیت کشور شاغل هستند که بخشی از آن در خراسان رضوی فعالیت دارند.
بررسی های صورت گرفته توسط مرکز آمار ایران نشان می دهد هم اکنون از جمعیت 80 میلیون نفری ایران، فقط بیش از 22 میلیون نفر شاغل هستند.
این بدان معناست که بار تامین هزینه های 3.5 نفر در ایران - شامل یک فرد شاغل و 2.5 فرد بدون شغل - بر عهده فقط یک نفر است!
مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی سهم بالای جمعیت غیر فعال ایران از کل جمعیت و روند افزایشی آن به ویژه نیروی جوان و تحصیلکرده را هشداری جدی برای بروز انواع نابسامانی های اجتماعی می داند.
بیکاری خود خواسته
بیکاری خود خواسته یکی از مهمترین بحران های کنونی و پیش روی کشور است!
به طوری که بسیاری از برنامه ریزی ها بر کاهش نرخ بیکاری در سال های آتی استوار است.
همچنین بررسی ها نشان می دهد در صورت تحقق اهداف پیش بینی شده و در بهترین حالت، تعداد بیکاران در پایان قرن حاضر در حدود 5 میلیون نفر خواهند بود.
با وجود آمار بیکاری، علت شغل های بدون منابع انسانی چیست؟
یکی از کارشناسان اقتصادی کشور می گوید: مسئله بیکاری و ارتباط آن با رشتههای تحصیلی، یک موضوع مهم پیش روی جامعه است.
عنبری می افزاید: این مسئله، تا جایی پیش رفت که رهبر معظم انقلاب اسلامی از دستگاههای اجرایی خواستند رابطه متقابل تحصیل با اشتغال مشخص شود.
این استاد دانشگاه می گوید: آیا دولت باید افرادی که تحصیلات عالیه دارند، را مجبور کنند تا به دنبال مشاغلی که متناسب با تحصیلات آنها نیست، بروند؟!
عنبری با تاکید بر نتیجه هزینه کرد افراد تحصیلکرده می افزاید: دولت باید سیاست اقتصادی جامعه را طوری برنامه ریزی کند که هرکس در شغل متناسب با تحصیلات خود قرار بگیرد و باعث برگشت هزینه افراد باشد.
این کارشناس اشتغال با اشاره به وجه دوم این موضع، که به خود فرد بر می گردد، ادامه می دهد: اینکه افراد تحصیل کرده برای انتخاب شغل حساسیت بیش از اندازه به خرج می دهند، باعث ایجاد آسیب های اجتماعی، از جمله بالا رفتن سن ازدواج می شود!
زنگ خطر افزایش سن ازدواج
آمارها بیانگر آنست که بیش از 11 میلیون دختر و پسر جوان که بیشتر آنها هم تحصیلکرده هستند در سن ازدواج در کشور وجود دارند که خراسان رضوی نیز از این موضوع بی نصیب نمانده است!
از عمده ترین دلایل تأخیر ازدواج از نظر جوانان، عوامل اقتصادی به ویژه اشتغال برای آقا دامادهاست.
در یک صحبت چند دقیقه ای با جوانان، به ویژه پسران، می توان به آسانی فهمید که علت نداشتن تمایل آنها به ازدواج برخوردار نبودن از شغل، مسکن و تهیه لوازم و ضروریات زندگیست.
در این بین خانواده های دختران هم مشکل تهیه جهیزیه را سد بزرگی برای ازدواج دخترانشان می دانند، خصوصاً خانواده هایی که چند دختر با فاصله های سنی کم، دارند.
بنابراین نداشتن توان اقتصادی کافی، انگیزه ازدواج جوانان را پایین می آورد و اجازه نمی دهد آنان در سن مناسب ازدواج کنند.
نزدیک شدن سن ازدواج به مرز دهه سوم زندگی، پیامدهای رفتاری و روانی تلخی برای برخی از این افراد همچون افسردگی و خدای ناکرده مشکلاتی همچون انحرافات جنسی را ممکن است به دنبال داشته باشد!
پژوهشها در این باره از رابطه افزایش سن ازدواج و رواج مجرد ماندن از آسیبهای اجتماعی حکایت میکند.
جامعهشناسان و صاحبنظران اجتماعی و مذهبی کشور مکرر دراین باره هشدار جدی میدهند و مدت هاست که زنگ خطر افزایش سن ازدواج را به صدا درآورده اند!
چرا که از منظر روانشناسی، تجرد طولانی مدت، ریشه بسیاری از آسیبهای فردی و اجتماعی است.
آمار بیکار شده های کرونا
ماههاست از شیوع ویروس کرونا در جهان میگذرد و هنوز هم هیچکس نمیداند این ویروس تا چه زمانی با ما یا بدون ما به زندگی ادامه خواهد داد!
در کشور ما جمعیتی بدون بیمه و قرارداد کار میکنند که وضعیت معیشت آنها را نمیتوانیم از میان دادههای رسمی ردیابی کنیم!
از زمان شیوع کرونا تاکنون طبق اطلاعاتی که از وزارت کار به دست ما رسیده است، جمعیت زیادی از کارگران غیررسمی درآمد حداقلی خود را از دست دادهاند.
و نزدیک به یک میلیون نفر از کارگران رسمی بیکار شده و در صف دریافت بیمه بیکاری انتظار میکشند.
بیمه بیکاری هم که در نظر گرفته شده، مبلغ آن بسیار ناهمخوان با گرانیها و هزینههای یک خانواده است.
در این بین وضعیت بیکاری بر اثر کرونا در استانهای خراسان رضوی، تهران، فارس و اصفهان قرمز است.
جالب است استانهایی که در وضعیت قرمز هستند، پیشتر از شیوع کرونا جزو استانهای با نرخ بیکاری کمتر از دیگر استانها بودهاند!
کاهش بیکاران خراسان رضوی
با رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی خراسان رضوی همکلام می شویم. رضا جمشیدی می گوید: تعداد شاغلان استان در سال 98 نسبت به سال قبل از آن حدود ۱۱۸ هزار نفر افزایش پیداکرده و تعداد بیکاران استان نیز حدود ۳۶ هزار نفر کاهش یافته است.
او می افزاید: جمعیت استان براساس آخرین سرشماری انجام شده، حدود 7 میلیون نفر است که 1.8 دهم درصد جمعیت کشور را داراست.
جمشیدی ادامه می دهد: با این وجود تولید ناخالص داخلی استان، حدود 5.2 دهم درصد از تولید ناخالص داخلی کشور و درآمد سرانه هر شهروند خراسان رضوی، پنج درصد میانگین کشوری است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی نیز می گوید: هزینه مورد نیاز به منظور ایجاد اشتغال موثر، از محل پرداخت تسهیلات حمایتی کمیته امداد خراسان رضوی برای مددجویان و کارفرمایان طرح های اشتغال مددجویی تامین شده است.
علی رسولیان می افزاید: کل اعتبارات قرضالحسنه اشتغال برای ایجاد این فرصت های شغلی سه هزار و ۹۸ میلیارد ریال است.
معاون استاندار خراسان رضوی می گوید: ما هم اکنون ۲۲ هزار بیکار در خراسان رضوی داریم اما امیدواریم با برنامههای در دست اجرا نرخ بیکاری استان به ۸.۵ درصد کاهش بدهیم.
علی رسولیان ادامه می دهد: در سال گشته میزان تسهیلات پرداخت شده در استان خراسان رضوی 33 هزار و 500 میلیارد تومان بوده و نرخ بیکاری استان در سال 97 حدود 10.7 بوده است.
وی می افزاید: که نسبت به سال قبل 0.7 درصد کاهش داشته و این میزان از متوسط کشوری هم پایینتر است.
معاون استاندار با بیان اینکه در سال گذشته 139 هزار شغل ایجاد شده و 110 هزار شغل در برنامه بوده می گوید: البته نمیتوان این را انکار کرد شغلهایی را هم از دست داده ایم.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان رضوی ادامه می دهد: بی شک پرداخت تسهیلات ازدواج یکی از مهم ترین برنامههای ما در استان است.
رسولیان می افزاید: در سال 97 در حدود 85 هزار و 876 فقره تسهیلات ازدواج در خراسان رضوی پرداخت شده و این میزان نسبت به سال قبل از آن 32 درصد رشد داشته است.
رسولیان می گوید: همچنین به 13 هزار و 999 نفر تسهیلات خود اشتغالی به ارزش 198 میلیارد تومان پرداخت شده است.
از تو حرکت از خدا برکت
محمد خسته و کوفته از راه می رسد و بر روی تختخوابش دراز می کشد.
نا خودآگاه یاد روزهای تلخی می افتد که شب و روز به دنبال شغل مناسبی می گشت و در نهایت نا امید از یافتن کار روی همین تخت در فکر فرو می رفت.
او یاد گفته های پدرش می افتد که می گفت: یا علی بگو و پاشو ... از تو حرکت از خدا برکت.
یاد این سخن پدرش که گفته بود: من و مادرت هم برات دعا می کنیم که ان شاء الله خدا همون شغلی رو که دوست داری جلوی راهت قرار بده.
و امروز همان روزیست که خدا دعای آنها را در حق فرزندشان اجابت کرد.
سید محسن واعظی