۲۴ مهر، روز اراده، روز خواستن و توانستن‏‎‏؛ روز ملی پارالمپیک

آنچه امروز را برای ایرانیان مهم کرده است، افتخاراتی است که ورزشکاران پارالمپیکی در سال‌های گذشته برای این مرز و بوم رقم زده اند. در ادوار گذشته بازی‌های پارالمپیک و پارا آسیایی، پرچم سه رنگ ایران با اراده و عزم زنان و مردان جانباز و معلول بار‌ها به اهتزار درآمده و مایه افتخار وطن شده‌اند.
ایران به ورزشکاران جانباز و معلول خود افتخار می‌کند و ۲۴ مهر روزی است که به آنان تعلق دارد. افرادی که با وجود مشکلات و سختی‌هایی که بر سر راهشان قرار دارد، با تکیه بر عزم، اراده و امیدواری، موانع را پشت سر نهاده و برای کشورشان افتخار آفریده‌اند.
امروز، ۲۴ مهر نه فقط برای خانواده جانبازان و معلولان، که برای همه خانواده‌ها باید روز مهمی باشد، زیرا آن‌ها صدای ملت ایران در همه میدان‌های بین المللی هستند و برای کشور افتخار می‌آفرینند.

 ثبت روز ملی پارالمپیک در تقویم جمهوری اسلامی ایران 

از سال ۱۳۹۴ با تایید آقای حسن روحانی، رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، ۲۴ مهر به عنوان روز ملی پارالمپیک در تقویم رسمی کشور به ثبت رسید.
البته نخستین دوره روز و هفته پارالمپیک در ایران و در سال ۱۳۸۲ با حضور ۳۰۰ ورزشکار و فقط در استان تهران برگزار شد.
پس از آن، این برنامه هر سال توسعه یافت و پارسال تعداد ۴۰ هزار و ۶۸۰ ورزشکار در ۳۱ استان در مراسمی ویژه هفته پارالمپیک مشارکت داشتند.

 کرونا هم مانع گرامیداشت روز پارالمپیک نشد 

امسال با توجه به شرایط موجود و همه گیری بیماری کرونا، اجرای برنامه‌های هفته ملی پارالمپیک متناسب با شرایط هر شهر، رعایت نکات بهداشتی و تاکید بر نسخه‌های مجازی، توصیه شده است.
«تحرک - توانمندی - افتخار آفرینی» شعار در نظر گرفته شده برای روز و هفته ملی پارالمپیک امسال است.

 بازی‌های پارالمپیک 

بازی‌های پاراالمپیک رویدادی چند ورزشی است که برای ورزشکاران دارای معلولیت جسمی و ذهنی برگزار می‌شود.
مسابقات پارالمپیک که مهم‌ترین و مورد توجه‌ترین مسابقات ورزشی جهان برای افراد کم‌توان است از سال ۱۹۶۰ تاکنون هر چهار سال یک‌بار به‌طور منظم برگزار شده و از سال ۱۹۸۸ پس از برگزاری مسابقات المپیک و در همان شهری که المپیک میزبانی می‌شده، برگزار می‌شود. کمیته بین المللی پارالمپیک (آی‌پی‌سی) نهاد برگزارکننده این مسابقات است.
واژه پارالمپیک ترکیبی از پیشوند یونانی پارا (παρά) به معنای «همراه» و «کنار» و واژه المپیک است.

 پیشینه پارالمپیک 

پیشینه پارالمپیک به مراسم افتتاحیه المپیک ۱۹۴۸ لندن بازمی‌گردد که در آن مسابقاتی برای سربازان بریتانیایی فلج شده در جریان جنگ جهانی دوم برگزار شد، شرکت ورزشکارانی از هلند در دوره بعدی این مسابقات که چهار سال بعد برگزار شد، آن رویداد را به عنوان اولین مسابقات بین‌المللی از این نوع در تاریخ ثبت کرد.
اما در اولین دوره مسابقات پارالمپیک که سال ۱۹۶۰ در رم برگزار شد، تنها قربانیان جنگ حضور نداشتند. پارالمپیک ۱۹۷۶ تورنتو نیز اولین دوره‌ای بود که افرادی با انواع دیگر معلولیت (به جز فلجی پایین‌تنه) هم در آن شرکت داشتند.
از المپیک ۱۹۸۸ سئول مسابقات در شهر میزبان المپیک برگزار می‌شود و به موجب موافقتنامه سال ۲۰۰۱ کمیته بین‌المللی پارالمپیک و کمیته بین المللی المپیک از المپیک ۲۰۱۲ لندن هر دو رویداد المپیک و پارالمپیک به‌طور همزمان در یک شهر برگزار می‌شود.

 رشته‌های ورزشی در پارالمپیک تابستانی 

رشته ورزش‌هایی که هم‌اکنون در برنامه مسابقات پارالمپیک قرار دارند: بسکتبال با ویلچر، پاروزنی، پرس سینه، تنیس روی میز، تنیس با ویلچر، تیراندازی با کمان، تیراندازی، جودو (نابینایان و کم‌بینایان)، دو و میدانی، دوچرخه سواری، راگبی با ویلچر، شنا، شمشیربازی با ویلچر، قایقرانی بادبانی، گلبال، فوتبال ۵نفره، فوتبال ۷نفره، والیبال نشسته، بوچیا

 ایران در بازی‌های پارالمپیک 

کشور ایران تاکنون در رشته‌های والیبال نشسته، تیراندازی با کمان، تیراندازی، وزنه‌برداری و دو و میدانی موفق به کسب مدال‌ها و قهرمانی‌هایی در بازی‌های پارالمپیک شده‌است.
فدراسیون ورزش‌های معلولین ایران یک سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ تأسیس و تحت نظارت سازمان تربیت بدنی وقت فعالیت خود را آغاز کرد.
در پی جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و آسیب‌های فراوان ناشی از جنگ، ضرورت ورود جانبازان سرافراز به صحنه‌های ورزشی برای حفظ سلامتی و افزایش روحیه نشاط و شادابی به منظور حضور موثر در عرصه‌های اجتماعی احساس گردید.
این گونه بود که در سال ۱۳۵۹ نام فدراسیون مذکور به «فدراسیون ورزش‌های جانبازان و معلولین» تغییر کرد.
با گسترش فعالیت‌های ورزشی معلولین و جانبازان، فدراسیون ورزش‌های نابینایان و کم‌بینایان در سال ۱۳۷۶ پیشنهاد و در سال ۱۳۷۸ به جمع سایر فدراسیون‌های تحت پوشش سازمان تربیت بدنی درآمد.

با رشد و توسعه کمی و کیفی ورزش‌های معلولین و نابینایان و کم‌بینایان در دنیا در ۲ گروه «آقایان و بانوان» و اعلام رسمی IPC مبنی بر ضرورت تشکیل کمیته ملی پارالمپیک، این کمیته فعالیت خود را پس از برگزاری اولین مجمع عمومی در ۱۷ بهمن ۱۳۷۹ آغاز کرد.

 نگاهی به حضور و ثبت نتایج ایران در ادوار مختلف پارالمپیک 

تیم‌های ورزشی جانبازان و معلولین تاکنون در ۷ دوره رقابت‌های پارالمپیک حضور داشته که بهترین نتایج را در پارالمپیک لندن کسب کرده است، کاروان ایران پس از گذشت ۴ سال از بازی‌های ۲۰۱۲ لندن، در پارالمپیک ۲۰۱۶ ریو شرکت کرده است.

۱۹۸۸ نخستین حضور
در سال ۱۹۸۸ کاروان ورزشی کشورمان برای نخستین بار در رقابت‌های پارالمپیک سئول در ۴ رشته ورزشی والیبال نشسته، دو و میدانی، وزنه برداری و گلبال حضور پیدا کرد و در پایان با کسب ۸ مدال شامل ۴ طلا، یک نقره و ۳ برنز در جایگاه بیست و هشتم قرار گرفت.

پارالمپیک ۱۹۹۲
چهار سال بعد در سال ۱۹۹۲ کاروان ورزشی کشورمان به پارالمپیک بارسلون اعزام شد و در چهار رشته ورزشی والیبال نشسته، تنیس روی میز و گلبال شرکت نمود و موفق به کسب ۴ مدال شامل یک طلا، ۲ نقره و یک برنز و با نه پله سقوط در جایگاه سی و هفتم قرار گرفت.

پارالمپیک ۱۹۹۶
همچنین در سال ۱۹۹۶ در رقابت‌های آتلانتا، کاروان ورزشی ایران در چهار رشته والیبال نشسته، وزنه برداری، تیراندازی و دو و میدانی شرکت کرد و موفق به دریافت ۱۷ مدال شامل ۹ طلا، ۵ نقره و ۳ برنز و با صعود در جدول رده‌بندی مدال‌ها در جایگاه بیستم ایستاد.

درخشش ایران در پارالمپیک سیدنی ۲۰۰۰
کاروان ورزشی جانبازان و معلولین چهار سال بعد در رقابت‌های ۲۰۰۰ سیدنی حضور درخشانی داشت و با شرکت در ۵ رشته ورزشی والیبال نشسته، وزنه برداری، دو و میدانی، تیراندازی و تیر و کمان موفق به کسب ۲۳ مدال شامل ۱۲ طلا، ۴ نقره و ۷ برنز و با چهار پله صعود نسبت به دوره قبل، جایگاه شانزدهم مدال‌آوران را به خود اختصاص داد.

پارالمپیک ۲۰۰۴ آتن
کاروان ورزشی کشورمان در پارالمپیک ۲۰۰۴ آتن با ۹۰ ورزشکار در ۱۰ رشته وزنه برداری، والیبال نشسته، بسکتبال با ویلچر، تیر و کمان، دوچرخه‌سواری، جودو، تنیس روی میز، فوتبال، دو و میدانی و تیراندازی حضور یافت و موفق به کسب ۲۲ مدال شامل ۶ طلا، ۳ نقره ۱۳ برنز با هفت پله سقوط به جایگاه بیست و سوم منتقل شد.

پارالمپیک ۲۰۰۸
چهار سال بعد کاروان ورزشی کشورمان با ۷۴ ورزشکار در ۹ رشته ورزشی بسکتبال با ویلچر، والیبال نشسته، گلبال، جودو، فوتبال (نابینایان)، دو و میدانی، وزنه برداری، تیراندازی و تنیس روی میز به پارالمپیک ۲۰۰۸ پکن اعزام شد و با کسب ۱۴ مدال شامل ۵ طلا، ۶ نقره و ۳ برنز شد و با یک پله صعود در جایگاه بیست و دوم جدول مدال آوران قرار گرفت.

درخشان‌ترین حضور در لندن ۲۰۱۲
کاروان ورزشی کشورمان در هفتمین حضور در رقابت‌های پارالمپیک با ۷۹ ورزشکار در ۱۰ رشته والیبال نشسته، گلبال، جودو، دو و میدانی، فوتبال (نابینایان)، وزنه برداری، تیراندازی، تیر و کمان، بسکتبال با ویلچر و تنیس روی میز حضور یافت و موفق به کسب ۲۴ مدال شامل ۱۰ طلا و ۷ نقره، ۷ برنز بود و در جایگاه یازدهمی قرار گرفت و درخشان‌ترین حضور را در لندن رقم زد.
مدال طلا:
زهرا نعمتی (تیراندازی) ـ جلیل باقری جدی (پرتاب وزنه) ـ پیمان نصیری (دوی ۱۵۰۰ متر) ـ محمد خالوندی (پرتاب نیزه کلاس F۵۷/۵۸) ـ محسن کائیدی (پرتاب نیزه کلاس F۳۳/۳۴) ـ جواد حردانی (پرتاب دیسک) ـ نادر مرادی (وزنه‌برداری ـ دسته ۶۰- کیلوگرم) ـ علی حسینی (وزنه‌برداری ـ دسته ۷۵- کیلوگرم) ـ مجید فرزین (وزنه‌برداری ـ دسته ۸۲.۵- کیلوگرم) ـ سیامند رحمان (وزنه‌برداری دسته ۱۰۰+ کیلوگرم)

پارالمپیک ۲۰۱۶
کاروان ورزشی جانبازان و معلولین ایران امسال با ۷۹ سهمیه کسب شده در رشته‌های والیبال نشسته مردان و بانوان، بسکتبال با ویلچر، فوتبال ۵ نفره (نابینایان)، فوتبال ۷ نفره، دو و میدانی، قایقرانی، تیر و کمان، وزنه برداری، دوچرخه سواری، شنا و جودو حضوری مقتدرانه در بازی‌های ۲۰۱۶ ریو داشت که در نهایت در این رقابت‌ها کاروان کشورمان با کسب ۸ طلا ۹ نقره و ۷ برنز در مکان ۱۵ جهان قرار گرفت.
بطور خلاصه در ادوار مختلف، تعداد مدال‌های ایران به قرار زیر بوده است:
۱-المپیک ۱۹۸۸ سئول:۸ مدال
۲-المپیک ۱۹۹۲ بارسلون:۴ مدال
۳-المپیک ۱۹۹۶ آتلانتا:۱۷ مدال
۴-المپیک ۲۰۰۰ سیدنی:۲۳ مدال
۵-المپیک ۲۰۰۴ آتن:۲۳ مدال
۶-المپیک ۲۰۰۸ پکن:۱۴ مدال
۷-المپیک ۲۰۱۲ لندن:۲۴ مدال
۸-المپیک ۲۰۱۶ ریو: ۲۴ مدال