نکوداشت استاد مهدی محقق، چهره ماندگار کشور

به گزارش خبرنگار دانشگاه گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما، آقای دکتر غلامعلی حداد عادل در مراسم تجلیل از استاد مهدی محقق گفت: تاریخ ۱۵۰ ساله ما، تاریخ کشاکش سنت و تجدد است و می‌شود این تاریخ را بر حسب این عنوان نوشت.

وی با اشاره به اینکه در هر رشته‌ای شاهد دوگانه "سنت"و "تجدد" بودیم افزود: در علم دانشگاه ها، علم جدید و در حوزه‌های علمیه علوم و معارف اسلامی و سنتی را داشته ایم که همیشه دلسوزان جامعه را نگران افراط و تفریط کرده بود.

آقای حداد عادل گفت: در این دهه‌هایی که دانشگاه‌ها در کشور تأسیس شدند، به خصوص دانشگاه تهران و دانشکده ادبیات، یک نسل از استادان نقش مهمی داشتند که قبل از اینکه با علم آشنا شوند، تحصیلات اولیه خود را در حوزه علمیه داشتند و پس از آن وارد دانشگاه شدند و توانستند دوگانه سنت و تجدد را یگانه کنند.

رییس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی گفت: آغازگر این سلسله زنده یاد علامه قزوینی بودند تا آقایان دکتر شفیعی کدکنی و دکتر مهدی محقق هم به این سلسله تعلق دارد.

محقق پرچمدار فرهنگ ایران است

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو  نیز در این مراسم گفت: شما قطب‌نما هستید و فکر می‌کردیم روزگار علامه‌ها به سر رسیده و علم تخصصی شده که ویژگی جهان مدرن است. شما در ادبیات و عرفان و فقه و طب سنتی استاد هستید.

حجت ‌الله ایوبی با بیان این که «چه کنیم که روزگار سختی است و نمی‌توانستیم پذیرای خیل مشتاقان شما باشیم اما امروز شما را به تماشای خورشید می‌خوانیم»، افزود: سخنرانی‌های استاد مانند ارکستر سمفونیک دلچسب و دلپذیر است. او یک معلم به معنای واقعی کلمه است.ناصرخسرو(شاعر قرن چهارم)و ابن‌بطوطه (سیاح و جغرافی‌دان قرن هشتم) با آثار استاد محقق این‌گونه محبوب محافل علمی شدند.

باید گفته های مفاخر را عملیاتی کنیم

رییس دانشگاه تهران هم گفت: هرچه در کشور به مفاخر خود بها دهیم و گفته های آنها را به عمل برسانیم، آن وقت می توان به ماندگاری ملت ها و تمدن ها کمک کنیم و بیشتر توجه کنیم.
آقای محمود نیلی در این مراسم افزود: وقتی در تاریخ تمدن مطالعه می کنیم، آنچه که کشور را حفظ کرده است، دانشمندان و عالمان است.
وی با بیان اینکه یک ملت وقتی ملت خواهد بود که موضوعاتی برای افتخار به آن داشته باشند، افزود: ادیبان، دانشمندان و عالمان برای ما و برای با هم بودن افتخار می آفرینند.
رییس دانشگاه تهران گفت: پس هرچه به این مفاخر بها دهیم و به گفته های آنها عمل کنیم، آن وقت می توان به ماندگازی ملت ها و تمدن ها بیشتر کمک کرد.

آشنایی محقق با قرآن کریم میراث بی‌بدیل حکمای امروز است

آقای دکتر علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی هم در ادامه این مراسم گفت: من به دور از مداهنه و مجامله به این باورم سخن گفتن در باب فضایل و محامد محقق نیازمند آراستگی  چندین هنر است. آنچه برای من جلب توجه می‌کند، آشنایی عمیق و دقیق ایشان با قرآن کریم و میراث بی‌بدیل حکمای اسلامی این که در روزگار ما کیمیاست.

وی افزود: او افزون بر برخورداری از پیوندی وثیق با سنت و مدرسه فکری ایرانی و اسلامی در کاوس در زوایای فرهنگ مغرب زمین همت کرده و آوازه نام و شهرت او از دانشگاه مک‌گیل کانادا تا دانشگاه اسلامی مالزی به گوش می‌رسد. همچنین یکی از احیاگران میراث خرد در عصر اسلامی است. او با بازشناسی و بازآفرینی سنت ناصرخسرو و رازی، به احیای خردگرایی شیعی همت گمارد. 
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: به خود می‌بالم که سایه پُرمهر او بر سر اهل معرفت و جویندگان فضل و فضیلت گسترده است و دم گرم او در آهن سرد ما اثر می کند. این‌ خطر، جامعه ایرانی را تهدید می کند که جوانان ما به دستاویز تخصص‌گرایی و عارضه فن‌پرستی آرام آرام با گنجینه فرهنگ و تمدن اسلامی بیگانه شوند.
دکتر صالحی ادامه داد: باید دل قوی داریم و امیدوار باشیم که جوانان از جویندگان و پویندگان حکمت در راه می‌نهند و برای ترویج آموزه های ملی طرحی نو درافکند و هنگامه‌ای دیگر برپا می‌کنند.

استاد محقق یکی از مصادیق نور جلال است

دکتر حسن بلخاری، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی نیز در مورد استاد محقق گفت: وی پانزده‌سال از عمر خود را در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به بزرگداشت بزرگان فرهنگ ایران مشغول بود.

وی اضافه کرد: کلمه خورشید در فرهنگ ما، هم تصویر ماده است و هم معنا. باید در باب این کلمه البته به واژه پهلویِ خَوَرشید رسید که از اصطلاح اوستایی خَوَرنَه که نورِ جلال ترجمه شده است و سهروردی آن را نوری ساطع تأویل و تعبیر کرد که ازسوی خداوند برکسی‌که برگزیده، تابانده می‌شود و برخی مردم بر برخی دیگر برتری می‌یابند.

دکتر بلخاری افزود: ما شهادت می‌دهیم یکی از مصادیق اعظم این نور جلال، دکتر محقق است. او که به این نور جانش افروخته شده و این افروختگی، فروزندگی دارد.

در ادامه، خانم نوش‌آفرین انصاری، همسر استاد صحبت کرد: در سال ١٣۴٧ وقتی از کانادا برگشتیم، استاد مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران_ دانشگاه مک‌گیل را تأسیس کرد. نگاه او در این نهاد علمی، بر آثار اسلامی مبتنی است. ازجمله در تاریخ پزشکی آثاری منتشر کرد که یکی از آنها، کامل‌الصناعه علی بن عباس اهوازی است و در این روزهای قرنطینه، استاد ناراحت بود که آیا جلد چهارم این کتاب را خواهد دید.

خانم انصاری افزود: او هرگاه از استادان خود نام می‌برد، برق شوق در چشمانش می درخشد. یکی از آنها ادیب نیشابوری بود که در مشهد از او تلمذ می‌کرد و به من گفت یک سال هرروز دوساعت در محضرش می‌ایستادم تا شاید از او چیزی بیاموزم و تأثیر این تلمذ بر او خیلی زیاد بوده و این تاثیر را خودش بر شاگردانش هم گذاشته است.

تجلیل از استاد مهدی محقق؛ تماشای خورشید

در سومین مراسم "تماشای خورشید"، که با رعایت شیوه نامه های بهداشتی در تالار وحدت برگزار شد، از هفت دهه خدمات گسترده علمی و فرهنگی "مهدی محقق" تجلیل شد.

مراسم تماشای خورشید از سوی کمیسیون ملی یونسکو - ایران در سال‌های گذشته راه‌اندازی شد و در آن ثابت‌قدمی و تلاش نام‌آوران حوزه فکر، قلم، اندیشه و هنر گرامی داشته می شود.

استاد مهدی محقق نیز در این مراسم برای حاضران صحبت کرد:

دو برادر در عالم تشیع بسیار مهم هستند؛ سیدرضی و سیدمرتضی. نهج‌البلاغه را مدیون سیدرضی هستیم که سخنان امیرالمؤمنین را جمع‌آوری کرد. سیدمرتضی هم کتاب الشافی فی‌الامامه را نوشت و چاشنی عقلی و فلسفی به موضوع امامت زد. وقتی پدر این دو برادر فوت شد، ابوالعلای معری از دمشق به مجلس ترحیم او در بغداد آمد اما چون نابینا بود، در آستانه مجلس نشست. این دو برادر پیشتر او را ندیده بودند. به‌نظرشان رسید او یک فرد عادی نیست. از هیبت او یقین کردند ابوالعلای معری باشد. وقتی او را شناختند، دستش را گرفتند و با شوکت و جلال هرچه تمام‌تر او را به بالای مجلس بردند. این نشانه ایست که در فرهنگ اسلامی، علم اهمیت داشته و تجلیل و تکریم علما از صفات بزرگی است که در مملکت ما بوده و همیشه دانشمندان را گرامی می‌داشتند. ما در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، بیش از نود بزرگداشت برگزار و بزرگداشت‌نامه منتشر کردیم و بر ماست جوانان را با این سرزمین عالم‌پرور آشنا کنیم.

همچنین در این مراسم، سیدعلی‌اصغر میرباقری، رئیس انجمن ترویج زبان وادب فارسی دقایقی سخن گفت.

سوابق درخشان استاد مهدی محقق

استاد مهدی محقق در ۱۰ بهمن ۱۳۰۸ خورشیدی متولد شد و بنیان‌گذار دایره‌المعارف تشیع و عضو سابق هیأت امنای بنیاد دایره‌المعارف اسلامی، نویسنده، علامه، ادیب، فقیه، مجتهد، نسخه‌پژوه و پژوهشگر تاریخ پزشکی اسلامی، مصحح و شارح کتب ادبی و فلسفی و فقهی و استاد دانشگاه تهران را در کارنامه خود دارد.

وی جوایز و افتخارات بسیاری از جمله درجه استاد ممتاز فلسفه اسلامی از سوی مؤسسه بین‌المللی اندیشه و تمدن اسلامی کوالالامپور مالزی در سال 1993، نشان درجه یک ادب فارسی در سال 1382 و جایزه بنیاد البرز به‌ عنوان دانشمند برتر در سال 1393 را دریافت کرده است.