باور‌های اشتباه درباره باتری موبایل !

به گزارش گروه وب‌گردی خبرگزاری صدا و سیما، اسمارت‌فون‌ها و تبلت‌ها با سرعت بسیاری زیادی پس از معرفی‌شان به یکی از اعضای جدایی‌ناپذیر زندگی بشر امروزی تبدیل شدند و اکنون به‌ندرت می‌توان فردی را یافت که در طول روز از گوشی خود استفاده نکند. با ورود این تکنولوژی که راهکاری برای بسیاری از مشکلات انسان بود، دغدغه‌ای به نام باتری و شارژ هم شکل گرفت. در این مقاله سعی می‌کنیم شما را با چند تصور حول محور باتری‌ها و درست یا نادرست بودن آن‌ها آشنا کنیم.

شارژ کردن مجدد باتری گوشی، تبلت و یا حتی لپ‌تاپ، دغدغه اصلی بسیاری از کاربران است. در واقع کاربرانی که قصد دارد صبح از منزل خارج شده و شاید تا پاسی از شب به محیط با برق مستقیم شهری کمتر دسترسی دارند، هر شب گوشی خود را به شارژ می‌زنند تا هنگام خروج از منزل، با شارژ کامل روز خود را آغاز کنند.

 

در این میان سوالی که گهگاه مطرح شده و برای بسیاری از کاربران همچنان مجهول مانده این است که این فرایند شارژ که گوشی به مدت چندین ساعت اضافه به منبع شارژ خود متصل باشد برای آن اشکال ایجاد می‌کند یا خیر؟ در این مطلب قصد دارد در این موضوع به خصوص با هم صحبت کرده و تلاش کنیم تا به طریقی علمی به آن پاسخ دهیم.

برای درک بهتر فرآیند شارژ و تصورات مربوط به آن، در حین معرفی این تصورات، با انواع باتری‌های گوشی و روش کار آن‌ها هم آشنا می‌شویم و در نهایت نیز چند نکته برای افزایش عمر باتری اسمارت‌فون‌ها ذکر می‌کنیم.

انواع باتری‌ها و اولین تصور غلط
باتری گوشی‌های مدرن امروزی از دو خانواده ساختار لیتیوم یونی (Lithium ion) یا لیتیوم پلیمری (Lithium Polymer) هستند و برخلاف باتری‌های قدیمی نیکل-کادمیوم یا Nickel metal Hydride در مقابل «اثر حافظه» (Memory Effect) مقاوم‌اند. پس شما می‌توانید هر زمان که لازم بود، شارژ گوشی خود را قطع کرده و نگران صدمه زدن به باتری خود نباشید؛ به عبارت دیگر، لازم نیست حتماً تا پرشدن کامل باتری برای قطع کردن شارژر و استفاده از گوشی صبر کنید.

 

اکنون ممکن است این سوال برای شما پیش آید که اگر اثر حافظه وجود ندارد چرا با گذر زمان باتری‌های لیتیوم یونی سریع‌تر شارژ خود را از دست داده یا به اصطلاح، خالی می‌شوند؟ در پاسخ به این سوال باید گفت عمر این باتری‌ها ربطی به اثر حافظه ندارد، بلکه وابسته به ظرفیت آنهاست؛ باتری گوشی شما در گذر زمان تحلیل می‌رود. شاید به طور نسبی و تخمینی بتوان گفت ممکن است در مدت زمانی که یک گوشی جدید ۱۰۰ درصد شارژ می‌شود، گوشی قدیمی‌تر و مشابه آن بتواند تنها حدود ۸۰ درصد شارژ شود.

سازوکار باتری‌ها
اکثر اسمارت‌فون‌های امروزی از باتری‌های لیتیوم یونی استفاده می‌کنند. در هر سلول از این باتری‌ها دو الکترود وجود دارد، یکی از گرافیت ساخته شده و جنس دیگری دی‌اکسید لیتیوم کبالت است. بین این دو الکترود نیز یک مایع الکترولیتی وجود دارد که به یون‌های لیتیوم اجازه می‌دهد بین این دو الکترود حرکت کنند.

زمانی که شما گوشی را به شارژر متصل می‌کنید، این یون‌های لیتیوم از الکترود مثبت یعنی اکسید لیتیوم کبالت به سمت الکترود منفی (گرافیت) رفته و هنگامی که شارژر را قطع کردید، در جهت عکس حالت قبل جاری می‌شوند.

دومین تصور تقریباً غلط: حتماً پس از ۱۰۰ درصد شدن شارژ باید سریع گوشی را از برق کشید!
عبارت «پس از شارژ گوشی حتماً آن را از برق بکشید وگرنه باتری وارد محدوده Overload (اضافه بار) می‌شود» یکی دیگر از تصورات غلط است که احتمالاً آن را شنیده باشید.

 

به بیان ساده اضافه بار که بهتر است آن را در اینجا اضافه شارژ عنوان کنیم زمانی ایجاد می‌شود که بدون مدیریت، بیشتر از ظرفیت فیزیکی دستگاه، به آن جریان شارژ تزریق شود اما، در این مورد باید گفت، اصلاً نباید نگران Overload بود چرا که درون تمام تبلت‌ها، گوشی‌ها و حتی لپ‌تاپ‌های امروزی مدارات محافظ وجود دارد و از Overload باتری جلوگیری می‌کنند. شما می‌توانید اطمینان داشته باشید زمانی که ظرفیت باتری شما به ۱۰۰ درصد می‌رسد، عمل شارژ به‌طور خودکار توسط دستگاه متوقف می‌شود.

زمانی که باتری گوشی به صورت کامل شارژ شود، وارد مرحله‌ای به نام شارژ قطره‌چکانی (اثر قطره‌چکانی) می‌شود. این بدان معناست که دستگاه فقط میزانی از انرژی مورد نیاز خود را از منبع ورودی (شارژر) مطالبه می‌کند که سطح انرژی باتری در حالت «شارژ کامل» نگه داشته شود.

حالت قطره‌چکانی می‌تواند اثر منفی روی عمر باتری شما داشته باشد، اما شما لازم نیست نگران این اثر هم باشید، چون اثر آن از اثر تحلیل خودبه‌خود باتری بسیار کمتر بوده و این اثر فقط زمانی که عمر اصلی باتری به پایان رسیده، محسوس می‌شود.

اما نکته‌ی دیگری که باید در مورد اثر قطره‌چکانی بدانید، داغ شدن باتری است؛ در مورد باتری‌ها ممکن است گفته‌های ضد و نقیض زیادی شنیده باشید، اما نکته‌ای که بین همه‌ی این حرف‌ها مشترک بوده، این است، حرارت بلای جان تمام باتری‌هاست. اثر قطره‌چکانی نیز ممکن است باعث داغ شدن باتری شود، پس بهتر است موقع شارژ، گوشی خود را از قاب محافظی که برایش تهیه کردید خارج کنید و به‌هیچ عنوان گوشی را حین شارژ در مکان‌هایی که عایق گرمایی هستند (مانند پتو، تشک، داخل جیب کت یا لباس و ...) نگه ندارید.

در ادامه نیز باید گفت نیازی نیست نگران انفجار باتری گوشی خود باشید، حرارت ناشی از اثر قطره‌چکانی هیچگاه به انفجار یا آتش‌سوزی باتری منجر نمی‌شود.

سومین تصور غلط: اگر گرما دشمن باتری باشد، پس حتماً سرما دوست باتری است!
در تمام جنبه‌های زندگی و به‌خصوص در مورد باتری‌ها به یاد داشته باشید که باید از افراط و تفریط بپرهیزید. افزون بر گرمای شدید، سرمای شدید نیز برای باتری‌های لیتیوم یونی بسیار مضر بوده و باعث ایجاد یک لایه‌ی فلزی ماندگار روی آند باتری (اکسید لیتیوم کبابت) می‌شود. صدمه‌ای که این لایه به باتری می‌زند، قابل جبران نیست، پس قرار دادن گوشی در دما‌های نزدیک به صفر هم بسیار مضر است.

باور‌های غلط درباره باتری گوشی‌های موبایل که شاید ندانید!

دوره‌ی باتری‌ها و چهارمین تصور غلط: برای شارژ باتری، حتماً باید تا صفر شدن آن و خاموش شدن گوشی صبر کرد!
استفاده از تلفن همراه تا زمان خاموش شدن کامل آن، اگر گوشی شما از باتری لیتیوم یونی استفاده می‌کند، کار بسیار اشتباهی است و پیشنهاد می‌شود حتی اجازه ندهید باتری شما به حوالی صفر درصد هم برسد.

در نظر داشته باشید باتری‌ها پس از تولید، همواره در حال تحلیل رفتن و ضعیف شدن هستند و به همین دلیل است که باتری گوشی‌های قدیمی شما حتی در حالت شارژ ۱۰۰ درصد هم فقط چند ساعت دوام می‌آورند.

در حالت کلی باتری‌ها با مشخصه‌ای به نام «دوره» (Cycle) طبقه‌بندی می‌شوند و هر بار از ۱۰۰ درصد باتری خود به‌صورت کامل استفاده کنید، باتری شما یک دوره شارژ را گذرانده است. البته لازم نیست حتماً از ۱۰۰ به ۰ درصد برسید تا یک دوره حساب شود و می‌توان در یک روز ۶۰ درصد باتری خود را استفاده کرده، دوباره به شارژ بزنید و روز دوم ۴۰ درصد دیگر را تا اتمام یک دوره، مصرف کنید. برای مثال اپل مدعی است باتری آیفون‌ها حتی پس از ۵۰۰ دوره شارژ هنوز هم ۸۰ درصد از ظرفیت اولیه‌ی خود را نگه می‌دارد.

باور‌های غلط درباره باتری گوشی‌های موبایل که شاید ندانید!

در حالت کلی توافق نظر بر این بوده که بهتر است شارژ گوشی خود را بین ۸۰ تا ۲۰ درصد نگه دارید، پس شارژ گوشی در روز، احتمالاً بهتر از به شارژ زدن گوشی در شب و خوابیدن است. همچنین پیشنهاد می‌شود هر از چند گاهی قابلیت شارژ سریع گوشی را غیرفعال کنید و اجازه دهید گوشی به صورت عادی شارژ شود.

پس در هر صورت با گذشت زمان، باتری گوشی، تبلت و لپ‌تاپ شما تحلیل می‌رود، اما سرعت تحلیل رفتن آن را می‌توان با در نظر گرفتن چند نکته کاهش داد.

در نهایت باید گفت رعایت نکات زیر می‌توانند تا حد ممکن استهلاک باتری دستگاه شما را کُندتر کرده و عمر مفید آن را افزایش دهند:

همواره از شارژر و کابل اصلی گوشی یا شارژر برند‌های معتبر استفاده کنید.
اجازه ندهید گوشی بیش از اندازه داغ شود و موقع شارژ گوشی را از جلد خود بیرون آورید.
از صفر شدن کامل باتری گوشی بپرهیزید.
اگر ممکن است گوشی را ابتدا خاموش کرده و سپس به شارژ بزنید، اگر ممکن نیست، حداقل آن را در حالت پرواز قرار دهید، اما به هیچ عنوان بازی‌های سنگین را هنگام شارژ گوشی اجرا نکنید.
از قابلیت شارژ سریع فقط زمانی که نیاز مبرم دارید استفاده کنید.