پخش زنده
امروز: -
کرمان
ارز ارزان ، بلای جان صنعت تولید روغن
شاید باور این موضوع سخت باشد که تا ۴سال قبل ۹۶ درصد مواد اولیه تولید روغن ، وارداتی بوده ، موادی که گردانندگان اصلی صنعت تولید روغن بودند.
به گزارش خبر گزاری صداوسیما مرکز کرمان هنوز هم رقم خودکفایی، رقم امیدوار کننده‌ای نیست، ۸۵درصد!
هر چند که از برنامه ۵ساله تعریف شده تنها یکسال باقی مانده، آمارهای بالا حکایت از عقب ماندگی در حوزه خودکفایی تامین دانه های روغنی از جمله کلزا دارد.
علیرضا مهاجر مجری طرح دانه های روغنی وزارت کشاورزی، هدف اولیه در برنامه ۵ساله را خودکفایی ۷۰درصدی بیان می کند، و می گوید: طی ۴سال اخیر از خودکفایی ۴درصدی، تنها به رقم ۱۵درصد رسیده ایم.
وی علت این عقب ماندگی را واردات بی رویه مواد اولیه روغن، با ارز ۴هزار و ۲۰۰تومانی بیان می کند و می گوید، این در حالیست که مراحل تولید، داشت و برداشت کلزا از قبیل تامین بذر، کود و سموم، با ارز آزاد انجام می شود.
مجری دانه‌های روغنی وزارت کشاورزی فاصله زیاد ایجاد شده بین ارز دولتی و آزاد را برای خودکفایی صنعت روغن، بازدارنده و سیاست‌های فعلی دولت را نیز نیازمند تغییرات اساسی میداند.
وی می گوید، شاید تا سال‌های قبل فاصله ارز‌های دولتی و آزاد کمتر و توجیه پذیر بود، اما اکنون آنقدر شکاف ایجاد شده که دولت توان اختصاص یارانه به این موضوع را هم ندارد. وی چاره را، تک نرخی کردن ارز در تولید و یا واردات می داند و می گوید باید ارز دولتی حذف شود تا تولید داخلی توجیه پذیر و بی رقیب باشد.
وی با بیان اینکه این رکود تولید در حوزه کشت کلزا، به صنایع وابسته هم سرایت کرده، می گوید: در حال حاضر بیش از نیاز سطح کشت، کارخانجات روغن کشی داریم.
مهاجر ظرفیت کارخانجات روغن کشی کشور را ۶میلیون تن می داند و می گوید: به طور مثال، اگر کارخانه روغن کشی جدیدی هم وارد مدار شود، با سیاست فعلی، موادی برای کار و فعالیت نخواهند داشت.
سخنگوی صنایع روغن کشی کشور نیز از خارج شدن دوسوم ظرفیت صنایع روغن کشی کشور از مدار کار و تلاش خبر می دهد و می گوید: ۲۵کارخانه روغنکشی در کشور با ظرفیت ۶میلیون تن فعالند که امسال در خوشبینانه‌ترین حالت، امیدواریم از ۲میلیون تن ظرفیت آنها بهره ببریم.
جعفری، اما شرایط امسال را به واسطه اجرای طرح کشاورزی قراردادی از سوی وزارت کشاورزی، بهتر از سال‌های قبل می داند و اجرای این طرح را، که در آن کشاورز بر اساس نیاز کارخانجات و با انعقاد قرارداد، محصول را کشت و تولید می کند، راه خودکفایی و پوشش هزینه‌های سنگین تولید کلزا می داند.
وی در عین حال از دولت می خواهد که در کنار ترویج و توسعه کشت قراردادی، با تخصیص یارانه حمایتی، حمایت همه جانبه از کارخانجات تولید کننده روغن داشته باشد تا هم کشاورز با اطمینان خاطر محصولش را بکارد و هم کارخانه دار بتواند محصولی با قیمت مناسب به بازار عرضه کند.
اما از آنجایی که کلزا در شرایط آب و هوایی متنوع و متفاوت بعمل می‌آید، کشت این محصول در حدود هزار و ۳۰۰هکتار از اراضی این استان کشت شده است.
موضوعی که عباس سعیدی رییس سازمان جهاد کشاورزی طی سال‌های اخیر از رشد ۵برابری آن خبر داده، اما با بررسی‌های میدانی ما، به نظر می رسد همچنان از برنامه‌های زمانبدی و از پیش تعیین شده عقب هستند.
کشاورزان معدودی هم که در شرایط اقتصادی فعلی و به واسطه بهره گیری از توان مالی مناسب تر به کشت کلزا روی آورده اند از اطمینان خاطرشان به واسطه خرید تضمینی دولت می گویند.
آقای عباس زاده یکی از تولیدکنندگان کلزا در باغین کرمان هست که می گوید همه ساله مقداری به سطح کشتش می‌افزاید و از بابت فروش محصول هم دغدغه‌ای ندارد.
آقای شجاعی دیگر تولیدکننده اهل باغین هست که وی از بالا رفتن هزینه‌های تولید و عدم حمایت دولت گلایه می کند و در عین حال از روند رو به رشد تولیداتش طی سال‌های اخیر خبر می دهد.
اما آقای قنبری مدیر جهاد کشاورزی شهرستان کرمان از کاهش ۳۰درصدی سطح کشت حوزه کاری اش به علت استقبال نشدن برخی کشاورزان تولید کننده خبر می دهد.
وی این کاهش امسال را ناشی از روی آوردن کلزاکاران به کشت‌های جایگزین، می داند.
این نوسانات تولید دانه‌های روغنی از جمله کلزا صنایع روغن کشی و متعاقب آن کارخانجات تولید کننده روغن را در کشور با چالش جدی روبرو کرده است.
به طور مثال در بابل کارخانه‌ای روغکشی که در مالکیت آقای قلی زاده بوده و با تسهیلات بانکی آنرا راه اندازی کرده، حالا به خاطر بدهی ۵میلیاردی به بانک واگذار کرده و خود و فرزندش به کار آزاد روی آورده اند.
نماینده آقای قلی زاده می گوید: اگر مواد اولیه داشتیم می توانستیم چرخ کارخانه را بچرخانیم، و از طرفی فشار‌های بانکی باعث واگذاری کارخانه به بانک شده.
در کرمان نیز کارخانه روغن گلناز دوسالی با رکود جدی روبرو شده بود و بعد از وقفه‌ای نسبتا طولانی، تنها ۲۰۰کارگر از حدود هزار کارگرش به کار برگشتند.
علیجانی مدیرعامل کارخانه روغن گلناز کرمان می گوید: تنها با ۱۵درصد ظرفیت کارخانه کار می کنیم و سهمیه اختصاصی ناچیز مواد اولیه به کارخانه را قطره چکانی استفاده می کنیم تا در کارخانه بسته نشود، اما همچنان درصد زیادی از کارگران بیکار و خانه نشینند.
به نظر می رسد سیاست‌های فعلی در بحث واردات مواد اولیه نیازمند تغییرات اساسیست، تغییراتی که آن طور کارشناسان می گویند، در حال حاضر با حذف ارز دولتی از یک سو و اجرای طرح کشاورزی قراردادی در حوزه کشت کلزا از سوی دیگر، می تواند عملی و نتیجه بخش شود.
کلزا (Brassica napus) یکی از گیاهان روغنی است که دانه آن حاوی ۴۵-۴۰ درصد روغن و ۳۵-۲۵ درصد پروتئین می باشد. روغن کلزا به علت ترکیب مناسب اسید‌های چرب غیراشباع و درصد پایین اسید‌های چرب اشباع همانند زیتون جزو با کیفیت‌ترین روغن‌های خوراکی است.
پروتئین موجود در کنجاله نیز در تغذیه دام و طیور استفاده می شود. این گیاه دارای دو تیپ رشد بهاره و زمستانه است که تیپ‌های زمستانه برای بروز گلدهی نیاز به زمستان گذرانی دارند. در اقلیم های معتدل سرد و سرد، ارقام با تیپ رشد زمستانه و در اقالیم گرم و مرطوب شمال، گرم جنوب و معتدل گرم، ارقام با تیپ رشد بهاره کشت می‌شوند.
کشت کلزا تقریباً در تمام اقلیم کشور به صورت پاییزه انجام می‌گیرد و تحقیقات داخلی و خارجی و همچنین تجربه‌های شخصی کشاورزان نشان داده است که کشت کلزا در تناوب با گندم و جو علاوه بر مزایایی نظیر کاهش جمعیت علف‌های هرز و کاهش آفات و بیماری‌های گندم باعث افزایش و پایداری عملکرد دانه گندم می‌شود.
رعایت دستورالعمل تولید کلزا که نتیجه کار‌های تحقیقاتی در سالیان گذشته است باعث استحصال پتانسیل عملکرد دانه ارقام توصیه شده کلزا در هر منطقه خواهد شد.
نظر شما