تفاهم عربستان و قطر؛ شکستی دیگر برای ریاض

ریاض دنبال برون‌رفت‌ آبرومندانه از این بحران بوده و ‏در‌این‌باره‌، از آمریکا خواسته است میانجیگری کند.‏

‏«خالد جار الله» معاون وزیر امور خارجه کویت روز جمعه از پایان بحران در روابط قطر و عربستان ‏خبر داد و اعلام کرد که در‌این‌باره‌، توافق نهایی صورت گرفته است.‏
در حالی که جار الله به جزئیات این توافق اشاره نکرد، اما اعلام این توافق بین عربستان و قطر ساعاتی ‏پس از آن مطرح ‌شد که «فیصل بن‌فرحان آل‌سعود» وزیر امورخارجه سعودی جمعه شب از تلاش‌های ‏کویت و آمریکا برای نزدیک کردن دیدگاه‌های این دو کشور به یکدیگر خبر داد و از آن‌ها‌ قدردانی کرد.‏
این تفاهم در حالی اعلام می‌شود‌ که عربستان، بحرین، امارات و مصر از ۵ ژوئن ۲۰۱۷ (۱۵ خرداد ۹۶) با ‏متهم کردن قطر به حمایت از تروریسم، روابط خود را با این کشور قطع کردند و مرزهای زمینی، دریایی و ‏هوایی خود را به روی دوحه بستند و برای عادی‌سازی روابط با قطر و پایان دادن به محاصره آن سیزده ‏شرط مشخص کردند، شروطی که قطر تاکنون با بیان اینکه ناقض حق حاکمیت آن است، به آن‌ها‌ تن ‏نداده است.‏
در حالی کویت از حصول تفاهم بین قطر و عربستان خبر داد که «جراد کوشنر»، داماد و مشاور ارشد ‏دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور‌ آمریکا، به‌تازگی به قطر و عربستان سفر کرده بود. بسیاری از رسانه ها علت ‏این سفر را تلاش برای میانجی‌گری‌ و به بیان دیگر، تحت فشار قرار دادن دو کشور، برای عادی‌سازی ‏روابط خود عنوان کردند.‏
درباره این تصمیم عربستان که بدون برآورده شدن شروط خود اقدام به تفاهم با قطر کرده است، دو ‏دیدگاه ممکن است مطرح شود. نخست آنکه عربستان تحت فشار دولت کنونی آمریکا به اتخاذ این ‏تصمیم مبادرت کرده است و دوم اینکه ریاض اساساً، خود دنبال برون‌رفت‌ آبرومندانه از این بحران بوده و ‏در‌این‌باره‌، از آمریکا خواسته است میانجیگری کند.‏
به نظر می‌رسد‌ که هر دو دیدگاه در‌این‌باره‌، درست باشند؛ زیرا از یک طرف جراد کوشنر، به‌عنوان‌ طراح ‏معامله قرن، برای پیشبرد پروژه عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی به‌دنبال‌ چنین ‏فرصتی بود و از سوی دیگر،‌ عربستان و به‌طور مشخص‌ «محمد بن‌سلمان‌»، ولیعهد آن، نیز به‌علت‌ ‏بحران‌های مختلفی که با آن‌ها‌ مواجه است، و نیز به‌علت‌ نگرانی‌هایی که از دولت آینده آمریکا به ریاست ‏‏«جو بایدن»، دارد، مستقیم یا غیر مستقیم از آمریکا درخواست کرده است که در‌این‌باره‌، میانیجگری کند ‏و قطر را تحت فشار قرار دهد. همچنین،‌ در چارچوب دیدگاه دوم، این گمانه نیز مطرح می‌شود‌ که ریاض ‏درصدد است تا وجهه مثبتی از خود برای دولت آینده آمریکا ارائه دهد.‏
از سوی دیگر،‌ این گمانه را نیز باید در نظر داشت که حل اختلاف دو کشور عربستان و قطر، مورد اهتمام ‏و خواست رژیم صهیونیستی برای پیشبرد طرح‌های‌ شیطانی خود در منطقه است، اما‌ آنچه در‌این‌باره‌، ‏حائز اهمیت است اینکه عربستان پس از شکست در جنگ یمن و رسوایی در پرونده‌های‌ دیگر، ‏بعد از سه سال و نیم استمرار محاصره اقتصادی و دیپلماتیک علیه قطر، اکنون شکست دیگری را تجربه ‏می‌کند‌ بدون اینکه هیچ کدام از شروط آن برآورده شده باشد، شروطی چون قطع روابط دیپلماتیک قطر با ‏ایران و ترکیه، اخراج اعضای حماس و اخوان‌المسلمین‌ از قطر و توقف پخش برنامه از شبکه الجزیر، و ‏عذرخواهی دوحه از پنج کشور دیگر عضو شورای همکاری خلیج فارس به‌علت‌ پخش برنامه‌های‌ شبکه ‏الجزیره. افزون بر اینکه طی این مدت جایگاه و اعتبار عربستان هر چه بیشتر در نزد مسلمانان زیر سؤال ‏رفته است.‏

‏.................‏
برررسی و تحلیل// جلال چراغی