وضعیت فرصت مطالعاتی دانشجویان دکتری مشخص شد

به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاه گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما. آقای دکتر مجتبی صدیقی افزود: بر این اساس ۶۰۰ دانشجو تا پایان سال می‌توانند از این فرصت مطالعاتی استفاده کنند، اما دانشجویانی که به فرصت مطالعاتی خارج از کشور اعزام می‌شوند باید پس از بازگشت به تعهدات قانونی خود پایبند باشند.
وی در خصوص افزایش شهریه دانشجویان شهریه پرداز نیز گفت: اینکه در شرایط فعلی وضعیت اقتصادی دانشجویان و خانواده‌های آن‌ها نگران کننده است قابل درک است و طبیعی است که افزایش شهریه دانشگاه‌های غیر دولتی و یا دانشجویانی که با هزینه شخصی در دانشگاه‌های دولتی تحصیل می‌کنند مورد انتقاد دانشجویان باشد، نکته‌ای که باید توجه داشت این است که هزینه‌های دانشگاه‌های دولتی و غیر دولتی که در آن دانشجویان با هزینه‌های شخصی تحصیل می‌کنند نیز تحت تاثیر تورم و هزینه‌های بالا قرار گرفته است؛ بنابراین این دانشگاه‌ها باید بر حسب درآمدی که دارند برای دانشجویان هزینه کنند.
رئیس سازمان امور دانشجویان تاکید کرد: موسسات غیر انتفاعی معمولا بنا دارند حداقل‌های افزایش شهریه را داشته باشند بسیاری از این موسسات نیز توانستند این حداقل‌ها را رعایت کنند و کمتر از نرخ تورم شهریه را افزایش دهند، اما بالاخره باید به این موسسات نیز حق داد که برای پرداخت هزینه ها، حق الزحمه‌ها و همچنین سرپا نگهداشتن دانشگاه نیازمند درآمد هستند.
معاون وزیر علوم تاکید کرد: ما در وزارت علوم توانستیم از طریق صندوق رفاه این وزارتخانه کمک‌هایی را در بحث شهریه و سایر بخش‌ها به دانشجویان ارائه دهیم. به همین منظور این صندوق با سیاست جدید که در پرداخت وام‌های دانشجویی دنبال می‌کند از جمله سوق دادن برخی از وام‌ها که مورد استفاده قرار نمی‌گرفت به سمت وام‌هایی که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیردحمایت بیشتری را دنبال می‌کند. تلاش شده وام‌های ضروری خرید تجهیزات در اختیار دانشجویان قرار گیرد تا از این طریق مشکلات آن‌ها کمتر شود و با رشدی هم که در اعتبار صندوق رفاه پیش بینی شده است امیدوار هستیم تا پایان سال بر اساس درخواست‌هایی که از سوی دانشجویان به دانشگاه‌ها داده می‌شود کمک‌های خود را ادامه بدهیم.
آقای صدیقی در خصوص آزادسازی مدارک دانشجویان دکتری که به فرصت مطالعاتی خارج از کشور رفتند، گفت: چند ماهی است که فارغ التحصیلان مقطع دکتری که برای آزادسازی مدرک دکتری خود از طریق نامه عدم کاریابی اقدام می‌کنند، به بازپرداخت هزینه دوره فرصت مطالعاتی یا ارائه سابقه بیمه به میزان دو برابر طول دوره فرصت مطالعاتی ملزم می‌شوند.
وی ادامه داد: اکثر این دانشجویان در دوره‌ای به فرصت مطالعاتی رفته‌اند و البته در زمانی دکتری خود را شروع کرده‌اند که رویه آزادسازی مدارک به‌گونه‌ای دیگر بوده است. تا حدود اوایل تیر ۱۳۹۹، فرآیند بدین صورت بود که متقاضی مدارک خود را به مدت شش ماه در ادارات کاریابی قرار می‌داد و اگر آن اداره نمی‌توانست متناسب با آن مدرک، شغلی برای متقاضی پیدا کند، نامه‌ای مبنی بر عدم‌کاریابی ارائه می‌کرد.
رئیس سازمان امور دانشجویان اضافه کرد: متقاضی یک سال مدارک خود را در اداره کاریابی قرار داده و هزینه کرده است و وقتی برای آزادسازی مدرک خود اقدام می‌کند می‌بیند قانون جدیدی وجود دارد که عطف به ماسبق شده است که این کار در قانون اساسی جمهوری اسلامی نیز مجاز نیست. علاوه بر این، تعداد زیادی از دانشجویان، قبل از تیر ۱۳۹۹ مدارک خود را به رایگان دریافت کرده‌اند و یک تبعیض جدی بین دانشجویان جدید و قدیم احساس می‌شود. شاید اگر این قانون اکنون اعلام شود، عده‌ای باشند که از ادامه تحصیل در مقطع دکتری منصرف شوند و برای زندگی خود برنامه دیگری بچینند، اما دانش‌آموختگان نمی‌توانند گذشته خود را تغییر دهند.
آقای دکتر صدیقی با اشاره به فرصت تحقیقاتی دانشجویان دکتری ورودی ۹۶ هم گفت: امسال به دلیل شرایط کرونا عملا امکان اعزام دانشجویان به دوره‌های فرصت مطالعاتی خارج از کشور با کاهش جدّی مواجه شد، بر این اساس سعی شد در شش ماه اول امسال به دانشجویانی که در گذشته نامه حمایت مالی گرفته و موفق نشده بودند از این امتیاز استفاده کنند، فرصت بیشتری داده شود.
وی ادامه داد: بر اساس بررسی‌هایی که حدود آبان ماه جاری انجام شد سهمیه‌ای نیز برای فرصت تحقیقاتی دانشجویان در داخل و خارج از کشور اختصاص می‌یافت و با توجه به نرخ ارز برای فرصت تحقیقاتی خارج از کشور سهمیه‌های محدودی در نظر گرفته شد و به دانشگاه‌ها تاکید شد دانشجویانی که اعزام آن‌ها به خارج از کشور کاملا ضروری است و باید بخشی از کار پایان نامه یا رساله آن‌ها در خارج از کشور گذرانده شود در اولویت اعزام به خارج قرار بگیرد و ارز مورد نظر به این دانشجویان اختصاص یابد.
آقا صدیقی ادامه داد: در حال حاضر کم و بیش وصول پذیرش‌ها برای فرصت تحقیقاتی خارج از کشور شروع شده و صدور ویزا به تدریج آغاز شده و برای شش ماهه دوم سال جاری حدود ۶۰۰ سهمیه فرصت تحقیقاتی خارج و داخل کشور پیش بینی شده است تا پس از مشاهده عملکرد دانشگاه‌ها برای سال آتی تصمیم گیری شود.
رئیس سازمان امور دانشجویان در خصوص هزینه آزادسازی و تعهدات دانشجویانی که به فرصت تحقیقاتی خارج از کشور اعزام می‌شوند نیز گفت: در این زمینه موضوع به شکل واقعی و دقیق مطرح نشده است. در واقع دانشجویان دکتری که از فرصت تحقیقاتی استفاده می‌کنند تعهد حقوقی می‌دهند که دو برابر مدتی که از این فرصت استفاده می‌کنند در داخل کشور خدمت کنند یعنی این دانشجویان که به شش ماه فرصت مطالعاتی می‌روند باید یک سال در هر بخش اعم از دولتی، غیر دولتی و یا خصوصی این خدمت را ارائه دهند.
معاون وزیر علوم افزود: تسهیلات فرصت تحقیقاتی دانشجویان جزو تسهیلات آموزش رایگان قرار نمی‌گیرد. چرا که اگر قرار بود جزو این تسهیلات باشد باید شامل همه دانشجویان دکتری می‌شد. در حالیکه در حال حاضر درصد اندکی از دانشجویان دکتری از این امکان استفاده می‌کنند و جمع زیادی از این دانشجویان در صف استفاده از این فرصت‌ها قرار دارند.
وی گفت: ما برای لغو تعهد آموزش رایگان ضابطه قانونی داریم، این دانشجویان با مراجعه به وزارت کار و بعد از شش ماه عدم کاریابی می‌توانند برای اخذ مدرک و لغو تعهد خود اقدام کنند. در واقع برای لغو تعهد آموزش رایگان ما ضابطه قانونی داریم، اما برای لغو سایر تعهد‌ها ضابطه مشخصی وجود ندارد. به همین جهت نهاد نظارتی به ما تذکر داد که این دو تعهد از یکدیگر جدا است و ما نمی‌توانیم با ضابطه لغو تعهد آموزش رایگان تعهد یکسال خدمت دانشجویان را لغو کنیم.
رئیس سازمان امور دانشجویان ادامه داد: کاری که ما در سازمان در حال پیگیری هستیم. اول اینکه تسهیلات بیشتری را برای انجام همین خدمت یکساله برای دانشجویان فراهم کنیم و محدوده آن را وسیع سازیم از جمله فعالیت‌های پژوهشی، تا آن‌ها بتوانند این دوره را به سهولت سپری کنند، کار دوم این است که با نهاد نظارتی مذاکره می‌کنیم که با تفکیک تعهد آموزش رایگان دانشجویان و تعهد فرصت‌های تحقیقاتی، در مورد نحوه پیگیری تعهدات به نقطه نظر قانونی واحد برسیم.
دکتر صدیقی رییس سازمان امور دانشجویان همچنین درباره برخی مشکلات دانشجویان تحصیلات تکمیلی که برای فرصت مطالعاتی به خارج اعزام شده اند، تاکید کرد: اینکه بدون توضیح گفته می‌شود ۲۰۰یا ۳۰۰ میلیون برای آزادسازی مدارک گرفته می‌شود درست نیست. دانشجویی که مایل نبوده تعهد یکساله خود را انجام دهد و خودش به سازمان امور دانشجویان مراجعه کرده و درخواست خروج از کشور بدون سپری کردن تعهد را داشته است به هر حال مجبور شده است هم ارز ریالی دریافتی را مسترد نماید.
وی افزود: ما دنبال گرفتن خسارت از دانشجویان نیستیم. کما اینکه تعداد زیادی از دانشجویانی که به فرصت تحقیقاتی خارج از کشور رفتند پس از بازگشت و فارغ التحصیلی، یکسال تعهد خود را نیز انجام دادند.
معاون وزیر علوم، در خصوص هزینه‌های رفاهی دانشگاه‌ها در شرایط شیوع کرونا ویروس نیز گفت: دانشگاه‌های ما در مدت بعد از شیوع بیماری در شرایط متفاوتی قرار گرفتند و دانشجویان نیز کم و بیش در دانشگاه‌ها حضور داشتند. در نیم سال جاری نیز بخشی از دانشجویان تحصیلات تکمیلی برای انجام فعالیت‌های عملی مجبور به حضور در دانشگاه‌ها شدند. طبیعتا با حضور این دانشجویان بخشی از خدمات تغذیه‌ای و خوابگاهی ارائه می‌شود و شرایط تورمی کشور نیز امسال به گونه‌ای بود که همان درصد کمی که ما از خدمات تغذیه دانشجویان به دلیل حضور نداشتن بخشی از دانشجویان به دست آوردیم را پوشش داد. یعنی هزینه‌ها متناسب با سرانه پیش بینی شد و قرارداد‌های تغذیه‌ای دانشگاه‌ها بعضا تا چند برابر افزایش یافت. ضمن اینکه مقداری نیز زیرساخت‌های الکترونیکی که بسیاری از دانشگاه‌ها از آن محروم بودند تجهیز شد و حتی برخی از دانشگاه‌ها برای این کار مقروض نیز شدند و از اعتبارات طول سال خود استفاده کردند. بطورکلی شرایط هزینه‌های موجود در دانشگاه‌ها در سال جاری مقداری سخت بود.
وی تاکید کرد: برخی از دانشگاه‌ها در سال جاری در موضوع خرید تجهیزات، کمک‌هایی را برای دانشجویان به صورت وام و یا بخشی رایگان انجام دادند. در بخش اینترنت نیز با وزارت ارتباطات هماهنگ شد تا سایت‌های آموزش مجازی را که دانشگاه‌ها به این وزارتخانه معرفی می‌کنند به صورت رایگان در اختیار دانشجویان و اساتید قرار دهند.