بررسی چالش‌های آموزش زبان فارسی در آلمان

بنیاد سعدی در ادامه طرح‌های ترویجی خود برای گسترش زبان فارسی این بار میزگرد (وبینار) «چالش‌های آموزش زبان فارسی در آلمان» را برگزار کرد.

به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگ و هنر گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی بنیاد سعدی، در این میزگرد استادانی از ایران و آلمان حضور داشتند که در خصوص هماهنگی‌های آینده به بحث و تبادل نظر پرداختند.
آقای حمید محمدی، رایزن فرهنگی ایران در آلمان در ابتدای این میزگرد (وبینار) با اشاره به این که برای آموزش زبان فارسی در سطح دانشگاه به هماهنگی‌های بیشتری نیاز است گفت: با توجه به شرایط کرونایی ضرورت یک استاندارد سازی در آموزش بر خط زبان فارسی احساس می‌شود.

وی افزود: کامل کردن کتاب برای کودکان و نوجوانان از دیگر نیازمندی‌های دوره‌های آموزشی است.
آقای ضیاالدین قاسم، عضو هیأت علمی مؤسسه دهخدا به عنوان نخستین سخنران درباره چالش‌های آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان گفت: در دوره معاصر به ویژه سال‌های اخیر، با گسترش امکانات آموزش الکترونیکی و از راه دور و اخیراً هم ویروس کرونا، چالش‌های مختلفی پدید آمد و نخستین چالش در این حوزه، نداشتن منابع و کتاب‌های آموزش فارسی چهارمهارتی مناسب و روزآمد است.

وی گفت: کارشناسان وعلاقه‌مندان به حوزه زبان می‌دانند که برای زبان‌هایی مانند انگلیسی، آلمانی و فرانسوی در دهه‌های اخیر، کتاب‌های چهارمهارتی زیادی تألیف شده است و هر سال شاهد نگارش دوره‌های جدید و یا ویرایش کتاب‌های موجود هستیم، اما در زمینه کتاب‌های زبان فارسی کتاب‌های کمی مشاهده می‌شود. البته باید در نظر داشت که در چهارسال اخیر، کتاب‌ها و دوره‌های قابل توجهی طراحی شده است که از نظر کمی و کیفی شاید بتوان گفت با چند دهه گذشته قابل مقایسه و یا بهتر است.

وی با بیان اینکه یکی از نکاتی که در تألیف کتاب‌های آموزشی باید در نظر گرفته شود، سن مخاطبان است، گفت: آموزش زبان به کودکان ویژگی‌های معینی دارد، بنابراین بسیار نیازمند دوره‌های کامل و کتاب برای کودکان و نوجوانان هستیم.
وی چالش دیگر آموزش فارسی به غیر فارسی زبانان را تفاوت گونه نوشتاری و گفتاری فارسی عنوان کرد و گفت: در این حوزه کتاب نداریم و فارسی آموزان، چون کتاب‌های نوشتاری را خوانده‌اند، پس از پایان درس و حضور در جامعه فارسی زبانان، با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند؛ بنابراین ضروری است در کنار تألیف کتاب‌های چهارمهارتی، گونه گفتاری هم آورده شود.

وی نبود سطح بندی آموزشی و معیار سنجش یادگیری فارسی آموزان را از دیگر چالش‌ها عنوان کرد و گفت: در حال حاضر تعیین سطحی برای ورود فارسی آموزان کلاس‌های زبان فارسی نداریم و این خود چالشی بزرگ محسوب می‌شود.
آقای رضامراد صحرایی، معاون آموزش و پژوهش بنیاد سعدی سخنران دیگر این جلسه گفت: ما در بنیاد سعدی ۱۴ مسأله و چالش مهم درباره آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان شناسایی کرده‌ایم از جمله آن که، فارسی، زبان چندم فارسی آموزان است؟ مطابق بررسی‌ها، بیش از ۷۰ درصد فارسی آموزان خارجی، فارسی زبان سوم یا حتی چهارم آنهاست و نظریه‌های موجود ما برای زبان دوم مناسب است و برای زبان سوم و چهارم مناسب نیست.

وی با اشاره به اینکه مسأله مهم دیگر بحث زبان فارسی به عنوان زبان میراثی است، افزود: جمعیتی بالغ بر ۵ میلیون نفر از ایرانیان نسل‌های مختلف در خارج از ایرانیان زندگی می‌کنند که لازم است فارسی را به شیوه‌های جدید و متناسب با مقتضیات آموزش ببینند که یکی از آن‌ها سن و دیگری سواد است.

معاون آموزش و پژوهش بنیاد سعدی با بیان اینکه مسأله مهم دیگر مربوط به آموزش مجازی می‌شود، ادامه داد: استانداردسازی، آزمون‌های مهارتی، ساختمان زبان فارسی و گونه‌های مختلف آن، موضوع زبان فارسی و ادبیات فارسی، فارسی برای اهداف ویژه مثل گردشگری، دوره‌های ویژه آموزش زبان فارسی و تربیت معلمان کارامد برای زبان فارسی از جمله اهدافی است که تلاش کردیم در زمینه آموزش زبان فارسی به آن برسیم.

آقای صحرایی همچنین با اشاره به شکل‌گیری بنیاد سعدی عنوان کرد: حدود ۷ سال پیش بنا به تدبیر دولت ایران برای یکپارچگی واثربخش کردن آموزش زبان فارسی بنیاد سعدی تأسیس شد و این بنیاد برای زبان فارسی همان کاری را انجام می‌دهد که گوته برای آلمانی، سروانتس برای اسپانیایی، آلیانس برای فرانسوی، دانته برای ایتالیایی یا کنفسیوس برای چینی انجام می‌دهد و در این زمینه بنیاد سعدی در آغاز راه است.

وی با ارائه گزارشی از مجموعه فعالیت‌های بنیاد سعدی گفت: نخستین چیزی که ما به آن پرداختیم استانداردسازی آموزش زبان فارسی در جهان و تألیف کتاب در این حوزه است و جزو چالش‌های ما محسوب می‌شود که در حال تولید است و علاوه براین، آزمون‌های مورد نیاز ما ماهیت یا کارکرد آیلتس برای انگلیسی را دارد.
در این نشست مجازی استادانی از کشور‌های ایران، آلمان، کانادا، سوئیس، اتریش، مصر، سوریه، لبنان، هند، بنگلادش سوئد و عراق و نمایندگان مراکز علمی و دانشگاهی که متولی امر آموزش زبان فارسی در بعد بین الملل هستند، حضور داشتند.