ضرورت ارتباط مداوم پژوهش‌ های علوم انسانی با نیازهای جامعه و صنعت

به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاه گروه علمی فرهنگی خبرگزاری صدا وسیما به نقل از اداره کل روابط عمومی وزارت علوم تحقیقات و فناوری آقای دکتر غلامحسین رحیمی، در وبینار "الگو‌های نوین در ارتباط پژوهش‌های علوم انسانی با نیاز‌های جامعه و صنعت"، با اشاره به اینکه علوم انسانی با سایر رشته‌ها از نظر ارتباط با و اثربخشی در صنعت و جامعه هیچ تفاوتی ندارد، افزود: اگر کل علوم انسانی را مثل سایر رشته‌های دانشگاهی ببینیم، دیگر دغدغه اینکه پژوهش علوم انسانی چیست، پژوهش علوم پایه، فنی و کشاورزی چیست، نخواهیم داشت.
وی گفت: پژوهش علوم انسانی از سایر رشته‌ها متفاوت نیست؛ موضوع متفاوت است. اما همه علوم موضوع دارند، مسئله دارند، روش دارند، غایت دارند. در همه این‌ها رشته‌های علمی مشترک هستند. وقتی روی جزئیات موضوع، مسئله و روش، متفاوت می‌شوند، روش‌شان یکی روش درون علوم انسانی است، و دیگری برون علوم انسانی است. در روش برون علوم انسانی نباید فرق کند. یعنی کلیات روش تحقیق و اصول روش تحقیق هیچ تفاوتی نمی‌کند.
معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم درباره مسئله چاپ و انتشار مقالات علوم انسانی تاکید کرد: پژوهش‌های علوم انسانی گرچه موضوعات و جزئیات روش تحقیق آن‌ها متفاوت است، ولی در اصول روش و در غایت‌هایی که دارند و در شیوه‌ای که پژوهش و عرصه‌ای که نتایج پژوهش را منعکس می‌کنند با علوم دیگر هیچ تفاوتی ندارند. اگر با مشکل ضعف چاپ مقالات در بستر‌های ملی و بین المللی مواجه بودیم به خاطر همین فضاسازی‌هاست که باید آن‌ها را کنار گذاشت و جدی وارد میدان شد. پژوهش‌های علوم انسانی امر متفاوتی از سایر پژوهش‌های آکادمیک و علمی ما نیستند.
وی در ادامه این وبینار به نیاز‌های جامعه و صنعت و علوم انسانی پرداخت و گفت: بحث پژوهش‌های علوم انسانی و ارتباط آن‌ها با نیاز‌های جامعه و صنعت را خیلی جدی و مانند رشته‌های دیگر دانشگاهی، پیگیری می‌کنیم. حتی تا یکی دو سال گذشته علوم انسانی را همیشه کنار می‌گذاشتیم، گویا تنها نهاد‌های اجتماعی که با دانشگاه در ارتباط بود، صنعت بود؛ ولی خوشبختانه چند سالی است که ارتباط دانشگاه با جامعه و صنعت مطرح شده است. این نشانه همان عمومیتی است که قائل هستیم. رشته‌های دانشگاهی فارغ از موضوعشان باید ارتباط وسیع، مستمر، متقابل و سازنده با همدیگر داشته باشند.
آقای دکتر رحیمی درباره الگوی ارتباط علوم انسانی با صنعت و جامعه افزود: مسئله این است که ما الگویی برای این ارتباط داریم یا باید الگوی جدیدی ایجاد کنیم و اگر الگوی جدیدی داریم، چگونه باید الگوی‌های جدید که مفیدتر و مؤثرتر باشد را جایگزین کنیم.
وی درباره تلاش‌های صورت گرفته در سال‌های اخیر در حوزه علوم انسانی و هنر برای ورود به حوزه فناوری گفت: در بازدید‌هایی که از پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد صورت گرفته، کاملاً مشهود است که پارک‌های کشور دارند حوزه‌ها و بخش‌هایی را به مجموعه علوم انسانی و هنر اختصاص می‌دهند.
آقای دکتر رحیمی با بیان اینکه پردیس‌های علم و فناوری در حوزه علوم انسانی بسیار کم وارد شده‌اند، گفت: این پردیس‌ها و مراکز رشد بستر‌های اصلی هستند که دانشگاه‌های ما در علوم انسانی را با جامعه و صنعت پیوند بدهند. البته این غیر از ارتباطاتی است که پژوهشگران ما در علوم انسانی با جامعه و صنعت دارند که گرچه خوب است، اما ساختاریافته نیست، توزیع نشده است و و رونق و قوت باقی رشته‌ها را ندارد؛ لذا این بستر‌ها را باید فراهم کرد.
وی با اشاره به اینکه در زمینه مقاله علوم انسانی عقب افتاده ایم، افزود: متأسفانه عمده افتخارات بین‌المللی ما متعلق است به علوم غیرانسانی است. به عبارت دیگر علوم انسانی باعث شده است که جایگاه علمی ما از آنچه که باید باشد پائین‌تر بیاید. اگر ما سرانه مقاله به هیئت علمی را بگیریم، مشکل در حوزه علوم انسانی و هنر است. این امر به آن معناست که علوم انسانی ما باید در یک برنامه‌ریزی با شتاب بیشتر از دیگر علوم دانشگاهی ما حرکت بکند. بیش از ۴۰ درصد دانشگاه‌های کشور در حوزه علوم انسانی کار می‌کنند.
آقای رحیمی درباره صنایع خلاق هم گفت: حوزه صنایع خلاق که عموماً به علوم انسانی و هنر اختصاص یافته است، مفهومی است که در این یک سال اخیر به‌صورت خیلی جدی مطرح شده است. این همان چیزی است که نیاز داریم چرا که بیش از آنکه مسئله ساخت و مسئله تولید داشته باشیم، در حوزه علوم انسانی مسئله خلاقیت ذهنی داریم که در اکثر حوزه‌ها به صورت نرم است و نه سخت.
وی گفت: ارتباط علوم انسانی ما با جامعه و صنعت باید ساختاریافته، منظم و مداوم و حاصل این ارتباط و گزارش این ارتباط در قالب مقاله قابل چاپ باشد.