تشخیص ناهمگنی‌های بافت سینه به روشی جدید

به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاه گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما به نقل روابط عمومی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، خانم مهسا نیک دهقان فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مجری طرح «ساخت سامانه ماموگرافی نوری به‌منظور تشخیص غیر مخرب توده‌های سرطانی بافت سینه» عنوان کرد: از آنجا که شیوع روزافزون سرطان سینه در بین بانوان همواره موجب ترس از ابتلا به این بیماری شده لذا غربالگری و تشخیص به موقع از اهمیت زیادی برخوردار است.
وی افزود: هم اکنون روش‌های تشخیص مورد استفاده، ماموگرافی اشعه ایکس، سونوگرافی، MRI و PEM است که سونوگرافی و MRI مقدمه‌ای بر شناسایی اولیه بافت مشکوک به سرطان پیش از ماموگرافی اشعه ایکس است.
وی در خصوص ماموگرافی گفت: ماموگرافی اشعه ایکس روشی استاندارد برای تشخیص تومور و ناهنجاری بافت سینه است که به دلیل استفاده از اشعه یونیزان می‌تواند خطرناک باشد و عوارضی را برای فرد به وجود آورد.
خانم نیک دهقان با بیان اینکه فناوری PEM نیز کمتر در دسترس بوده و هزینه بالایی دارد، بیان کرد: از این رو در صدد برآمدیم تا با ساخت سامانه ماموگرافی نوری به تشخیص غیر مخرب توده‌های سرطانی بافت سینه بپردازیم.
وی ادامه داد: ماموگرافی نوری روشی است که علاوه بر استفاده از تابش غیر یونیزان، باعث شده تا بیمار، تصویربرداری بدون فشرده‌سازی بافت و در نهایت بدون دردی را تجربه کند.
خانم نیک دهقان گفت: روش ماموگرافی نوری با توجه به غیر مخرب بودن، روشی ایمن است که در کنار سایر روش‌های تصویربرداری، امر تشخیص به هنگام و غربالگری را تسهیل می‌کند و در نتیجه منجر به درمان مؤثر و کاهش مرگ و میر می‌شود.
این محقق افزود: در این پژوهش کارایی این روش در زمینه تجربی در کنار شبیه‌سازی رایانه‌ای بررسی‌شده است و می‌توان گفت این پژوهش در واقع گامی نخستین در جهت توسعه فناوری ماموگرافی نوری است که در صورت ارتقاء می‌تواند به مرحله تجاری‌سازی برسد.
وی با اشاره به روش کار برای تشخیص تومور‌های بافت سینه به وسیله سامانه طراحی‌شده مذکور گفت: در این پژوهش، فرایند شبیه‌سازی فوتون‌های پخشی درون بافت برای هندسه توموگرافی و سه‌بعدی با روش «المان محدود» انجام شده و تصاویر مبتنی بر خواص نوری از جمله ضریب جذب، بازسازی شده است.
وی اضافه کرد: در ادامه‌ی این طرح، چیدمان سخت‌افزاری (set-up) لازم برای اجرای امور محاسباتی برای تشخیص ناهمگنی در بافت سینه طراحی و پیاده‌سازی شده است که در نهایت مقایسه نتایج حاصل از پیاده‌سازی تجربی با نتایج شبیه‌سازی رایانه‌ای تأییدی بر کارآمدی چیدمان مذکور بوده است.
وی با اشاره به کاربرد‌های این طرح گفت: کاربرد این پژوهش در زمینه صنعت تجهیزات پزشکی به عنوان روشی غیر مخرب و بی‌خطر برای تشخیص ناهمگنی‌های بافت سینه است.
وی با اشاره به ویژگی‌های این طرح گفت: ویژگی این پژوهش درواقع معرفی یک روش تصویربرداری غیر مخرب است که علاوه بر استفاده از پرتو غیر یونیزان، دارای فناوری ساده و کم‌هزینه با کارایی و قابلیت بالایی است.
وی گفت: این روش برای اندازه‎گیری خواص نوری بافت زنده با استفاده از نور فروسرخ نزدیک (NIR) به کار می‎رود و اطلاعات عملکردی بافت را در اختیار قرار می‌دهد.
وی ادامه داد: نمونه‌های داخلی این طرح به شکل آزمایشگاهی یا نمونه‌های تحقیقاتی ارائه شده است، ولی نمونه‌های خارجی آن به شکل تجاری و دستگاه صنعتی در برخی کشور‌ها موجود است.
خانم نیک دهقان با اشاره به مزیت‌های رقابتی طرح گفت: استفاده از روش محاسباتی «المان محدود» به سرعت محاسبات می‌افزاید.
وی ادامه داد: تجسم بخشیدن و نمایش پیوسته بافت و سطوح اکسیژن خون، آشکارسازی ناهمگنی‌ها و توده‌ها تنها بخشی از کاربرد‌های تصویربرداری نوری است.
گفتنی است که استاد راهنمای این طرح آقای دکتر سعید ستایشی عضو هیأت‌علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر بوده است.