یخ زدن محصولات کشاورزی در سونامی سرما

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز کرمان، سال گذشته در اواخر دی ماه بود که برای گزارش برداشت محصولات کشاورزی "خارج از فصل "به جنوب استان رفتم.

 

مزارع سرسبز و شاداب در کنار هزاران هکتار گلخانه بسیار دیدنی بود و کارگران و کشاورزان مشغول برداشت انواع محصول بودند.
تنوع محصول شور و نشاط زیادی به آنجا بخشیده بود.

 

امسال نیز تا ۲۰روز قبل همه چیز آماده برداشت محصول پررونقی می‌داد که کشاورزان چندین ماه برای به ثمر نشستن آن عرق ریخته و سرمایه خود را به برای گذران زندگی انجا هزینه کرده بودند.

 

اما سرمای کُشنده‌ای که ۱۴روز ادامه یافت اکثر محصولات مردم را به خاک سیاه نشاند.

خسارت ۱۵۰۰هکتاری عَنبرآباد
از شهرستان جیرفت که خارج می‌شویم دو طرفه جاده مملو از جالیزار و گلخانه است.
نگاه که می‌کنم درب اکثر گلخانه‌ها باز و خبری از رونق پارسال نیست.
به شهرستان عنبراباد که می‌رسم پیرمرد کشاورزی لب جاده نشسته و به ناکجا آباد زُل زده است.

 

کنارش می‌نشینم وخودم را معرفی می‌کنم.
نگاهی می‌کند و می‌گوید: سرمای بی رحم دار و ندارم را با خود برد.
او دو هکتارلوبیا سبز کاشته بود که حالا تمامی آن از بین رفته است.‌
می‌پرسم چیزی برای برداشت باقیمانده؟‌
می‌گوید: بیا برویم.
او با دست خودش چند بوته از زمین می‌کَنَد و به من می‌دهد.‌
می‌گوید:ببین

 

تمامش سیاه شده و اثری از لوبیای زیبا و شاداب هر ساله در آن دیده نمی‌شود.
او با دست به سفره خالی زمینش اشاره می‌کند و می گوید: این زمین زندگی سه خانواده را تأمین می‌کند و ما ۷۰۰میلیون تومان وام گرفته بودیم که از دو ماه دیگر سر رسیده آنها شروع می‌شود.

گلخانه‌های رها شده
سرمای استخوان سوز به گلخانه‌های پوشیده، مهار شده و مجهز شهرستان مَنوجان هم رحم نکرده است.
به چند گلخانه که رفتم حتی مالکان آنها در آنجا حضور نداشتند.
یکی از کارگرانی که انجا بود، می‌گفت: اینجا همه دلسرد شده اند، چیزی دیگر باقی نمانده است.
مالکان الان یک هفته‌ای می‌شود که برای سرکِشی هم نیامده اند و زمین سوخته دیگر ارزشی ندارد.
راست می‌گوید، سرما چنان فلفل‌های داخل گلخانه را سیاه کرده که حالا کوهی از محصولات یخ زده برای کشاورزان باقی مانده است.

 

آقای نوشاد مدیر جهاد کشاورزی منوجان می‌گوید: بین ۷۰تا۱۰۰ درصد محصولات خسارتی دیده و بالای هزار هکتار از دسترنج کشاورزان از بین رفته است.
او می‌گوید: پایش هوا به صورت منظم توسط هواشناسی به ما اطلاع رسانی می‌شد، اما نتوانستیم در مقابل این سرما کاری بکنیم.

تسلیم بُخاری و هیزم در مقابل سرما
شهرستان قلعه‌گنج گرمترین شهرستان جنوب استان کرمان است، اما آنجا نیز از سرمایه کُشنده در امان نمانده است.
آقای محمدی کارشناس گلخانه دار اینجا می‌گوید: با اینکه چند بخاری تا درجه آخر روشن بودند، اما نتوانست سرما را تسلیم خود کند.
باور کنید، چنین سرمایی تو این سن و سال تا کنون ندیده بودم.

 

آقای کریمی کشاورزی که در سه هکتار سیب زمینی کاشته می‌گوید:سه میلیارد تومان در مدت چند روز بر باد رفت.

 

او از تلاش‌هایش برای شکست سرما می‌گوید و اینکه چند شب تا صبح آتش روشن کرده و خواب به چشمانش نرفته، اما علی رغم به آتش زدن پنج تن هیزم کاری از دستش بر نیامده است.

 

در کنار او کشاورزی دیگری چهار هکتار پیاز کاشته وجز ساقه‌های سیاه رنگ و خشک و آویزان چیز دیگری به چشم نمی‌خورد.
یادم می‌آید پارسال همین موقع بود که هزاران گونی در لب جاده برای بارگیری روی هم چیده شده بود تا به دست مصرف کننده برسد، اما امسال...

 

از این کشاورز که آقا فرهاد نام دارد می‌پرسم: شما برای جلوگیری از سرمازدگی چه اقدامی کردید؟‌
می‌گوید: به مدت چهارشبانه روز به دستور کارشناسان آب را بر روی مزرعه جاری کردم تا شاید از شدت خسارت کاسته می‌شود، اما می‌بینید از این چهار هکتار چهار کیلو پیاز هم نمی‌توان برداشت کرد.

پیامد‌های کشت بدون برداشت
کشاورزانی که نه تجربه چنین غافلگیری داشتند و نه حتی ابزار‌هایی که بتوانند در مقابل سرما ایستادگی کنند، حالا به قول خودشان آن‌ها مانده اند و مشکلات هزینه‌ها و البته از همه مهمتر وامها.
کاکایی کشاورزی گلخانه داری که تمام ده هکتارش را برای صادرات به زیر کشت برده حدود ده میلیارد تومان هزینه کرده، می‌گوید: محصول بر جای مانده حتی به درد خوراک دام هم نمی‌خورد و نمی‌داند چگونه وام میلیاردی خود را پرداخت کند.

 

 

سالاری دیگر کشاورز جنوبی می‌گوید: ابتدای امسال هم سیلاب خسارات زیادی به مزارع ما وارد کرد که هنوز خسارات آنها پرداخت نشده است.
هزینه‌های پلاستیک کیلویی ۳۰هزار تومان، کود هر ماشین بالای ۲۰میلیون تومان، بذرهر پاکت یک میلیون و ۵۰۰هزار تومان، هزینه ۳برابری شدن کارگر برای کشت، افزایش دوبرابری کرایه زمین، افزایش ۴برابری سموم کشاورزی و هزینه‌های زیادی که کرونا به ما تحمیل کرده همه یک طرف و خسارت این سرما یک طرف، چه کسی باید پرداخت کند.

 

ما توان پرداخت یک چهارم این همه خسارت را هم نداریم، چون چیزی دیگر در چَنته نمانده است.

زمین گرمی که تحمل سرما را نداشت
جنوب کرمان به علت شرایط معتدل آب و هوایی از دیرباز به "هند" ایران معروف است و ده‌ها محصول در زمانی برداشت می‌شود که اکثر نقاط کشور به علت سرما و یخبندان هیچ کِشتی ندارند و در خواب زمستانی فرو رفته اند.

 

اینکه چرا این سرمایه به یکباره موجب این همه خسارت برای اقتصاد استان شد و آیا قابل پیش بینی بود یا خیر، کارشناس هواشناسی استان می‌گوید: بله، این سرما قابل پیش بینی بود و از یک هفته قبل در مورد آن هشدار‌ها داده بودیم.

 

کاهش دما به زیر صفر در آن منطقه بسیار کم سابقه بوده است و تو این فصل سال همواره در بدترین شرایط هوایی معمولاً به ۱۰تا۱۲ درجه دما می‌رسد. خانم حبیبی اضافه میکند:واقعیت این است که این سرما تابشی نبود و جبهه‌ای است، لذا کار زیادی از دست کشاورز برای مهار آن برنیامده است.

 

سرمای جبهه‌ای به یکباره و در شرایطی که زمین گرم است به گیاه شوک سرمایی شدید وارد و خسارت زیادی بر جای می‌گذارد و البته تداوم آن و کمبود بارندگی در پاییز نیز در شدت خسارات موثر بوده است.


میزان خسارت و بیمه
اینکه مقدار خسارت کشاورزان جنوب استان چقدر برآورد شده، مدیرکل جهاد کشاورزی استان می‌گوید:بالای دوهزار میلیارد تومان طبق محاسبات، به کشاورزان خسارت وارد شده است.

 

آقای بَرخوری در مورد بیمه محصولات کشاورزی هم چنین می‌گوید: به علت کِشت طرح استمرار "خارج از فصل" پرداخت‌های بیمه پاسخگویی جبران این همه ضرر نیست، چرا که برای یک هکتار کشت یک میلیارد تومان هزینه می‌شود در صورتی که اگر خسارتی مثل اکنون وارد شود، بیمه فقط ۶میلیون تومان پرداخت می‌کند و همین امر موجب می‌شود که کشاورز از بیمه استفاده نکند.

 

ذبیح الله اعظمی نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: دولت باید خسارت انبوه و غیرقابل پیش‌بینی کشاورزان را پرداخت کند و این خسارت از دو بخش صندوق بیمه محصولات کشاورزی و ستاد بحران قابل پرداخت است.

 

استاندار کرمان هم در سفر به جنوب و بازدیدی که از منطقه داشته، می‌گوید: برای جبران خسارت و استمهال انبوه وام‌ها و بخشودگی جرائم، در حال رایزنی هستیم تا مطالبات را در سطح استان و کشوری پیگیری کنیم.

 

آقای زینی وند میزان خسارت وارد شده به کشاورزان را بسیار گسترده و غیرقابل تصور اعلام کرد واضافه می‌کند: از آن چیزی که به ما گزارش داده شده بود، بیشتر است.

 

حالا اگر چه هنوز پرداخت خسارت سیل گسترده ابتدای امسال به جنوب کرمان برجای مانده، اما باید برای رفع مشکلات کشاورزان اقدامی عاجل و سریع صورت گیرد.

 

از طرفی سالانه بالای ۴میلیون تُن انواع محصولات کشاورزی در جنوب کرمان تولید می‌شود که بخش زیادی از نیاز‌های کشور را برطرف می‌کند و با این حجم بزرگ خسارتی که سرما به محصولات کشاورزی وارد کرده، دولت باید به فکر بازارماه‌های آینده، به خصوص شب عید باشد، تا به سبد غذایی مردم فشاربیشتری وارد نشود.