منحصر به فرد‌ترین ماده معدنی ایران، مسافر قطار توسعه

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز خراسان جنوبی، کانی منیزیت نقش اصلی را در صنایع دیرگداز و نسوز دارد.

فرآورده‌های منیزیتی، به طور عمده شامل دیرگداز‌ها است که در بخش صنایع دیرگداز به فراوانی استفاده می‌شود.

 

منیزیت، ضروری‌ترین ماده در صنایع فولادسازی
امروزه فولادسازی مدرن و در حال توسعه، نیاز به افزایش تولید دیرگداز‌های منیزیتی با کیفیت بالا دارد.

نقطه ذوب منیزیت، ۲۸۰۰درجه سانتیگراد است که به همین علت جداره‌ی کوره‌های صنایع دیرگداز از جمله فولادسازی را با جرم‌ها و آجر‌های نسوز تولید شده از این ماده معدنی درست می‌کنند، چرا که هیچ ماده معدنی دیگری، تحمل حرارت کوره‌های با این دمای بالا را ندارد.

ذخیره‌ی جهانی ۲.۵میلیارد تُنی منیزیت
ذخایر قطعی منیزیت دنیا، ۲.۵ و ذخایر پایه‌ای آن ۳.۴میلیارد تُن است. تولید سالانه منیزیت در دنیا، حدود ۲۰میلیون تُن است که از این مقدار، بیشترین سهم مربوط به کشور‌های شوروی، چین، کره شمالی، چک و اسلواکی است. کشور‌های اصلی تولیدکننده‌ی منیزیت، استرالیا، یونان، ترکیه، اسپانیا، برزیل، یوگوسلاوی، هند و کانادا هستند.

 

اما در این بین ایران نیز با ذخیره قطعی حدود ۷میلیون تن منیزیت، تا حدود زیادی توانسته نیاز خود را به این ماده معدنی در صنایع استراتژیک دیرگداز، تأمین کند.

۸۰درصد ذخایر منیزیت ایران در خراسان جنوبی
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان سربیشه می‌گوید: خراسان جنوبی ۴۱معدن منیزیت با ۵.۵میلیون تُن ذخیره قطعی دارد که حدود ۸۰درصد ذخایر منیزیت کشور را تشکیل می‌دهد و از این لحاظ، خراسان جنوبی بزرگترین ذخایر معدنی منیزیت کشور را دارد و قطب منیزیت کشور محسوب می‌شود.

 

ملایی افزود: شهرستان سربیشه و خراسان جنوبی روی کمربند منیزیت کشور قرار دارد که این کمربند کشوری از خراسان جنوبی آغاز می‌شود و به سمت سیستان و بلوچستان ادامه پیدا می‌کند.

 

معدن سفیدکوه در ۵۰کیلومتری جنوب غربی سربیشه قرار دارد.
ذخایر منیزیت سربیشه معادل حدود ۳۵درصد ذخایر منیزیت خراسان جنوبی است.

منیزیت سفیدکوه، خالص‌ترین منیزیت دنیا
رئیس اداره صمت سربیشه گفت: خلوص منیزیت در معادن استان متفاوت است که بیشترین خلوص را منیزیت سفیدکوه دارد و این خلوص تا ۹۷درصد نیز می‌رسد.

ملایی افزود: منیزیت معدن سفیدکوه با عیار ۹۷درصد، خالص‌ترین منیزیت دنیاست.

حدود ۶۰درصد منیزیت معدن سفیدکوه خلوص ۹۴درصد و کمتر دارد و ۴۰درصد بقیه معدن، منیزیتی با خلوص ۹۷درصد دارد.

 

استخراج سالانه ۴۰هزار تُن منیزیت عیاربالا از سفیدکوه
کرمی مسئول استخراج شرکت معدنی موادنسوز بیرجند که استخراج منیزیت سفیدکوه را به عهده دارد می‌گوید: سالانه ۴۰هزار تُن منیزیت از معدن سفیدکوه استخراج می‌شود و با توجه به اینکه ذخایر روباز این معدن رو به اتمام است، از سال۸۷ بررسی وضعیت ذخیره معدن برای استخراج ذخایر زیرزمینی آن در الویت قرار گرفت.

از کارم راضی ام
راننده بیل مکانیکی که ۴سال است در معدن منیزیت سیفدکوه کار می‌کند می‌گوید: روزانه ۱۵تا۱۶ کامیون سنگ منیزیت از معدن سفیدکوه به طرف صنایع مورد نیاز حمل می‌کنم که به حدود ۴۰۰۰تُن در ماه می‌رسد و خدا رو شکر از شرایط کاری ام راضی ام.

 

او افزود: معدن منیزیت برای ۵۰نفر مثل من مستقیم شغل ایجاد کرده است و بیشتر ما که اینجا مشغول به کاریم از شهرستان سربیشه و بیرجند و اهالی خود منطقه هستیم.

منیزیت، تأمین کننده خوراک بزرگترین کارخانه اکسید منیزیم خاورمیانه
اما یکی از مهمترین کاربرد‌های منیزیت در خراسان جنوبی این است که خوراک تنها کارخانه اکسید منیزیم سه فاز ایران در سربیشه را تأمین می‌کند.

اکسید منیزیم با فرمول شیمیایی MgO ماده‌ای جاذب رطوبت و سفید رنگ بوده و بعنوان یک منبع منیزیم شناخته می شود. اکسید منیزیم از طریق کلسینه سازی کربنات منیزیم یا هیدروکسید منیزیم و یا فراوری کلرید منیزیم بوسیله آهک و حرارت تولید می شود.

از اکسید منیزیم بطور گسترده‌ای در صنعت استراتژیک فرآورده‌های نسوز، اصلاح آب‌های زیرزمینی، تصفیه هرزآبها، تصفیه آب‌های آشامیدنی و …. استفاده می شود.

 

بعلاوه، خاصیت بافری اکسید منیزیم در محیط‌های اسیدی و قابلیت آن در تثبیت فلزات سنگین نامحلول، از جمله دلایل کاربرد گسترده این ترکیب در صنایع مختلف میباشد.

کارخانه اکسید منیزیم سربیشه بزرگترین کارخانه اکسید منیزیم خاورمیانه نیز است که سه فاز کلسینه، سینتره و منیزیای ذوبی را از منیزیت تولید می‌کند و از این لحاظ تنها کارخانه سه فازه‌ی اکسید منیزیم ایران و بزرگترین در خاورمیانه است.

 

منیزیت برای آنکه بتواند در صنایع نسوز به ویژه جداره‌ی کوره‌های فولادسازی به کار برده شود باید به اکسید منیزیم تبدیل شود که این امکان در کارخانه اکسید منیزیم سربیشه فراهم شده است.

حسن کرمی مسئول استخراج شرکت معدنی موادنسوز بیرجند می‌گوید: منیزیت استخراج شده پس از حمل به کارخانه، ۱۷۰۰درجه حرارت می‌بیند و تبدیل به اکسید منیزیم می‌شود که مورد استفاده صنایع نسوز و کارخانجات تولید جرم‌ها و آجر نسوز و فولادسازی قرار می‌گیرد.

تولید ۳تیپ اکسید منیزیم در کارخانه سربیشه
حسین توکلی مدیر تولید کارخانه اکسید منیزیم سربیشه می‌گوید: ما در این کارخانه، اکسید منیزیم را در ۳تیپ کلسینه، سینتره و منیزیای ذوبی تولید می‌کنیم که دو تیپ سینتره و ذوبی، در تمام کشور، تنها در کارخانه سربیشه، تولید و برای صنایع فولاد و ذوب آهن استفاده می‌شود.

ظرفیت ۱۰۰هزار تُنی تولید در کارخانه اکسید منیزیم سربیشه
هاشم آبادی مدیر کارخانه اکسید منیزیم سربیشه نیز با اشاره به ظرفیت تولید ۱۰۰هزار تُنی این کارخانه در سال می‌گوید: این کارخانه ظرفیت تولید سالانه ۶۰هزار تُن اکسید منیزیم سینتره، ۳۰هزار تُن اکسید منیزیم کلسینه و ۹هزار تُن منیزیای ذوبی دارد که علاوه بر این تولیدات، سالانه ۵۰هزار تُن انواع جرم‌های دیرگداز قلیایی نیز تولید می‌کند.

 

هاشم آبادی افزود: منیزیای ذوبی تا چند سال پیش مصرف داخلی نداشت و به کره جنوبی صادر می‌شد، اما اکنون تمام آن در داخل کشور مصرف می‌شود.

تأمین ۶۰درصد نیاز کشور در کارخانه اکسید منیزیم سربیشه
مدیر کارخانه اکسید منیزیم سربیشه می‌گوید: در خصوص تولید اکسید منیزیم سینتره، تنها واحد تولیدی کشوریم که در دنیا نیز تنها تولید کننده ایم.
هاشمی افزود: در منیزیای ذوبی نیز تنها کارخانه تولید کننده این محصول در کشوریم.

 

 

یکی از کارگران کارخانه اکسید منیزیم سربیشه می‌گوید: برای کار در کارخانه اکسید منیزیم باید حرارت و دمای بالا و سر و صدای سرسام آوری را تحمل کنیم، اما از آنجایی که بیشتر ما کارگران این کارخانه، جوان هستیم و می‌دانیم که تولید کارخانه‌ی اکسیدمنیزیم رابطه مستقیم با صنایع استراتژیک کشور دارد، با امید تمام و ۲۴ساعته در ۳شیفت کار می‌کنیم و خدا رو شکر حقوق مان نیز راضی کننده است.

 

 

روز‌های اقتصادی‌تر در انتظار کارخانه اکسید منیزیم
مدیر کارخانه اکسید منیزیم سربیشه از ۲طرح توسعه و افزایش تولید این کارخانه خبر داد و گفت: در آینده نزدیک، چرخه تولید انواع اکسید منیزیم و استفاده از آن در تولید انواع جرم‌های قلیایی و آجر‌های نسوز را کامل می‌کنیم.

هاشمی افزود: اولین طرح توسعه کارخانه اکسید منیزیم سربیشه تا چند روز آینده در ۱۹بهمن به بهره برداری می‌رسد که شامل توسعه‌ی کان آرایی تکمیلی است.

وی گفت:طرح دوم توسعه شامل راه اندازی کارخانه فرآورده‌های نسوز برای افزایش ظرفیت ۴۰هزار تُن انواع جرم‌های قلیایی و ۱۷هزار تُن انواع آجر‌های نسوز است که با سرمایه گذاری ۳۰۰میلیارد تومانی در سه ماهه‌ی اول سال آینده به بهره برداری می‌رسد.

وی با اشاره به اینکه هم اکنون ۶۰۰نفر در کارخانه اکسید منیزیم سربیشه مشغول به کارند گفت: با بهره برداری از طرح‌های توسعه‌ی این کارخانه، ۲۰۰نفر دیگر صاحب شغل می‌شوند و اشتغالزایی این کارخانه به ۸۰۰نفر افزایش می‌یابد.

حال که چنین روز‌های درخشانی برای تولید و اشتغال در استان معدنی خراسان جنوبی در پیش روست چه بهتر است که مسئولان با رفع مشکلاتی همچون بهبود جاده دسترسی به معادن منیزیت و کاهش واردات مواد نسوز با تعرفه پایین، واحد تولیدکننده منحصر به فرد اکسید منیزیم سربیشه را در نقش آفرینی هر چه بیشتر در اقتصاد کشور و توسعه صنایع استراتژیک یاری دهند.

 

نویسنده: سیده سمیه سیادت جو