نشانههای اختلال شخصیت مرزی
دلیل، نشانه و راههای درمان اختلال شخصیت مرزی، کداماند؟
به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، شاید واژه اختلال شخصیت مرزی (BPD) را بارها و بارها شنیده باشید. این واژه برای بیشتر افراد سردرگم کننده است و اطلاعات زیادی درباره آن ندارند.
چنین اختلالی بیش از ۱.۴ درصد بزرگسالان آمریکایی را تحت تاثیر خود قرار داده، اما NAMI معتقد است که تعداد این افراد حتی بیش از ۵.۹ درصد است. زنان بیشتر از مردان با چنین اختلالی شناسایی میشوند هر چند تحقیقات و مطالعات انجام شده نشان میدهد هم مردان و هم زنان به چنین شرایطی مبتلا میشوند.
گاهی از اوقات اختلال شخصیت مرزی با افسردگی یا PTSD اشتباه گرفته میشود. بحثهای نادرست زیادی درباره این اختلال وجود دارد.
اختلال شخصیت مرزی هم به درستی تشخیص داده نمیشود و هم به درستی درمان نمیشود.
برخی از پزشکان هم هستند که بیماران مبتلا به BPD را ویزیت نمیکنند، چون معتقدند چنین اختلالی قابل درمان نیست، اما واقعیت چنین نیست.
اختلال شخصیت مرزی چیست؟
اختلال شخصیت مرزی بیماری روحی حادی است که مشکلاتی را در خلق و خو، خویشتن شناسی و رفتار ایجاد میکند. افرادی که با چنین اختلالی دست و پنجه نرم میکنند، در تنظیم احساساتشان مشکل دارند و برای بازه زمانی طولانی مدت احساسات شدیدی را تجربه میکنند.
به همین خاطر بازگشت این افراد به یک جایگاه ثابت و پایدار کمی دشوار است. برخی از افرادی که مبتلا به BPD هستند، عملکرد بسیار بالایی دارند، اما بیشترشان نمیتوانند کارهای روزمره شان را به درستی انجام دهند و در انجام کارهایشان مشکل دارند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ممکن است در حفظ شغل یا تکمیل تحصیلاتشان به مشکل بخورند، اختلال سوء مصرف مواد داشته باشند، در روابط بد گیر بیفتند و به خودشان آسیب بزنند.
نشانههای اختلال شخصیت مرزی چیست و به چه مواردی باید توجه کرد؟
نشانههای چنین اختلالی دربرگیرنده مواردی است، اما به خاطر داشته باشید که هر فردی که از چنین اختلالی رنج میبرد، همه نشانههای زیر را نخواهد داشت. شدت این نشانهها در افراد مختلف، متفاوت خواهد بود:
نوسانات خلق و خو
خشم نامناسب و مشکل در کنترل کردن آن
داشتن دیدگاه سیاه و سفید نسبت به زندگی. برای این افراد یا همه چیز خوب است یا همه چیز بد.
ترس شدید از طرد شدن توسط خانواده یا دوستان. همین امر باعث میشود این افراد نتوانند تنهایی را تحمل کنند.
اضطراب و یا افسردگی که میتواند از چند ساعت تا چند روز طول بکشد.
الگوی روابط ناپایدار، از حس شدید دوست داشتن یا حس شدید دوست نداشتن یا خشم
خویشتن شناسی نادرست یا داشتن تصویر نادرست از خود
رفتارهای پرخطر که در برگیرنده سوء مصرف موارد، رابطه جنسی ناایمن، رانندگی بد و صرف نادرست هزینهها است.
رفتارهای آسیب رسان به خود مثل بریدن یا زخمی کردن بدن
همکاری نکردن و حس پوچی
آیا متخصصان میدانند چه چیزی باعث ابتلای افراد به اختلال شخصیت مرزی میشود؟
تحقیق بر روی این اختلال هنوز در مراحل اولیه قرار دارد. متخصصان بر این باورند که هنوز تمرکز کافی بر روی این اختلال وجود ندارد. با این حال آنها معتقدند که مواردی همچون ژنتیک و فاکتورهای محیطی میتواند باعث ابتلای افراد به چنین شرایطی شود.
به عنوان مثال، سوءاستفاده از فرد در همان دوران کودکی و سایر تروماها میتواند فرد را در معرض ابتلا به اختلال شخصیت مرزی قرار دهد. اما متخصصان به تفاوتهایی که در عملکرد مغزی افراد مبتلا به این اختلال وجود دارد هم اشاره میکنند (به خصوص آن قسمتی از مغز که احساسات و قضاوتها را کنترل میکند ممکن است ارتباط درست و خوبی با هم نداشته باشد).
افرادی که مشکلات حاد و مزمنی در تنظیم احساساتشان دارند، همانند خودروی فراری با پدال شتاب دهنده هستند. حالا این فراری را با ترمز کوچکی همچون ترمز خودروی فیات تصور کنید. ترمزهای مغز در قشر پیش پیشانی قرار گرفته که در آن دلیل آوردن، فهمیدن عواقب کار و تنظیم اهداف صورت میگیرد.
زمانی که همه چیز خوب پیش میرود و جاده باز و صاف است، این خودروها میتوانند با سرعت بیشتری نسبت به سایر خودروها حرکت کنند، اما به محض این که جاده دچار پیچ و خم میشود، سرعتشان را به تدریج کم میکنند و به کنار جاده میروند.
ما هم که قبلا شاهد سرعت گرفتنشان بودیم، حالا به خاطر این موضوع سردرگم میشویم. چون این افراد را دوست داریم، چندین بار به آنها هشدار میدهیم و میگوییم پیچ و خم جاده نزدیک است.
افرادی که با اختلال شخصیت مرزی دست و پنجه نرم میکنند، میتوانند روابط موفقی داشته باشند؟
بیشتر نشانههای BPD تاثیر زیادی بر روی روابط افراد دارد و همین امر موجب میشود کار کردن، دوست پیدا کردن و حتی روابط عاشقانه چالش برانگیز باشد. فردی که با اختلال شخصیت مرزی دست و پنجه نرم میکنند یک روز احساسی نزدیکی به یکی میکنند و روز بعد ممکن است بخواهند رابطه شان را با او تغییر دهند.
ترس از طرد شدن موجب میشود در رابطه ناسالمی باقی بمانند یا حتی مورد سوء استفاده قرار گیرند. با این حال با انجام فرایندهای درمانی، فرد میتواند نحوه مدیریت احساساتش را به طور موثر بیاموزد.
همسران این افراد هم در برنامه مخصوص به خودشان شرکت میکنند تا نحوه برقراری ارتباط با آنها را یاد بگیرند.
برای اختلال شخصیت مرزی چه درمانهایی توصیه میشود؟
روان درمانی اولین خط درمان برای چنین افرادی است. این شیوه درمانی، هر هفته یک یا دو جلسه با مشاور برگزار میشود و به آنها کمک میکند احساس بهتری داشته باشند. درمان برخی از نشانهها نسبت به نشانههای دیگر سادهتر است و اغلب روند درمانی بر روی سایر اختلالاتی که ممکن است واضح باشند تمرکز میکند.
دو نوع روند درمانی دربرگیرنده DBT و MBT است.
در روند درمانی DBT که یک رویکرد حل مسأله است، به بیمار مهارتهای خاصی آموزش داده میشود و به او کمک میکند احساسات شدیدی که دارد را کنترل نماید و رفتارهای خودتخریبی را کمتر کند.
در روند درمانی MBT که گفتاردرمانی است به افراد کمک میکند بر روی وضعیت روحی خود تمرکز کنند و ببینند دیگران چه تفکرات و احساساتی دارند.
داروی خاصی برای اختلال شخصیت مرزی وجود دارد؟
بر اساس گفته متخصصان، داروی خاصی برای درمان این اختلال وجود ندارد، اما گاهی اوقات پزشک بیمار داروهایی را برای هدف قراردادن نشانههای خاصی همچون اضطراب، افسردگی و نوسانات خلق و خو تجویز میکند.
فردی که با این اختلال دست و پنجه نرم میکند، باید درباره روند درمان و عوارض جانبی برخی از داروها با پزشک صحبت کند.