گل شمعدانی چگونه پرورش می‌یابد؟

 

۱. Regal رگال: بوته‌هایی چندساله و همیشه سبز هستند و برگهایشان تقریبا دایره‌ای شکل است که گاهی به بخش‌هایی تقسیم شده و گاهی حاشیه برگ‌ها دندانه‌دار است و معمولا گل‌هایی با ۵ عدد گلبرگ به رنگ‌های ارغوانی روشن، صورتی، بنفش و یا سفید تولید می‌کنند. این گیاهان را می‌توان در فضای باز و یا گلدان کاشت. شمعدانی‌هایی که با نام شمعدانی اژدر شناخته می‌شوند معمولا در این گروه قرار میگیرند. شمعدانی اژدر را گاهی در محیط ما با نام شمعدانی آلمانی و یا شمعدانی گل درشت نیز معرفی می‌کنند.

 

۲. Angel آنجل: شبیه گروه رگال هستند، اما شاخساری متراکم‌تر دارند و اکثرا از گونه P.crispum مشتق شده اند و به دست آمده اند.

 

۳. Ivy-leaf برگ عشقه‌ای: شمعدانی‌های این گروه چندساله و همیشه‌سبز هستند و شاخسار خزنده و گل‌هایی ساده (۵ عدد گلبرگ) و یا با تعداد گلبرگ بیشتر دارند که اکثرا در سبد‌های آویخته و یا گلدان کشت می‌شوند.

 

۴. Zonal زونال: شاخسار علفی و آبدار این نوع از شمعدانی‌ها که چندساله نیز هستند معمولا به شکل مستقیم رشد می‌کند و گل‌هایی ساده (۵ عدد گلبرگ) و یا با تعداد گلبرگ بیشتر دارند. برگ برخی از شمعدانی‌های این گروه جذاب و زیبا است. معمولا از شعمدانی‌های این گروه در فضای باز استفاده می‌شود. شمعدانی‌های این گروه اکثر از گونه‌های P.inquinans و P.zonale بدست آمده اند.

 

۵. Scented-leaved برگ‌های عطری: بوته‌هایی همیشه سبز هستند که اکثرا به دلیل عطر خوش برگهایشان کاشته می‌شوند. از برگ‌ها و یا روغن استخراج شده از برگ‌های این گیاهان در صنایع غذایی یا عطر سازی استفاده می‌شود. به همین دلیل گاهی این گیاهان که برای معطر ساختن چای مورد استفاده قرار می‌گیرند با نام گیاه عطر چای نیز شناخته می‌شوند. گونه‌های مختلف شمعدانی می‌توانند عطر‌های مختلفی داشته باشند مثلا P.quercifolium عطر بادام، P. odoralarioides عطر سیب، P.grossalarioides عطر نارگیل، P.crispum عطر لیمو، P.graveolens و P.capitatum و P.radens عطر گل رز را دارند.

 

همچنین از طرفی برخی از حیوانات خانگی همانند سگ و گربه ممکن است در اثر مصرف برگسار و گل‌های این گیاه دچار مسمویت شوند بنابراین این گیاه را دور از دسترس این حیوانات قرار دهید. پهنه برگ‌های این گیاهان معمولا به چند قسمت تقسیم شده‌اند و یا حاشیه‌هایی دندانه‌دار و یا با بریدگی دارند. برخی نیز برگ‌هایی ابلق دارند.

 

۶. Unique یونیک: بوته‌هایی همیشه سبز هستند که خصوصیاتی منحصر به فرد دارند به نحوی که در گروه‌های بالا نمی‌توان آنان را قرار داد.

 

 

 

 

 

 

 

 

شمعدانی‌های معمولی به نور مستقیم آفتاب نیاز دارند البته آفتاب سنگین و شدید نیز برای آن‌ها زیاد مناسب نیست؛ بنابراین در تابستان باید شمعدانی‌ها را در سایه نگه داشت.

 

برخی از ارقام شعدانی در زمستان نیز گل می‌دهند.

 

 

شمعدانی تقریباً در هر خاکی می‌روید. خاک گلدان مناسب برای آن مخلوطی است از سه قسمت خاک لوم خوب (خاک باغچه) و یک قسمت کود دامی پوسیده یا تورب و یک قسمت ماسه. به این مخلوط بهتر است مقداری کود شیمیائی مثلاً سوپر فسفات اضافه شود.

 

 

شمعدانی را باید در محلی نسبتاً خشک کشت و کار کرد و در آبیاری آن‌ها باید دقت داشت تا در فواصل دو آبیاری خاک تقریباً خشک شود البته شمعدانی پیچ و شمعدانی عطری نیاز بیشتری به آبیاری دارند و خاک آن‌ها باید مرتباً مرطوب باشد.

 

 

درجه حرارت مناسب برای شمعدانی ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتی‌گراد است دمای مناسب برای شمعدانی عطری ۵ تا ۱۰ درجه سانتی‌گراد است. تهویه هوای اطاق‌ها عامل مهمی در امر نگهداری شمعدانی است. به‌طور کلی شمعدانی یاهی است مخصوص آب و هوا معتدل و کمی مرطوب سواحل دریا.

 

 

در زمستان نیازی به کود‌پاشی شمعدانی نیست، اما در سایر فصول، محلول پاشی هر ماه با یک کود کامل و با غلظت کم مناسب است. کودپاشی و آبیاری بیش از اندازه باعث رشد و نمو برگی و کمی تعداد گل می‌شود.

 

 

ازدیاد شمعدانی از طریق قلمه‌گیری به آسانی امکان‌پذیر است و قلمه‌ها در هر بستری حتی در داخل آب ریشه می‌دهند هر قلمه باید درست از زیر یک گره قطع شود. قلمه‌ها بهتر است که درون ماسه و در محل گل‌خانه کاشت شوند، در روز‌های اول قلمه‌ها را در سایه نگهداری می‌کنند، سپس به‌تدریج به آن‌ها نور کافی داده می‌شود تا رشد و نمو کنند. زمانی قلمه‌ها آبیاری می‌شوند که بستر کاملاً خشک باشد.

 

 

 

بر روی سطح بالایی برگ لکه‌های کوچک زرد رنگ و دایره‌ای شکلی تشکیل می‌شود. به تدریج در سطح زیرین برگها، منطبق با لکه‌های زرد رویی برگ، جوش‌هایی حاوی اسپور‌های پودری قارچ به رنگ قهوه‌ای تیره تشکیل می‌گردد. این جوش‌ها بر روی یک حلقه متحدالمرکزی در سطح زیرین برگ شکل می‌گیرند. برگ‌ها به تدریج زرد و قسمت وسیعی از آن‌ها خشکیده و می‌میرند. سمپاشی با سموم قارچ کش نظیر پروپیکونازول (تیلت) و یا تری فورین در کنترل بیماری مؤثر است.

 

 

عامل ایجاد کننده گال برگ نوعی باکتری می‌باشد. در برگ‌ها تولید تاول کرده و برگ‌ها را بشکل گل کلم در می‌آورد و باعث فساد برگ‌ها در نزدیک خاک و ریزش آن‌ها می‌شود. این بیماری غیر قابل درمان بوده و باید بوته‌های مبتلا را از بین برد.

 

 

در حقیقت نمی‌توان اسم آن را بیماری فیزیولوژیکی گذاشت. افتادن برگ واکنش یک گیاه سالم است برای اینکه خود را با شرایط متغیر سازگار کند. زمانی که تعادل بین روشنایی، حرارت، رطوبت و تعریق بهم میخورد و تغییر می‌کند، گیاه خودش را با شرایط جدید تطبیق می‌دهد. به این ترتیب هر گاه تغییرات قابل ملاحظه‌ای در حرارت یا شدت روشنائی اتفاق می‌افتد، برگ‌ها میریزند.

 

بنابر این برای پیشگیری از چنین اتفاقی از تغییر ناگهانی شرایط محیط تا حد امکان پرهیز کنید. مثلا گلدان‌های شمعدانی را در بهار وقتی از گلخانه بیرون می‌آورند، چون به هوای بیرون عادت ندارند، برگ‌ها کم و بیش می‌ریزند و برگ‌های جدید، خود را با محیط خارج سازگار می‌کنند. همچنین تعویض گلدان ممکن است باعث ریختن برگ‌ها شود، اما این موضوع زود جبران می‌شود و برگ‌های جدیدی بیرون می‌آیند.

 

 

بیماری‌های ویروسی از سوی حشرات مکنده (شته‌ها، زنجره‌ها) یا ابزار‌های باغبانی (قیچی، چاقو و بیلچه) منتقل می‌شوند و معمولا بدون درمان هستند. در بیماری‌های ویروسی روی برگ‌ها رگ‌های بی رنگی آشکار می‌گردند و در آخرین مرحله زیان، بیماری همراه با پیچیدگی برگ است. اگر برگ را مقابل آفتاب نگاه داشته و به آن نگاه کنیم سلول‌های مرده در برگ مشاهده می شود.

 

متاسفانه تشخیص این بیماری در مراحل اولیه بسیار مشکل است و زمانی آثار و علائم آن آشکار میشود که درمانی به غیر از کندن و سوزانیدن ندارد. برای پیشگیری از بیماری‌های ویروسی در مرحله اول باید حشرات ناقل (شته‌ها، زنجره‌ها) را نابود کرد و در مرحله دوم وسائل و ابزار باغبانی را هنگام قلمه زدن ضدعفونی کرد.

 

 

پژمردگی گیاه در روز‌های گرم و روشن اتفاق می‌افتد و این در موردی است که گیاه دارای ساقه‌های بلند و آبکی است و به طور ناگهانی مواجه با گرما می‌شود و آن قدر که رطوبت از دست می‌دهد، نمی‌تواند از ریشه آب جذب کند. در این موارد اغلب برگ‌ها و گاهی هم ساقه پژمرده شده و می‌افتد.

 

اگر در روز‌های گرم اوایل بهار آب سرد به گیاه بدهیم، ساقه‌ها خشبی شده و گیاه در مقابل تغییرات حرارت ناگهانی مقاوم می‌شود.