خودکفایی در فولاد

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز کرمان، اگر ۳۰یا۴۰ سال قبل از کسی می پرسیدیم که استان کرمان روزی از قدرتهای بزرگ تولید صنعت فولاد کشور خواهد شد، برای مردم قابل باور نبود.

چرا که اصلاً نه امکاناتی وجود داشت و نه صنعتی تا آینده ای برای آن متصور شود.

نبود، به این علت که آنها سالها به وابستگی عادت کرده بودند و حتی در خودشان این باور را هم نمی دیدند که روزی انواع و اقسام محصولات فولادی در گوشه گوشه استان تولید شود و نه تنها مایحتاج استان وکشور را تامین کند بلکه صادرات هم داشته باشد.

خودباوری

اما آنچه که در چِله دوم انقلاب اسلامی شاهد آن هستیم با آنچه که در چهل سال قبل می‌بینیم تفاوتی از زمین تا آسمان دارد.
سرزمینی که "بهشت معادن" لقب گرفته بود، صدها سال از این همه انبوه کوهها و سنگها و ذخائر آن استفاده‌ای نشده بود و قصدی هم برای بهره برداری از آن وجود نداشت.
لقب بهشت معادن را داشتیم اما نه علم و دانش آن در اختیارمان بود تا از این همه ظرفیت طبیعی بهره ببریم و نه اجازه استفاده از آن را به ما می دادند.

گنج نهانی زیر پای ما گاهی محلی برای "چرای گوسفندان" بود و گاهی تفرجی برای مردم.

اما آنچه که موجب ایجاد انقلاب صنعتی در دیار کریمان شد، یک "خودباوری" بود که امام آن را به ما نشان داد و احیا کرد.

این خودباوری، اگر چه چند دهه بعد به ثمر نشست اما نتایج بسیار پرثمری داشت که حالا باید به آن ببالیم.

آهن روسی

شاید برای نسل کنونی اسم آهن روسی نامی گمنام باشد، اما وقتی این کلمه رو از پیرمردی که در روی نیمکت پارک در حال گرفتن حمام آفتاب بود پرسیدم، آنها به خوبی آن را به یاد داشتند.

یکی از آنها به من می‌گوید: تو هنوز سن و سالت به آن زمان قد نمی‌ دهد، اما اکثر ساخت و سازهایی که می شد، آهن آنها روسی بود و چیزی به نام آهن ایرانی نداشتیم.

پیرمرد کناری اش هم می‌گوید: حتی میلگردها هم از روسیه بسته بندی و با کشتی به بندرعباس می‌آمد و از آنجا به کرمان بارگیری می شد، تا به دست من مصرف‌کننده برسد.

او ادامه می‌دهد: من آن زمان ۴۰سالم بود، شما کل استان را اگر جستجو می کردی ،یک سیم مفتولی به اندازه سوزن خیاطی هم، کسی نمی‌توانست تولید کند و شرایط آن وجود نداشت.

آغاز کاری بزرگ

در سال۱۳۶۹ برای استفاده از منابع غنی و فراوان استان ، مجتمع فولاد بردسیر کار خودش را آغاز کرد.

محمد ستوده مدیرعامل این مجتمع می‌گوید: این اولین گام برای صنعتی شدن استان و تولید فولاد بود که شروع شد و بخشی زیادی از تکنولوژی آن زمان نیز از خارج وارد شد.

وی می گوید: اگر چه ان زمان ابتدایی کار بودیم، اما خیلی سریع با تکیه بر توان مهندسان داخلی آن را توسعه دادیم، تا جایی که پس از سی سال اکنون تعداد زیادی از کارخانجات زیرمجموعه خودمان را طراحی و ساخته‌ایم و حالات جز15 تولید کننده بزرگ کشور شده‌ایم.

آقای ستوده از تولید سالانه ۳۳۰هزار تُن انواع میلگرد و ۴۴۰هزار تُن شمش فولادی در این مجتمع خبر می‌دهد و می‌گوید: پس از ساخت این کارخانه بود که انقلابی در صنعت فولاد استان شکل گرفت.

ورود فناوری ایرانی

نیاز شدید کشور به آهن و فولاد و کاهش وابستگی به خارج موجب سرمایه‌گذاری های بسیاری در استان کرمان شد.

ساخت مجتمع فولاد شهرستان بافت یکی از همین طرح هایی است که اکنون میزان تولید آن حدود هزار تن آهن اسفنجی در سال است.

سورنا زمانیان مدیرعامل این مجتمع می‌گوید: این کارخانه هفتمین طرح بزرگ فولاد کشور است که فاز دوم ان شامل: کارخانه گُندله سازی و کارخانه آهن اسفنجی است که با ساخت آن تا یک سال آینده سالانه 5/2نیم میلیون تن گندله و ۸۰۰هزار تُن آهن اسفنجی به تولید ما افزوده می شود.

از او در مورد تکنولوژی و ساخت این کارخانه پرسیدم؟
می گوید: تمام سیستم احیای مستقیم برای تولید آهن از صفر تا صد فناوری بومی است و نیازی به خارج نداشتیم.

آقای زمانیان اضافه می‌کند: این کارخانه زمینه اشتغال متخصصان بومی را فراهم کرده و ۹۵درصد نیروی انسانی ما از داخل استان تامین شده و همه تولید ما به مصرف داخل می رسد.

کرمان تولیدکننده ۳۰درصد فولاد کشور

حالا استانی که تا چند دهه قبل نه تولیدی داشت و نه کارخانه‌ای، با سرمایه گذاری های کلان در حال تولید فولادی است که از کُنسانتره تا شمش آهن را فرآوری و تولید می‌کند.

استانی که بیشترین ذخیره سنگ آهن کشور را دارد، بهترین بهره را از این نعمت می‌برد و زنجیره فولاد را هم تکمیل کرده است.
از مدیرعامل مجتمع گل گهر سیرجان در مورد تولید گندله و کنسانتره پرسیدم ؟

می گوید: فرآوری سنگ آهن یکی از مهمترین فرآیندهای زنجیره تولید فولاد است و اکنون با توان بومی خود حدود ۱۶میلیون تُن کنسانتره با عیار بالا در استان تولید می‌کنیم.

او اضافه می‌کند: گندله نیز ماده اولیه برای تولید آهن خام است که از سنگ آهن به دست می‌آید و در کوره های بزرگ ساخت خودمان، احیا و با مواد افزودنی آماده پخت برای آهن شود، که در این زمینه ما ۱۲میلیون تُن گندله تولید می‌کنیم و از این لحاظ بزرگترین تولیدکننده کشور هستیم و با سرمایه‌گذاری‌هایی که شده به زودی به بیش از ۳۰میلیون تُن در سال خواهد رسید.

ایمان عتیقی به حضور بالای انواع شرکتهای دانش بنیان در این مجتمع اشاره می‌کند و می‌گوید: اگر تا ۱۰سال قبل برای ما راه اندازی و ساخت و نصب قطعات کاری دشوار و غیرقابل ممکن بود اکنون ممکن شده و مهندسی و فناوری کاملا ایرانی بازوی بزرگ ما در تولید فولاد و آهن است.

او بیان می کند: حتی در برخی قطعات خاص که نیاز مبرم داشتیم، تحریم چهار سال اخیر سبب خِیر شد.
چرا که با توان دانش بومی خودمان به آن دست یافتیم و صنایع پایین دستی رشد بسیاری داشته است.

محمد محیاپور مدیرعامل شرکت تولید آهن و فولاد این مجتمع هم به سرمایه‌گذاری ۳۰هزار میلیارد تومانی امسال در توسعه طرح های جدید خبر می‌دهد و می‌گوید: در سالهایی که شدیدترین تحریم‌ها را داشتیم ما به تولید سالانه یک میلیون و ۹۵۰هزار تُن آهن رسیده‌ایم که نسبت به سال گذشته ۸درصد افزایش تولید داشته‌ایم.

او اضافه می‌کند: اکنون بالای ۲۲هزار و ۸۰۰نفر شغل مستقیم ایجاد شده و با راه‌اندازی چند طرح جدید، بالای ۲۰۰۰نفر نیز اشتغال زایی خواهد شد.
محیا پور بیان می‌کند: امسان حدود ۳۰میلیون تن فولاد در کشور تولید شده که سهمیه استان ۳۰درصد نیاز کشور است و ضمن تامین نیاز استان و کشور به کشورهای خارجی نیز صادرات داریم.

حسینی نژاد رئیس سازمان صمت استان به برنامه ریزی استان برای سال۱۴۰۴ اشاره می‌کند و می‌گوید: تا آن مدت تولید ما باید به ۱۰میلیون تُن فولاد برسد و با ایجاد ۲۸اَبَر کارخانه‌ای که داریم، این هدف شدنی است و ما به بزرگترین تولیدکننده فولاد کشور دست خواهیم یافت.

کارشناسان می‌گویند: صنعت فولاد از شاخص‌های رشد و توسعه یک کشور است و این کالا بعد از نفت و گاز، دومین کالای پر حجم تجارت جهانی است.

بر اساس مطالعات انجمن جهانی فولاد، به ازای هر یک دلار ارزش افزوده در صنعت فولاد، ۲۵۰دلار ارزش افزوده دیگر در بخش‌های اقتصادی ایجاد می شود و هر دو نفر اشتغال در بخش صنایع فولاد، منجر به اشتغال ۱۳ نفر دیگر در سایر زنجیره‌های تامین می‌شود.

طفل نوپای صنعتی که ۴۰سال قبل حرکت خودش را آغاز کرد، حالا در حال ثمر دادن است.

صنعتی پیچیده و پایه در صنایع دیگر که در پرتوی کار و تلاش و خودباوری شکل گرفت و به سرعت به رشد خود ادامه می دهد.