آموزش عالی کشور نیازمند تعریف پلتفرم آموزشی واحد است

به گزارش خبرنگار حوزه شورا‌های عالی و عمومی گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما به نقل از مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، آقای دکتر سعید رضا عاملی در پنجمین نشست تخصصی چهاردهمین کنفرانس ملی و هشتمین کنفرانس بین‌المللی یادگیری و یاددهی الکترونیکی در ایران با اشاره به مباحث ارائه شده توسط سایر سخنرانان خاطرنشان کرد: ما در دانشگاه تهران کرسی فرهنگ و فضای مجازی، دوفضایی شدن جهان را بر رویکرد جدیدی معطوف کرده‌ایم که در آن جهان مجازی را ادامه جهان واقعیت تلقی می‌کند.

وی افزود: جهان مجازی هم اکنون در سطح پنجم وب تعریف شده که با اصطلاح Extended reality یا واقعیت گسترده مطرح می‌شود.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به اینکه با توسعه سریع بستر وب اکنون حوزه واقعیت یکپارچه را در بستر وب تجربه می‌کنیم، تأکید کرد: این سطح از توسعه به جایگاهی می‌رسد که تمام دارایی‌هایی جهان فیزیکی قابلیت انتقال به جهان مجازی پیدا کند به گونه‌ای که حس تفاوت میان آن دو برای بشر چندان ملموس نباشد.

وی افزود: پیشرفت فناوری در مسیری است که طی آن با ورود هولوگرام‌ها سبک جدیدی از عینیت بخشیدن به فضای مجازی و ایجاد واقعیت‌های مجازی در حل شکل گیری است و سایر قابلیت‌های مجازی نیز به دنبال آن در حال پیشرفت محسوسی است. به واسطه وب تلاش شده تا قابلیت‌هایی که در عالم واقع و از طریق دریچه چشم برای بشر محسوس و قابل درک می‌شود، در فضای مجازی نیز بازنمایی شود.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران تصریح کرد: در کرسی فرهنگ و فضای مجازی تلاش بر این است که در درجه اول مقوله شناخت تقویت شود. ضعف در شناخت موجب شده که هزینه‌های ناخواسته بی شماری به وجود آمده و بهره‌‍وری را خواهد کاست.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: ما نزدیک به یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون وب‌سایت در جهان داریم که بیش از آنکه نشان دهنده توسعه یافتگی باشد، بیشتر نشان دهنده عدم شناخت است.

وی با تأکید بر اینکه مناسب بود بستر نظام آموزشی کشور تحت یک پلتفرم واحدی قرار می‌گرفت، یادآور شد: به عنوان نمونه سامانه آموزشی شاد توانسته است تبدیل به یک پلتفرم شود چنانکه در لحظه و به طور همزمان دو میلیون و هفتصد هزار کاربر بدان متصل شده و ۱۶ میلیون کاربر عضو مرتبط دارد، ضمن آنکه توانسته محتوای کلیه کتب درسی مدارس را در بستر وب تنظیم کند و از سوی دیگر یک شبکه ارتباطی و همچنین یک شبکه رسانه‌ای آموزشی است.

دکتر عاملی افزود: شبکه‌ای مثل شاد موجب تامین عدالت آموزشی خواهد شد و فاصله کیفیت آموزش را به دلیل سطح متفاوت معلمین کم می‌کند و بهترین کیفیت آموزشی را در اختیار دانش آموزان قرار می‌دهد.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با طرح این مسأله که آموزش عالی کشور نیز نیازمند تعریف پلتفرم آموزشی واحدی است، خاطرنشان کرد: آموزش عالی در حال حاضر با حدود ۸۵ تا ۹۰ هزار هیأت علمی در رشته‌های گوناگون علمی افراد برجسته‌ای در خود دارد که متعلق به تمامی علاقه‌مندان به آن حوزه هستند و با تمرکز بر بستر مدیریت واحد آموزشی در فضای آموزشی عالی می‌شد قدرت علم و فناوری بالایی را به دست آورد.

وی افزود: آموزش و پرورش با ایجاد این پلتفرم ظرفیت گسترده‌ای پیدا کرده است که به دنبال آن تمامی دانش‌آموزان و معلمین توانسته‌اند با قابلیت‌های جدیدی مواجه شوند. هر چند این بستر هنوز با چالش‌هایی همچون چگونگی برگزاری امتحانات و مواردی از این قبیل همراه بوده است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید مجدد روی مسأله «شناخت» خاطرنشان کرد: وقتی تلقی فرد از فضای مجازی تولید آنالوگ است در نتیجه به دنبال تولید شخص محور، مکان محور و نهاد محور خواهد بود، اما اگر تلقی این باشد که فضای مجازی عبارت است از ظرفیت رقومی، قابل الگوریتم شدن و در عین حال با قابل بهره‌دهی و بهره‌وری غیر مرکزی که امکان بهره وری متمایل به بی نهایت را فراهم می‌کند، سرمایه گذاری در این حوزه سودمند و اثر گذار تلقی می‌کند.

وی افزود: پراکنده کردن سرمایه مالی در میان مؤسسات و حالات قبیله گرایی که در محیط آموزش عالی کشور شیوع پیدا کرده است، موجب شده تا ظرفیت‌های موجود پایمال شود و یک کار را به هزینه‌های متعدد انجام دهیم. در محیط آموزشی جدید باید به دنبال پلتفرم یکپارچه قدرتمندی باشیم تا بتوانیم از ظرفیت‌های موجود موثرتر استفاده کنیم.

آقای عاملی افزود: ما در کرسی دو فضایی شدن تلاش داریم منطق ارتباطی جهان دوم به جهان اول را به خوبی الگوپردازی کنیم.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به عملکرد گوگل که دارای ارزش سرمای‌های در حدود یک تریلیون و چهارصد میلیارد دلار است، تصریح کرد: امروزه گوگل فقط بودجه تحقیق و کار (Research for Work) خود که همان تحقیق برای کار است را نزدیک به ۲۲ میلیارد دلار قرار داده است. این محیط محمل تمرکز سرمایه‌گذاری برای پیشرفت و توسعه کشور در همه قلمرو‌ها از جمله حوزه آموزش است.

وی افزود: منطق استفاده از فضای مجازی صرفاً این نیست که بر روی قدرت مجازی شدن تمرکز کنیم و تلاش داشته باشیم لزوماً همه چیز مجازی شود بلکه برخی مواردی از جمله امور مرتبط با تقویت خانواده، ارتباطات انسانی و ... بایستی در محیط جغرافیای قبلی خود باقی بماند، چنانکه امروز در همه کشور‌های پیشرفته دنیا مسئله "تنهایی" در غوغاسالار زندگی شلوغ شهری یک امر جدی است به گونه‌ای که کشور‌هایی مثل آمریکا، ژاپن و انگلیس مجبور به تاسیس وزارت تنهایی شده اند.

آقای دکتر عاملی ادامه داد: تنهایی‌های ناشی از ظهور خانواده‌های طلاق، خانواده‌های تک سرپرست، کهنسالان، جوانان جدا شده از خانواده بویژه در گروه سنی به اصطلاح ضد که خارج از هنجار ارزشی گذشته زندگی می‌کنند و در سنین ۱۸ تا ۲۲ سال قرار دارند. در شرایطی که ما با پدیده نگران کننده مسأله آفرین تنهایی مواجه هستیم نیازمند تقویت نظام ارتباطی در درون خانواده و نظام خویشاوندی هستیم.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران گفت: در این مسیر تشویق به فرزند آوری و حتی بازگشت به نظام خانواده گسترده اهمیت جدی دارد. تنهایی در یک سطحی تبدیل به یک بیماری ذهنی و شناختی می‌شود که جزء پدیده‌های جدید ناشی از ارتباطات از راه دور مثل خرید الکترونیک، آموزش الکترونیک و الکترونیک شده همه مسیر زندگی است. خوب چه امری باید هوشمندی سازی شود و الکترونیک شود و چه اموری لازم نیست؟ این یک سئوال در درجه اول فرهنگی و در درجه بعدی اقتصادی و البته سئوال مبتنی بر تامین عدالت اجتماعی است.

آقای دکتر عاملی ادامه داد: یکی از اولویت‌های مهم در تحول آموزش این است که از آموزش مخاطب محور به آموزش کاربر محور منتقل شویم که طی آن کاربر از یک تولید کننده صرف تبدیل به یک کنشگر فعال شده است که با همکاری خود در فرآیند آموزش یاد می‌گیرد.

وی افزود: در نگاه به بستر فضای مجازی باید بر رویکرد دو فضایی تأکید داشت و توجه کرد که نگاه تک بعدی به فضای مجازی و تلاش برای آنکه همه چیز را به فضای مجازی متصل کنیم دچار اشکال خواهد شد و در این میان عنصر بسیار مهم توجه به بحث کیفیت زندگی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: در شورای عالی انقلاب فرهنگی این موضوع در دستور کار قرار دارد تا برای هر یک از حوزه‌های آموزش عالی، وزارت بهداشت، آموزش و پرورش و نیز شرکت‌های دانش‌بنیان یک پلتفرم اختصاصی تعبیه کنیم که اجتماع آن‌ها برای ایجاد یک شهر علم در بستر مجازی مفید واقع خواهد شد.

وی افزود: نباید فراموش کرد که محیط مجازی یک معماری سه عنصری است که عنصر موژولاریتی (modularity) آن ظرفیت شبکه‌ای بودن را فراهم می‌کند، عنصر لایه‌ای بودن (Layered) آن نظم طبقه‌بندی را در فضای مجازی به وجود می‌آورد و عنصر یکپارچه بودن (Integrated) که عناصر را به صورت معنادار کنار هم قرار می‌دهد.