بازار زمین خورده سیب زمینی

به گزارش خبرگزاری صداوسیما استان سمنان، دیباج در شهرستان دامغان و مجن در شهرستان شاهرود قطب تولید سیب زمینی در استان سمنان هستند.
امسال ۲۲۰ هکتار از اراضی کشاورزی دامغان زیر کشت سیب زمینی قرار رفته، محصولی که با میانگین هر هکتار ۱۲ تا ۱۵ تن برداشت شده و طباطبائیان مدیر جهاد کشاورزی شهرستان دامغان می‌گوید:عملیات کاشت، داشت و برداشت آن برای بیش از ۴۰۰ نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم شغل ایجاد کرده است.
علی اصغر حجی مدیرجهاد کشاورزی شهرستان شاهرود هم از برداشت ۱۱ هزار تن سیب زمینی از ۵۵۰ هکتار مزارع سطح زیر کشت این شهرستان خبر می‌دهد، محصولی که کشاورزان مجنی توانسته اند از هر هکتار ۲۰ تن برداشت کنند.
باراکا، اگریا، بامبو، آریندا و سانته، جلی، لیندا، آریندا و مارفونا مهم‌ترین ارقام سیب‌زمینی‌های تولیدی در استان سمنان هستند، محصولاتی که برداشت شان در آبان ماه به پایان رسیده است.

دلال بازی‌های بازار سیب زمینی
با اینکه سیب زمینی‌های تولید شده در دیباج و مجن از معروف‌ترین محصولات کشاورزی استان سمنان هستند، ولی این روز‌ها وقتی به سمت انبار‌های کشاورزان می‌روی، دسترنج ۶ ماهه تولید کنندگانی را می‌بینی که در گونی بسته بندی شده، ولی هرگز به بازار نرسیده است.
آقای رضایی صیفی کار دیباجی است، حسابی سرانگشتی می‌کند و می‌گوید: داشت، کاشت و برداشت، و بسته بندی سیب زمینی‌ها حداقل کیلویی ۲ هزار تومان هزینه دارد آنوقت دلال می‌گوید محصولت را کیلویی هزار تومان می‌خرم، این معامله غیر از زیان برای من چیزی ندارد.
احمدی هم امسال در زمین دو هکتاری اش سیب زمین کاشته، محصولی که تاکید می‌کند کاملا ارگانیک و از بذر‌های اصلاح شده تولید شده است، او می‌گوید: چطور سیب زمینی‌ای که ۲۰ کیلومتر آن طرف‌تر در بازار کیلویی بیش از پنج تومان به خریدار می‌فروشند را اینجا هزار تومان بفروشم؟ این بی انصافی‌ها خستگی را به تن کشاورز می‌گذارد.
القصه همین ارزان خری واسطه‌ها باعث شد، سیب زمینی کاران محصول را در انبار‌ها نگهداری کنند به امید خرید با قیمت مناسب و رونقی برای بازار.

سیب زمینی‌های جوانه زده
سیب زمینی‌ها از آبان ماه در انبار مانده است، می‌شود حدود ۵ ماه، در این مدت سیب زمینی‌ها تازگی خود را از دست داده و جوانه زده است؛ جوانه‌ای که بذر نا امیدی را در دل کشاورز می‌کارد.
اصغر رحیمی یکی از این کشاورزان است، او دیگر گونی‌های سیب زمینی را به آخور گوسفندانش می‌برد تا لااقل بیشتر از این متضرر نشود.
آقای رحیمی می‌گوید: سیب زمینی هایمان که فروش نمی‌رود برای همین روزانه ۲۵۰ کیلوگرم از محصول انبار شده را به عنوان خوراک دام استفاده می‌کنیم؛ چرا که محصولی نفروخته ایم که با پولش بتوانیم خوراک دام کیلویی ۷ هزار تومان را بخریم؛ در این شرایط حتی حاضریم که سیب زمینی را در ازای دریافت علوفه دام مبادله کنیم.
این همه قصه تولید کنندگان سیب زمینی است؛ قصه‌ای که اکبری رییس صنف کشاورزان شهرستان دامغان بر آن صحه می‌گذارد و می‌افزاید: امسال ۲ هزار تن سیب‌زمینی از ۱۲۰ هکتار سطح زیر کشت در منطقه دیباج برداشت شده و ۸۰ درصد این محصول در بیش‌از ۵۰ انبار دپو شده است.

خرید توافقی؛ چاره کوتاه مدت
درخواست‌های مکرر کشاورزان درباره رسیدگی به وضعیت سیب زمینی کاری سبب شد تعاون روستایی استان سمنان برای حمایت از بهره برداران، خرید توافقی سیب زمینی را در دستور کار خود قرار دهد.
احسان عباسپور مدیر تعاون روستایی استان سمنان به این موضوع اشاره می‌کند که سیب زمینی‌ها پس از ماه‌ها انبار شدن، شرایط خوب و تازگی خود را از دست داده اند، ولی بازرسان تعاون روستایی برای خرید توافقی به انبار‌های دیباج و مجن اعزام شده اند تا محصول با کیفیت را جدا کنند.
عباسپور می‌گوید این سیب زمینی‌ها به استان‌های گلستان و مازندران ارسال شده و برای فروش بقیه سیب زمینی‌ها که کیفیت چندانی نداشتند در حال رایزنی هستیم.
به گفته وی، کارشناسان تعاون روستایی با مسئولان کارخانه نشاسته و گلوگز فیروزکوه مذاکره داشتند که سیب زمینی‌هایی که دیگر کیفیت خوراکی ندارند را بفروشند، مسئولان کارخانه قیمت هر کیلو هزار و ۲۵۰ تومان را پیشنهاد کرد که با توجه به هزینه حمل و نقل و ترابری، به صرفه نبود.
تصمیم دیگر این است که ۲ تن از سیب زمینی‌ها هم به صورت نمونه در فروشگاه‌ها و میادین شهرداری سمنان عرضه شود و در صورت استقبال مشتری، خرید این سیب زمینی‌ها از دیباج ادامه پیدا کند.

تولید استاندارد؛ فروش بی برنامه
سیب زمینی‌های استان سمنان امسال با استفاده از بذر‌های اصلاح شده و طبق استاندارد‌های کشت تولید شدند، تولیدی که مشکلات هر ساله آلودگی غده‌های بذری و انتقال بیماری و آفت را از بین برد و کشاورز امید داشت با ارائه محصول با کیفیت سود بهتری ببرد و معیشتش رونق بگیرد.
کارشناسان جهاد کشاورزی هم تایید می‌کنند که تولید محصول سیب زمینی با کیفیت با استفاده از بذر‌های آگریا، عملکرد تولید سیب زمینی را امسال دربرخی مزارع استان سمنان از ۱۵ تُن به ۴۵ تُن رساند.
اما ماجرای جیب پُر دلالان و دستان خالی کشاورزان مساله‌ای است که دلخوشی‌های تولید را از بین می‌برد و بخاطر شرایط نامناسب نگهداری محصول در انبار، نگاه مایوسانه کشاورز به تلاش در این عرصه را به دنبال خواهد داشت.

 

لزوم نگاه بلند مدت به حل مشکل سیب زمینی کاران
دیباجی‌ها و مجنی‌ها سال هاست سیب زمینی می‌کارند، سیب زمینی برای مردم دیباج و مجن یک محصول نان آور است و شاید بتوان گفت کشت سیب زمینی به نوعی با زندگی مردم این مناطق عجین شده است.
بررسی وضع بازار سیب زمینی هم نشان می‌دهد فراز و فرود قیمت محصولات کشاورزی به خصوص سیب زمینی ارتباط چندانی با تحریم و صادرات ندارد و به عرضه و تقاضای این محصولات بر می‌گردد.
البته باید در نظر داشت که قیمت گذاری بر روی محصولات زراعی، دستورالعملی کشوری است و تنها مرتبط به استان سمنان نمی‌شود.
با این حال اگر قیمت‌ها برای عرضه این محصول مناسب نشود و یا دولت یارانه‌ای به این امر اختصاص ندهد، کشاورز رغبت خود را در کاشت این محصول اساسی از دست می‌دهد و این سرآغاز مشکلات معیشتی دوچندان برای کشاورزان خواهد بود.

درست است که امسال بالاخره خریدهای تضمینی به فریاد کشاورزان رسید و بخشی از مشکلات به فروش نرفتن سیب زمینی ها را رفع کرد ولی به نظر می رسد برنامه ریزی برای میزان کشت و همچنین وجود کارخانه صنایع تبدیلی در منطقه برای خرید سیب زمینی و بازاریابی برای فروش سیب زمینی ها در داخل استان  چاره اندیشی بلند مدت برای حل این مشکل هر ساله است .

 

نویسنده : مریم وفادار