روستای کلپورگان ، روستایی جهانی درسراوان

به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ مرکز سیستان و بلوچستان ، سراوان در شرق و مرکز بلوچستان قرار دارد و فاصله آن تا زاهدان بیش از 320 کیلومتر است و یکی از معروفترین شهر های گذشته منطقه می باشد که پیش از این به شستون شهرت داشته است.

خاک این منطقه به دلیل دارا بودن رس موجب شده تا در گذشته و حال صنعت سفالگری و کاشی تزئینی در روستاهای آن رونق زیادی داشته باشد.

از جمله روستاهای پیشرو در سفالگری در این شهرستان روستای کلپورگان است که سفال آن به بسیاری از کشور های اروپایی صادر می شود و در 25 کیلومتری شهرستان سراوان واقع شده است.

این روستا که یکی از نقاط گردشگری این شهرستان محسوب می شود  دارای هنر سفال گری به شیوه باستانی و ماقبل تاریخ با نقوش سیاه رنگ است که توسط زنان بومی و با دست انجام می پذیرد.

«کلپوره» نام گیاهی با مصرف دارویی ویژه منطقه بلوچستان است وشغل اکثریت مردم کشاورزی است و محصولات عبارتند از: خرما، مرکبات و سبزیها.

اما تنها مشخصه ای که کلپورگان را از بقیه مناطق متمایز کرده سفالگری آن است که شیوه ساخت آن با قدمتی حدود ۴ تا ۶ هزار سال قبل هنوز دست نخورده باقی مانده و تنها کارگاهی که هنوز به شیوه بدوی فعال و پا برجا کارش را ادامه می دهد کارگاه سفال کلپورگان است.

در طول تاریخ هنر سفالگری متعلق به زنان بوده است زیرا مردان به شکار و یا کشاورزی می پرداختند و بنابر شواهد تاریخی زنان ابداع کنندگان هنر سفالگری بوده اند.

آنچه سفالگری کلپورگان را از سایر نقاط متمایز نموده ویژگی های منحصر بفرد آن است .

چت محیلوک و گل نام برخی از نقشهای محلی است.

این نقشها اغلب از طرحهایی با ریشه های طبیعی تشکیل شده و بیسار ساده و تا حدی انتزاعی نقاشی شده اند. این نقشها نقطه نقطه و سنتی می باشند.

بانوان هنرمند "کلپورگان" هزاران سال است با دست خالی و با روشی کاملاً سنتی، سفالینه‌هایی می‌سازند که شبیه آثار کشف شده از محوطه‌های تاریخی است و همین ویژگی منحصر به فرد حالا این روستا را به عنوان نخستین روستا در آسیا و اقیانوسیه مطرح کرده است.

شاید از نظر اقتصادی و تامین معاش تولید سفال سنتی کلپورگان در عصر جدید مقرون به صرفه نباشد و شاید بهتر باشد نیروی کار این بخش را در جاهایی به کار گیریم که از نظر بهره وری و بازدهی نیروی انسانی مناسب تر است اما رها کردن این هنر غنی به معنای تخریب تمدنی ۶ هزار ساله است.

آنچه که به این هنر اهمیت ویژه یی بخشیده عدم تغییر روشهای ساخت آن در یک دوره ای طولانی می باشد که مطالعه ی جدی باستانشنسان و مورخان را می طلبد و می تواند تمدنهای اطراف و آداب و سنتها و آیین ها و نوع مراودات و تجارت با همسایگان را در سیمای سفال کلپورگان مشاهده کرد.

سفال کلپورگان 26 شهریورماه سال 1396 از طرف اعضای شورای صنایع دستی یونسکو ثبت جهانی شد .

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان گفت: بعد از ثبت جهانی روستای کلپورگان به عنوان روستای سفال در سال ۹۶، ایرانشهر به عنوان شهر ملی سوزن دوزی ثبت و در سال ۹۸ نیز روستای تنگه سرحه به عنوان روستای ملی حصیربافی به ثبت رسید.

علیرضا جلالزایی افزود:شهریور امسال نیز در جلسه شورای عالی ثبت شهر ها و روستاهای ملی صنایع دستی کشور، شهر ادیمی مرکز شهرستان نیمروز استان به عنوان شهر ملی خامه‌دوزی در فهرست شهر های ملی صنایع دستی کشور به ثبت رسید.

وی با بیان اینکه در منطقه سیستان قابلیت زیادی در بحث خامه دوزی که یکی از انواع سوزن‌ دوزی استان است وجود دارد ، افزود : تلاش شده تا با ثبت شهر ادیمی در شمال استان به عنوان شهر ملی خامه ‌دوزی ، شاهد رونق و توسعه این هنر دست ، در بحث آموزش، تولید، بازرگانی و مسایل فرهنگی مرتبط با این رشته باشیم .
جلالزایی تاکید کرد : در سیستان و بلوچستان صنعتگران زیادی در این رشته فعالیت می‌ کنند .

420 اثر تاریخی در سراوان وجود دارد که 130 اثر آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.