بازگشایی بزرگترین تلسکوپ رادیویی جهان

"FAST" در واقع مخفف تلسکوپ پنجره‌ای دیافراگم است که ساخت آن در سپتامبر ۲۰۱۶ به پایان رسید و به طور رسمی در ژانویه ۲۰۲۰ شروع به کار کرده است. FAST با قطر ۵۰۰ متر بزرگترین رادیو تلسکوپ در جهان است که از تلسکوپ ۳۰۵ متری رصدخانه Arecibo آمریکا سبقت گرفته است و همچنین مساحت آن نزدیک به ۳۵۰ هزار متر مربع است که تقریباً به اندازه ۳۰ زمین فوتبال استاندارد است.

دانشمندان همچنین معتقدند که FAST حساس‌ترین تلسکوپ رادیویی تک دیش جهان است و ۱۰ برابر حساس‌تر از تلسکوپ رادیویی ۱۰۰ متری در آلمان است؛ اصلی‌ترین وظیفه علمی تلکسوپ، مشاهده تپ اختر‌ها (تَپ‌اختر‌ها یا تَپار‌ها ستاره‌های نوترونی چرخانی هستند که با سرعت بسیار زیادی دوران می‌کنند و پالس‌های مداومی از انرژی تابشی به همراه خطوط میدان مغناطیسی قوی را از خود منتشر می‌کنند. برخی از تپ‌اختر‌ها نیز پرتو‌های ایکس تابش می‌کنند) است.

مطالعات بر روی تپ اختر‌ها می‌تواند وجود تابش گرانشی و سیاهچاله‌ها را تایید و به حل بسیاری از مسائل و موضوعات مبهم در علم فیزیک کمک کند؛ یکی دیگر از اهداف مهم علمی FAST، جستجوی تمدن فرازمینی است که برای این هدف ابزاری تحت عنوان "FAST SetiBurst" طراحی و تبیین شده است؛ FAST می‌تواند سیگنال‌ها را از فاصله ۱۳.۷ میلیارد سال نوری تشخیص دهد.

این تلسکوپ در یک فرورفتگی عمیق و گِرد در جنوب غربی استان گوئیژوی چین واقع شده است که نخستین مزیت سایت انتخاب شده، ارتفاع آن است. ارتفاع متوسط در گوئیژو حدود ۱۱۰۰ متر است و هرچه این ارتفاع بالاتر باشد می‌تواند از دست دادن انتشار موج الکترومغناطیسی را کاهش دهد. ثانیاً برای دریافت سیگنال بهتر، تلسکوپ رادیویی باید یک ظرف بزرگ داشته باشد و این فرورفتگی عظیم طبیعی می‌تواند میزان حفاری و دشواری ساخت را کاهش دهد.

علاوه بر این موضوعات، سایت انتخاب شده در گوئیژو فاصله زیادی با شهر‌ها دارد و دارای تراکم جمعیتی بسیار کمی است که باعث کاهش تداخل ناشی از دستگاه‌های بی‌سیم مانند تلویزیون، تلفن‌های همراه و رادیو از فعالیت‌های انسانی می‌شود.

تا اواخر ماه مارس ۲۰۲۱ FAST بیش از ۳۰۰ "تپ اختر" را شناسایی کرده است که کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند که این تعداد در عرض ۵ سال به ۱۰۰۰ تپ اختر برسد. با ورود و دسترسی دانشمندان بین‌المللی انتظار می‌رود که FAST چین در آینده، سهم بیشتری در تحقیقات نجومی داشته باشد.