صرفه جویی صد‌ها میلیارد تومانی در سرشماری به روش ثبتی مبنا

آقای جواد حسین زاده در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما افزود: در این روش، دیگر به درب منازل مردم مراجعه نمی‌شود و بار پاسخگویی و تکمیل فرم مربوطه از دوش مردم برداشته می‌شود.

وی با بیان اینکه قرار است سرشماری‌های نفوس و مسکن در کشور به شیوه ثبتی مبنا انجام شود گفت: در این روش داده‌ها و اطلاعاتی که مردم در مراجعه به دستگاه‌های مختلف، به آن‌ها ارائه می‌دهند، به صورت منسجم در اختیار مرکز آمار ایران قرار می‌گیرد.

حسین زاده با تاکید بر اینکه در این روش، مسئولیت، متوجه دستگاه‌های مختلف است نه مردم، افزود: دستگاه‌های اجرائی باید با جدیت اطلاعات و داده‌های خود را در اختیار مرکز آمار ایران قرار دهند.

رئیس مرکز آمار ایران در تشریح چگونگی اجرای سرشماری عمومی نفوس و مسکن به روش ثبتی مبنا و مزایای آن با تاکید بر اینکه این طرح یک طرح ملی است و همکاری همه قوا و حاکمیت را می‌طلبد اضافه کرد: با همکاری میان قوا، مصوبه‌ای را سال گذشته داشتیم که از این پس اجرای سرشماری به شیوه ثبتی مبنا باشد.

حسین زاده گفت: ستادی در کشور به نام ستاد ملی سرشماری عمومی نفوس و مسکن ثبتی مبنا ۱۴۰۵ تشکیل شد که با عضویت وزرا و رؤسای دستگاه‌ها است.

رئیس مرکز آمار افزود: این کار در راستای تاکیدات سال گذشته مقام معظم رهبری در هفته دولت صورت می‌گیرد که یکی از اصلاحات ساختاری، ایجاد سامانه‌های اطلاعاتی و اتصال آنهاست که سرشماری ثبتی مبنا، اقدام عملی برای تحقق تاکیدات معظم له است.

حسین زاده با بیان اینکه این روش، در راستای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است گفت: استفاده از این روش، صرفه جویی در منابع عمومی دولت و حذف هزینه‌های زاید را به دنبال دارد.

وی افزود: سرشماری‌هایی که به شیوه‌های سنتی انجام می‌شود، هزینه‌های زیادی را برای بودجه عمومی کشور ایجاد می‌کند.

حسین زاده با اشاره به سرشماری سنتی که به شکل مراجعه به خانوار‌ها و تکمیل پرسشنامه انجام می‌شود گفت: این سرشماری هر ۱۰ سال یکبار انجام می‌شود و فقط یک عکس از جامعه است در صورتی که تحولات جمعیتی کشور بسیار مهم و نیاز نظام برنامه ریزی چه در سطح ملی، منطقه‌ای و بخشی است و اطلاعات جمعیتی و نفوس و مسکن باید به هنگام، به روز و یا کیفیت بیشتری باشد و ما گریزی نداریم از اینکه شیوه اجرای سرشماری را به شیوه‌های جدید ببریم.

وی افزود: این مهمترین فعالیت‌هایی است که در حوزه نظام آماری کشور رقم خورده و همکاری همه حاکمیت را می‌طلبد و امیدواریم این کار بزرگ را با همکاری‌ها انجام دهیم.

حسین زاده با بیان اینکه این تصمیم در راستای سیاست اصل بهره وری است گفت: ما باید بتوانیم ارزش افزوده بیشتری را با صرف منابع کمتر حاصل کنیم.

وی افزود: در حوزه نظام آماری، ارزش افزوده‌ای که باید حاصل کنیم، تولید آمار با کیفیت، با تواتر زمانی کوتاه‌تر و در کوچکترین مناطق جغرافیایی است.

حسین زاده گفت: این کار به شکل ثبتی مبنا است و داده‌ها از طریق داده‌های ثبتی که در دستگاه‌های اجرائی ثبت می‌شوند و تبادل داده به شکل امن و رعایت اصول محرمانگی بین داده‌های دستگاه‌های اجرایی است، می‌تواند سرعت تولید آمار را ارتقاء و هزینه‌های بسیار زیاد روش سنتی را کاهش دهد.

وی با بیان اینکه در روش ثبتی مبنا، بار پاسخگویی که در روش سنتی در مراجعه به مردم و تکمیل پرسشنامه وجود داشت، کاهش می‌یابد افزود: یکی از مهمترین ویژگی‌های این روش، ارتقاء دولت الکترونیک و خدمات عمومی است که دولت و حاکمیت به مردم می‌دهد، و کمک شایانی به افزایش بهره وری می‌کند

حسین زاده با اشاره به شعار امسال مبنی بر تولید، پشتیبانی ها، مانع زدایی‌ها گفت: یکی از مسائلی که تولید با آن درگیر است، از این طریق می‌توان داده‌ها و آمار متقن را در اختیار تولید قرار داد.

وی افزود: در برخی جا‌ها شاید داده‌ها و آمار متقنی برای عوامل اقتصادی و بنگاه‌ها نداشته باشیم و سرشماری ثبتی مبنا می‌تواند وقتی داده‌ها هم به هنگام و هم با کیفیت و هم کوچک‌ترین جزء در اختیار عوامل اقتصادی قرار گیرد، به نوعی یک پشتیبانی خوب برای تولید باشد و یکی از موانع که نبود داده برای تصمیم گیری است، بتواند رفع کند.

رئیس مرکز آمار ایران با بیان اینکه سرشماری عمومی نفوس و مسکن به روش ثبتی مبنا عملا آغاز شده است گفت: نخستین اقدامی که در کشور‌های آغاز کننده این روش، انجام شده و به نتیجه رسیده اند، قانون سرشماری ثبتی مبناست.

حسین زاده با بیان اینکه این روش، یک اقدام بلند مدت، بنیادی و اساسی است گفت: ما این قدم را سال گذشته برداشتیم و مصوبه قانونی برای اجرای سرشماری ثبتی مبنا داریم و نهاد ستاد سرشماری را به ریاست رئیس سازمان برنامه و بودجه و عضویت وزراء و دستگاه‌های مربوطه ایجاد کردیم و کمیته‌های زیرمجموعه آن نیز فعال هستند.

حسین زاده با اشاره به همکاری دستگاه‌های مختلف افزود: از جمله سازمان ثبت احوال که مصوبات و تعاملات خوبی با یکدیگر داشتیم.

وی همکاری با شرکت پست، وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم را از دیگر اقدامات برای سرشماری نفوس و مسکن ثبتی مبنا برشمرد و گفت: امیدوارم با این همکاری که وجود دارد این کار بزرگ هرچه سریعتر به سرانجام برسد.

حسین زاده با بیان اینکه ما برنامه‌ای را برای هر سال داریم افزود: برنامه‌ای به صورت آزمایشی امسال قرار است اجرا شود و تا سال ۱۴۰۵ باید هر کدام از ثبت‌های جمعیت، مکان و فعالیت کسب و کار را در کشور ایجاد کنیم که برای هر سال، برنامه خاص داریم.

وی گفت: اگر این کار صورت گیرد، شاید یکی از کوچکترین محصولاتش سرشماری ثبتی مبنا باشد، چون اگر استاندارد‌های لازم در سامانه‌های دستگاه‌ها برای ثبت آمار ایجاد و از این استاندارد‌ها تبعیت و از کد‌های واحد استفاده شود، این‌ها به عنوان یک نخ تسبیح، سامانه‌ها را به هم متصل و ارزش افزوده فراوانی را برای کشور ایجاد می‌کند.

حسین زاده تصریح کرد: یکی از ارزش افزوده‌های ایجاد شده، سرشماری ثبتی مبناست که مزایای بسیار زیادی از جمله ارتقاء دولت الکترونیک و ارائه خدمات با کیفیت از سوی حاکمیت دارد.

وی گفت: هرچه کیفیت اطلاعات و داده‌ها بالا باشد خدمات در نقطه‌ای که باید انجام گیرد، صورت می‌گیرد.

حسین زاده آمایش سرزمینی را از دیگر مزایای سرشماری به روش ثبتی مبنا بیان کرد و افزود: ظرفیت و توانمندی‌ها در استان‌ها و مناطق مختلف، متفاوت است و عملا باید سیاست‌ها برای هر استان، مجزا باشد و به همین علت باید آمار در کوچکترین جزء وجود داشته باشد.

وی صرفه جویی صد‌ها میلیارد تومانی در هزینه از جمله هزینه‌های نیروی انسانی و زمان را از دیگر مزایای سرشماری به روش ثبتی مبنا در مقایسه با روش سنتی ذکر کرد و گفت: این روش می‌تواند ما را به داده‌های جامع برساند و به جای یک عکس از اطلاعات، ما یک فیلم خواهیم داشت و به جای جمع آوری اطلاعات جمعیتی از طریق مراجعه به خانه‌ها هر ۱۰ سال یک بار، به داده‌های موجود در سامانه‌های دستگاه‌ها مراجعه می‌شود.

حسین زاده درباره شیوه اجرای سرشماری عمومی نفوس و مسکن به روش ثبتی مبنا گفت: ما باید در کشور چند شناسه یکتا داشته باشیم که یکی شناسه یکتای فرد، املاک و مستغلات و کسب و کار است.

حسین زاده افزود: ما یک شناسه یکتای واحد برای کسب و کار‌ها نداریم و مصوباتی را دولت مبنی بر اینکه شناسه یکتا برای فعالیت‌هایی که جدید شروع می‌شود، داده که وزارت اقتصاد پیگیر آن است.

وی گفت: مجلس نیز نظام تبادل داده را، پیگیری می‌کند و امیدوارم یک قانون منسجم در این زمینه داشته باشیم.

حسین زاده با بیان اینکه پیش نویس قانون آمار کشور را پیش بردیم، افزود: همه نیاز‌های کشور در راستای تبادل داده در این قانون به خوبی اشاره شده و این پیش نویس، مصوبه شورای عالی آمار و در حال حاضر در کمیسیون اجتماعی دولت است.

وی گفت: امیدوارم با همکاری شکل گرفته میان ما و مجلس، این قانون که یکی از الزامات کار ماست، مصوب شود و برخی از قوانینی که در دستگاه‌ها وجود دارد و مانع از تبادل داده است، با کمک مجلس این موانع نیز رفع شود.

حسین زاده افزود: باید یک پشتیبانی و مانع زدایی برای تبادل داده در کشور صورت گیرد که وقتی این اتفاق رخ دهد، نظام تبادل داده به شیوه امن و رعایت اصول محرمانگی، می‌تواند ارزش افزوده بالایی ایجاد کند که به تولید و رفع مانع زدایی‌های تولید کمک کند.

وی گفت: در یک سرشماری سنتی، جمعیت و مسکن و ویژگی‌های این دو را داریم و در سرشماری ثبتی مبنا نیز باید این موارد را داشته باشیم.

رئیس مرکز آمار ایران افزود: مثلا ویژگی سواد برای جمعیت، باید سامانه‌های وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم و دیگر دستگاه‌ها به هم ارتباط داشته و به اطلاعات جمعیت متصل شوند که در نهایت ما اطلاعات جمعیت را با ویژگی سواد داشته باشیم.

آقای حسین زاده گفت: در خصوص مسکن نیز همین گونه است و باید اطلاعات از طریق سامانه‌هایی که دستگاه‌ها دارند، به هم متصل شوند.

وی با بیان اینکه سامانه‌های موجود دستگاه‌ها باید برای ارائه اطلاعات مورد نیاز به مرکز آمار سازماندهی شود افزود: با هدف انجام سرشماری ثبتی مبنا، شاید نیاز به تغییرات جزئی در برخی سامانه‌های دستگاه‌ها و یا ایجاد سامانه‌های جدید باشد، اما در وضعیت کنونی مشکلی در وجود سامانه‌ها نداریم و به طور عمده کیفیت لازم را دارند و در برخی موارد نیاز است که ارتقاء کیفیت در بعضی سامانه‌ها صورت گیرد.

حسین زاده گفت: به عنوان مثال سازمان ثبت احوال، اطلاعات وقایع چهارگانه حیاتی را برای هر فرد دارد که در خصوص تولد و فوت افراد، سامانه‌هایی در این سازمان وجود دارد که اطلاعات در آن ثبت می‌شود و نیاز به سامانه جدیدی نیست.
وی افزود: اکنون بحث سامانه املاک و اسکان مطرح است و نیز قانونی که در زمینه به هنگام سازی آدرس و مکان در سامانه ثبت احوال، مصوب شده که باید دستگاه‌ها با جدیت بیشتری پیگیری و مردم نیز همکاری کنند چرا که هرچه کیفیت داده‌ها ارتقاء یابد، حکمرانی، شایسته‌تر خواهد بود و خدمات ارائه شده به مردم با کیفیت بیشتر و هزینه کمتر خواهد بود.

حسین زاده گفت: در یک سرشماری ثبتی مبنا، دستگاه‌ها درگیر هستند نه مردم، و اطلاعاتی که مردم در مراجعه به دستگاه ها، به آن‌ها داده اند، سازمان‌های مختلف باید اطلاعات جامع را در اختیار مرکز آمار قرار دهند.

وی افزود: این کار یک طرح ملی است و فقط بر عهده مرکز آمار نیست و باید دستگاه‌های مختلف در این اقدام همکاری داشته باشند.

حسین زاده با ابراز خرسندی در خصوص همکاری دستگاه‌ها با این اقدام گفت: امسال این برنامه دستگاه به دستگاه ادامه می‌دهیم و جا‌هایی که اهمیت بیشتری در نظام ثبتی مبنا دارند در اولویت قرار گرفته اند و این همکاری‌ها نتیجه مطلوبی خواهد داشت.

وی اعلام اطلاعات مسکن مردم از طریق سامانه اسکان وزارت راه و شهرسازی را در راستای سرشماری نفوس و مسکن به روش ثبتی مبنا بیان کرد و افزود: قانون ثبت و به هنگام سازی آدرس سازمان ثبت احوال نیز در همین راستاست.

حسین زاده با بیان اینکه در حوزه شناسه یکتای کسب و کار نیز، اقداماتی در حال انجام است گفت: ما نیاز داریم که همه کسب و کارها، یک شناسه واحد داشته باشد و در همه سامانه‌های اطلاعاتی که در دستگاه‌های مختلف به نوعی با کسب و کار‌ها ارتباط دارند باید یک کد واحد داشته باشد.

وی افزود: اکنون هر دستگاهی کد مربوط به خود را داده که این‌ها با هم لینک نیست و در حال حاضر قانون طراحی یک شناسه یکتا برای کسب و کار‌ها در حال پیگیری است و کسب و کار‌ها ملزم به تبعیت از این شناسه یکتا باشند.

حسین زاده با بیان اینکه فعالان کسب و کار مسئولیتی در این راستا ندارند گفت: این دستگاه‌ها مسئول ارائه کد شناسه یکتا به کسب و کار‌ها هستند.