لاریجانی؛ نامزد اصلی اعتدالیون

آقای سعید آجرلو در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، با ارزیابی اش از معرفی داوطلبان ریاست جمهوری جریان‌های مطرح سیاسی کشور گفت: از میان آقایان رئیسی و قالیباف، یک نفرشان وارد عرصه می‌شوند و جریان اصولگرا در نهایت با یک گزینه وارد رقایت‌ها خواهد شد هر چند بالاخره افرادی مانند آقای جلیلی نیز هستند.

 

وی همچنین درباره ایفای نقش نامزد‌های مستقل اظهار داشت: در این انتخابات، شگفتی نخواهیم داشت و افرادی که به اصطلاح، مستقل نامیده می‌شوند تا به حال در حوزه گفتمانی و کمپینی، دیده نشدند.

آقای آجرلو افزود: نشانه‌ای ندیدم که نامزد‌های مستقل بتواند فضای انتخابات را تغییر دهند و آن را به سمتی ببرند که شاهد شگفتی باشیم.

وی گفت: این تفکر استقلالی در سیاست یعنی وابسته نبودن به راست و چپ، باید حائز ویژگی‌هایی باشد که افکار عمومی را تهییج و بسیج کند. مثلاً آقای احمدی نژاد در سال ۸۴ شفگتی ساز بود و خودش را اصولگرا نمی‌دانست و منتقد اصلاح طلبان بود، اما در زمینه گفتمانی، شعار، وعده و پیام؛ حائز ویژگی شگفتی آفرینی بود و خودش را ما به ازای نیرو‌های اجتماعی، بخشی از طبقات پایین و بخشی از نیرو‌های ارزشی تعریف کرده بود.

 

این فعال سیاسی با بیان این که در این دوره از انتخابات، نامزد مستقل، شبیه به تجربه سال ۸۴ دیده نمی‌شود افزود: مردم در این دوره؛ در رای دادن سخت گیرتر شدند و تردید‌های شان کمی بیشتر شده است و به افرادی که نمی‌شناسند رای نمی‌دهند.

آقای آجرلو گفت: از این باب، اساساً مستقل به معنی رسمی سیاسی در ایران، هیچ وقت معنی نداشته است. حتی احمدی نژاد هم که خودش را مستقل می‌دانست از نظر قدرت سیاسی، بدون پشتوانه نبود و به عنوان شهردار؛ در بخش‌هایی از جناح راست قدرت داشت و این طور نبود که از بیرون دو جناح وارد فضای سیاسی شده باشد.

وی افزود:، اما این هنر را داشت که در سال‌های ۸۴ و ۸۸ خودش را در افکار عمومی و در سطح اجتماعی به عنوان فردی طغیانگر علیه جناح سیاسی نشان داد.

 

مدیر مسئول روزنامه صبح نو گفت: الگوی انتخابات ۸۴ آن طور و الگوی انتخابات ۹۲ ائتلافی بود به نحوی که با حمایت اصلاح طلبان از یک گزینه حداقلی و ائتلافی وارد رقابت‌ها شدند.

آقای آجرلو افزود:، اما در انتخابات ۱۴۰۰ الگوی رقابتی، نه طبق الگوی ۸۴ و نه مبتنی بر الگوی ۹۲ است و باید شاهد الگوی جدیدی باشیم که احتمالاً جلوتر رویم می‌بینیم که چگونه شکل می‌گیرد.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا این ناشی از سردرگمی جریان سیاسی است یا مبتنی بر سناریو آنان گفت: از درون این سردرگمی، نظمی در آمده و تولید شده و فضا را کاملاً شطرنج گونه کرده است، یعنی هر دو طرف، دست و نقشه‌های شان را رو نمی‌کنند و کاملاً پشت پرده و در سطح لابی حرکت می‌کنند و نتیجه اش این می‌شود که این رفتار، حتماً بر مشارکت مردم تاثیر می‌گذارد و فضا کمتر سیاسی می‌شود.

 

آقای آجرلو همچنین با ارزیابی آرایش انتخاباتی جریان‌های سیاسی، «قطعیت نداشتن» را ویژگی رفتار جناح‌ها در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری دانست و افزود: هیچ یک از دو جناح اصلی سیاست ایران هنوز دست شان را رو نکردند و بازی اصلی شان علنی نشده است.

وی گفت: انتخابات هنوز در سطح لابی‌های سیاسی پیگیری می‌شود و همچنان وارد فضای رسمی سیاست و عرصه عمومی جامعه نشده به همین علت همچنان در سطح جامعه، شور انتخاباتی شکل نگرفته است.

آقای آجرلو افزود: این که چرا چنین است نمی‌خواهم به ریشه‌های تاریخی موضوع بپردازم، اما نوع عملکرد دولت به ویژه در سه، چهار سال گذشته سبب شد که نوعی چالش در این گزاره ایجاد شود که آیا سیاست و دولت، اساسا می‌تواند راه حلی برای مسائل کشور باشد و آیا می‌شود مشکلات را با دولت جدید رفع کرد؟ 

 

وی تاکید کرد: بر این اساس، کاری که جریان‌های سیاسی باید کنند مقداری سخت‌تر از گذشته است، زیرا باید ابتدا مردم را اقناع کنند که دولت جدید توانایی رفع مشکلات کشور را دارد و این کار را کمی سخت می‌کند و جناح‌های سیاسی را حداقل در مقایسه با ۸ سال پیش در موضعی عقب‌تر قرار می‌دهد، زیرا باید جامعه را برای ورود به صحنه انتخابات، اقناع کنند.

این فعال سیاسی گفت: نظرسنجی‌ها و آمار‌ها هم تقریبا همین واقعیت را نشان می‌دهد که اساسا در این که نامزد‌های انتخابات و جریان‌های سیاسی بتوانند پاسخ‌های معتبری به پرسش‌های اساسی مردم به ویژه در حوزه اقتصادی دهند، تردید وجود دارد.

 

آقای آجرلو، جریان اصلاح طلب با چهار بحران جدی مواجه دانست و تصریح کرد: نخستین بحران تیم جریان، بحران مشروعیت است یعنی این که اساسا فلسفه سیاسی اصلاحات دیگر مثل گذشته کار نمی‌کنند و آنان نمی‌توانند بدنه حامیان و به اصطلاح، هسته سخت شان را به حضور در انتخابات ترغیب کنند و نمی‌توانند مردم را تهییج کنند. 

وی گفت: بحران مشروعیت، بحرانی است که خودشان هم به آن اذعان می‌کنند و علت این که برخی اصلاح طلبان به سمت تغییر گفتمان یا نواصلاح طلبی رفتند، ریشه در همین موضوع دارد.

آقای آجرلو، بحران مقبولیت را دومین بحران جریان اصلاحات برشمرد و افزود: بحران مشروعیت، مربوط به بدنه اصلی این جریان و بحران مقبولیت به مردم و عموم جامعه مرتبط است.

وی، بحران مقبولیت جریان اصلاحات را ناشی از سومین بحران این جریان یعنی بحران کارآمدی دانست و گفت: در مجلس دهم، دولت دوازدهم و شورای شهر پنجم، زنجیره‌ای از ناکارآمدی، این جریان را فراگرفته و سبب شده است که مردم، آنان را ناکارآمد بدانند و آنان را بخشی از راه حل مسائل شان نبینند. 

این استاد دانشگاه، مواجهه جریان اصلاحات با این سه بحران را سبب بروز بحران سیاست ورزی دانست و افزود: بحران سیاست ورزی به این معنی است که طیف‌های مختلف این جریان به علت سه بحران قبلی نمی‌توانند به تصمیم واحدی برسند به نحوی برخی معتقدند باید با گزینه حداکثری وارد شد و برخی به ورود به رقابت‌ها با گزینه حداقلی معتقدند و برخی نیز مدافع ورود به انتخابات با گزینه ائتلافی هستند.

آقای آجرلو گفت: در این چارچوب، نهاد اجماع ساز اصلاح طلبان «ناسا» همچنان نتوانسته است نوع سیاست ورزی اش را عیان کند و این درحالی است که بسیاری اصلاح طلبان معتقدند روند‌های کشور باید به سمت دموکراسی رود، اما در عملکرد نهاد اجماع ساز در سطح اصلاحات، ابهام و مخفی کاری می‌بینم.

 

وی افزود: به این علت؛ در زمانی کمتر از ۲ ماه تا انتخابات و کمتر از یک ماه تا اتمام نام نویسی داوطلبان، همچنان هیچ فهرستی از نامزد‌ها از نهاد اجماع ساز نمی‌بینید.

آقای آجرلو پیش بینی کرد: اصلاح طلبان در نهایت به ترکیبی از الگوی انتخاباتی سال‌های ۸۴ و ۹۲ روی می‌آورند به نحوی که با چند کاندیدا وارد می‌شوند و طبق الگوی سال ۹۲، روی گزینه با شانس برد بیشتر، ائتلاف می‌کنند.

وی گفت: اصلاح طلبان در برخی انتخابات نشان دادند که در رقابتی شرکت می‌کنند که حتما برنده باشند و هزینه باخت را نمی‌پذیرند. مثلا در انتخابات مجلس یازدهم دیدید که شورای عالی اصلاحات که آقای عارف رئیس اش بود و وظیفه داشت که برای مجلس، کار جناحی کند در نهایت نتوانست تصمیم بگیرد و، چون از افکار عمومی و شانس کم خود در انتخابات خبر داشت، احزاب را به ارائه لیست، مخیر کرد.

 

مدیرمسئول روزنامه صبح نو همچنین با نقد عملکرد جریان اصولگرایی گفت: با توجه به فعالیت ساز و کار‌های وحدت ساز در انتخابات ۹۲ تا ۹۸ همچنان همان ساز و کار‌ها برقرار است، اما مساله اصلی این جریان، همچنان به تصمیم حجت الاسلام والمسلمین رئیسی برای ورود به عرصه رقابت‌ها بستگی دارد.

آقای آجرلو، اصولگرایان را در حد اصلاح طلبان با بحران سیاست ورزی مواجه ندانست و در عین حال تصریح کرد: چالشی که در این جریان وجود دارد چالش ساده سازی مسائل است. برخی نامزد‌های منتسب به این جناح؛ به ساده سازی مسائل گرایش دارند، آسیبی که خیلی مواقع با واژه «پوپولیسم» توصیف می‌شود که این می‌تواند خطرناک باشد.

 

وی افزود: حل مسائل کشور نه آنقدر ساده و پاسخش یک خطی است و نه محال؛ بلکه حد میانی دارد و حل آن به برنامه مدون، کارنامه قابل قبول و انسجام نیاز دارد.

آقای آجرلو، بحران مشروعیت را در جناح اصولگرا به ویژه در بدنه اصلی این جناح بسیار کمتر از جریان اصلاح طلب دانست و تاکید کرد: اصولگرایان در انتخابات مجلس یازدهم، حداقل در تهران و شهر‌های بزرگ نشان دادند که از این جریان حمایت می‌کنند، اما در چالش مقبولیت که به عموم جامعه برمی گردد باید بتوانند طبقات پایین و مایل به ضعیف را قانع کنند که پای صندوق‌های رای بیایند.

وی افزود: جریان اصولگرا همچنین باید بتوانند با طبقه متوسط جدید و طبقه متوسط فرهنگی در جامعه دیالوگ برقرار کنند و ارتباط شان را از سطح نخبگانی و لابی سیاسی به سطح اجتماعی بکشانند و با جامعه وارد گفتگو شوند.

 

این فعال سیاسی بار دیگر با اشاره به قطعیت نداشتن دو جریان اصولگرا و اصلاح طلب در این دوره از انتخابات، آن را اتفاق نامناسبی برای سپهر سیاسی کشور دانست.

آقای آجرلو تصریح کرد: اصلاح طلبان برغم ادعای دموکراسی خواهی، همچنان شفاف نیستند و رفتار‌های پنهان دارند در حالی که رویکردها، سیاست‌ها، مواضع و مصادیق شان را باید اعلام کنند تا مردم فرصت تامل داشته باشند.

وی افزود: مردم نباید در مهلت محدود یکی دو روزه یا یک هفته مانده به انتخابات برای رای دادن به نامزد مدنظرشان تصمیم بگیرند بلکه باید در بلند مدت یا حداقل در میان مدت تصمیم بگیرند.

 

آقای آجرلو گفت: شگفتی می‌تواند به دموکراسی ضربه زند، زیرا این ویژگی می‌تواند حاصل تهییج، هیجان و احساسات باشد و از منطق بکاهد، چنانکه اگر مردم در انتخابات ۸۴ و ۹۲ با نامزد‌هایی که وارد عرصه رقابت‌ها و حتی رئیس جمهور شدند آشنایی بیشتری داشتند شاید واکنش و رفتار متفاوتی نشان می‌دادند.

مدیر مسئول روزنامه صبح نو تاکید کرد: انتخابات باید همان طور که از نظر برگزاری تبدیل به نهاد شده است از نظر اجتماعی و سیاسی هم باید به نهاد تبدیل شود و بخشی از این تبدیل شدن به نهاد منوط به شفافیت جناح‌های سیاسی و مراحل مقدماتی انتخابات است.

وی همچنین با اشاره به دشواری جریان‌های سیاسی برای جلب نظر مردم در این دوره از انتخابات گفت: اصولگرایان از نظر سیاست ورزی و بحران‌های مرتبط به اصلاح طلبان جلوترند، ولی به علت رفتار‌های رقیب آنان هم دچار نوعی تحفظ برای ورود علنی به عرصه شدند.

 

آقای آجرلو همچنین درباره احتمال ورود اصلاح طلبان به عرصه انتخابات با نامزد اجاره‌ای تصریح کرد: شکاف درون جبهه اصلاحات، شکاف جدی است، یعنی اختلاف نظر میان افرادی مانند تاج زاده، حجاریان و علوی تبار با افرادی مانند بهزاد نبودی، عطریانفر، کرباسچی و بخشی از کارگزاران، اختلاف جدی و مبنایی است.

وی پیش بینی کرد: این شکاف به حدی عمیق شود که پس از انتخابات، شاهد آرایش جدیدی در جناح اصلاح طلب باشیم، زیرا بخشی از جناح اصلاحات مانند آقای تاج زاده یک پایش را از حاکمیت بیرون گذاشتند، زیرا بخش کمی از رفتارشان درون نظام و بخش بیشتر رفتارشان بیرون از نظام است و گرایش به نهضت آزادی شدن در این جناج وجود دارد.

این فعال سیاسی افزود: بخش دیگری از این جناح مانند آقایان عارف، پزشکان و نیز کارگزاران، بنیاد باران و بخشی از اصلاح طلبان سابق، مانند آقای نبوی مخالف رفتار‌های چریک گونه برخی اصلاح طلبان هستند.

آقای آجرلو گفت: این موضوع خیلی جدی است و اگر خودش را در انتخابات ۱۴۰۰ هم نشان ندهد و آقای خاتمی به عنوان هسته مرکزی و مدیریت جریان اصلاحات هر قدر بخواهد این دعوا، چالش و شکاف را به تاخیر اندازد، اما از واقعیت گریزی نیست و محتوم است.

وی تصریح کرد: بر این اساس، میان «جنبشی شدن» اصلاحات که امثال آقای حجاریان و مانند او اعتقاد دارند و «نهادی ماندن» اصلاحات، عملگرایی و درون حاکمیت بودن این جریان، چالشی بسیار جدی ایجاد می‌شود که آن را در اعلام نامزدی آقای تاجزاده می‌بینم.

آقای آجرلو، دعوا میان این دو طیف را در جریان اصلاحات، دعوای جدی و نگران کننده دانست و افزود: این دعوا سبب دعوت به تحریم یا حداقل دعوت نکردن به مشارکت و یا وارد نشدن به عرصه رقابت‌های انتخاباتی از جانب بخشی از اصلاح طلبان می‌شود.