تقویت سیستم ایمنی بدن با روزه داری

تهرانی تصریح کرد : محدودیت‌های دریافت غذایی که در روزه‌داری ماه رمضان اعمال می‌شود با ایجاد اثرات ضد التهابی و ایجاد تأخیر در فرایند پیری همراه است.

در واقع محدودیت دریافت کالری با از بین بردن سلول‌های آسیب‌دیده و قدیمی و جایگزین کردن آن‌ها با سلول‌های عملکردی جوان، بسیاری از اختلالات خودایمنی را کاهش داده و ایمنی بدن را افزایش می‌دهد.

وی در ادامه افزود : مرگ و میر ناشی از بسیاری از بیماری‌های تنفسی مانند کووید – ۱۹ به التهابات مداوم کنترل‌نشده و تولید بیش از حد عوامل التهابی در بدن به نام سیتوکین‌ها نسبت داده می‌شود که از آن تحت عنوان طوفان سیتوکین نام برده می‌شود.

طوفان سیتوکین با ترشح زیاد سیتوکین‌های التهابی مانند اینترلوکین ۱ بتا، اینترلوکین ۶، اینترلوکین ۱۰، فاکتور نکروز تومور آلفا و اینترفرون گاما مشخص می‌شود.
این التهاب در کووید - ۱۹ در نهایت منجر به آسیب بافت ریه‌ها و عوارض شدید بیماری می‌شود.

روزه‌داری ماه رمضان می‌تواند تأثیر مثبتی بر وضعیت التهابی کلی بدن داشته باشد.

به این ترتیب که با کاهش تولید سیتوکین‌های پیش التهابی در بدن، التهاب را در بدن کاهش می‌دهد.

وی در ادامه این گونه توضیح می دهد : این یافته‌ها بیانگر آن است که روزه‌داری ماه رمضان می‌تواند با کاهش سطح سیتوکین‌های التهابی، بدون تأثیر منفی بر قدرت سیستم ایمنی بدن در افراد سالم منجر به کاهش التهاب در بدن شده و بنابراین اثر مطلوبی در پیشگیری از کووید - ۱۹ داشته باشد. البته باید توجه داشت که این تغییرات گذرا بوده و بعد از پایان ماه رمضان و توقف دوره روزه‌داری به وضعیت اولیه و قبل از روزه‌داری باز می‌گردد.

تهرانی افزود : باید اشاره کرد که علاوه بر اثرات مستقیم روزه‌داری بر سیستم ایمنی، سایر اثرات فیزیولوژیک روزه داری از قبیل کاهش وزن و تغییر ترکیب بدن در طول ماه رمضان نیز اثرات مثبت غیر مستقیم بر قدرت سیستم ایمنی بدن و توانایی مبارزه علیه عفونت‌های بیماری‌زا دارند.
به عنوان مثال چاقی با یک وضعیت التهابی در بدن همراه است که تأثیری منفی بر قدرت سیستم ایمنی بدن و توانایی مبارزه با عوامل بیماری‌زا دارد.

به عبارتی بافت چربی بیش از حد در افراد چاق منجر به نقص سیستم ایمنی در آن‌ها می‌شود.

بافت چربی نه تنها به عنوان محل نگهداری لیپید‌ها عمل می‌کند، بلکه انواع مختلفی از فاکتور‌های پیش التهابی تحت عنوان آدیپوکین از آن ترشح می‌شود.

وی در ادامه بیان داشت : از جمله این آدیپوکین‌ها می‌توان به لپتین، آدیپونکتین و فاکتور رشد شبه انسولین-۱ اشاره کرد که علاوه بر نقش حیاتی آن‌ها در تنظیم وزن بدن، در افزایش التهاب نیز نقش دارند؛ لذا برخی اثرات روزه‌داری در کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی بدن در افراد چاق یا دارای اضافه وزن ممکن است در نتیجه کاهش بافت چربی و کاهش ترشح آدیپوکین‌ها باشد.

مثالی دیگر در خصوص تأثیر روزه‌داری بر سیستم ایمنی بدن، مسلمانان مبتلا به ویروس HIV هستند.

بر اساس مطالعات انجام‌شده، روزه‌داری در این بیماران منجر به کاهش دوز درمانی دارو‌های آنتی ویروس از دو بار در روز به یک بار در روز شد، بدون آنکه تأثیری منفی بر نتیجه درمان بیماری داشته باشد.

---

وی در پایان یاداور شد : از طرفی، لازم است به این نکته نیز توجه داشت که سلول‌های ایمنی همانند سایر سلول‌های بدن به گلوکز به منظور تأمین انرژی و حفظ عملکرد و تکثیر خود وابسته هستند لذا ممکن است در زمان روزه‌داری و محدودیت دریافت غذا، دسترسی گلوکز مشابه زمانی که هیپوانسولینمی (کاهش سطح انسولین خون) وجود دارد، کاهش یافته و بنابراین از این طریق روزه‌داری می‌تواند تأثیری منفی بر مکانیسم‌های دفاعی و ایمنی بدن داشته باشد.

با این وجود، مطالعات نشان داده‌اند که عملکرد سلول‌های سیستم ایمنی پس از تغذیه، مجدد قابل بازیابی است و نگرانی چندانی از این بابت وجود ندارد.