تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی، نسخه شفابخش درمان چالش‌های منابع آب یزد

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز یزد، هوشنگ ملایی در نشستی با مدیرعامل و معاونین این شرکت با اشاره به طرح احیا و تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی گفت: این طرح در سال ۹۳ در شورای عالی آب کشور تصویب شد که هدف از آن برخورد قانونی با برداشت‌های غیرمجاز از سفره‌های زیر زمینی آب با همکاری وزارت خانه‌های نیرو، جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت و وزارت کشور است.

وی با بیان اینکه کار‌های خوبی در بخش حفاظت آب استان انجام شده است، افزود: افت قابل توجه آب‌های زیرزمینی که قابلیت برگشت ندارد، نگران کننده است و بارش‌های محدود نیز به معنای نابودی اندک اندک سفره‌های آب زیرزمینی در استان است.

ملایی تاکید کرد: استان یزد براساس گزارش‌های داده شده بارندگی خوبی ندارد و بارندگی‌های موجود آن هم نقش زیادی در تغذیه آبخوان‌ها نداشته و افت آبخوان‌ها را به دنبال داشته است.

وی سه پیشنهاد بعنوان راهکار عملیاتی برای گذر از این بحران را ارائه داد و گفت: انتقال آب یکی از این راهکارهاست که مرحله اول آن انجام شده و مرحله دوم هم در حال اجرا است. اما اگر انتقال آب باشد، ولی در بخش مصرف، کاری انجام نشود بی فایده است.

این مسئول از تعادل بخشی و کاهش مصرف منابع آب زیرزمینی بعنوان دومین راهکار یاد کرد و اظهار داشت: باید تلاش کنیم این مهم را در استان نهادینه کنیم، در استان یزد کشت‌هایی با مصرف خارج از عرف آب وجود دارد و لذا باید مصرف را به سمت کشت‌های کم آبخواه ببریم.

وی از انتقال آب از دریا بعنوان راهکار سوم نام برد و افزود: خوشبختانه آب خلیج فارس وارد یزد شده و این یک پتانسیل و منبع خوبی است هرچند ممکن است مشکلات زیست محیطی داشته باشد، ولی بسیار کمک کننده است ضمن آنکه نباید فراموش کنیم که این آب، آب گرانی است که وارد استان می‌شود.

ملایی به بحث گردشگری که می‌تواند چهره شهر را عوض کند هم اشاره کرد و گفت: مصرف آب به ازای هر شغل نسبت به سایر حوزه‌ها از مزیت‌های این بخش است که می‌تواند ارزآوری و اقتصاد خوبی را برای استان رقم بزند، لذا باید نقش گردشگری در نقشه راه و اقتصاد استان قرار گیرد و آب منطقه‌ای نیز علاوه بر بحث صنعت و کشاوزی بحث گردشگری را نیز به برنامه خود اضافه کند.

وی ادامه داد: تلاش کنیم برای آب قیمت اقتصادی ایجاد کنیم، چون استان یزد پتانسیل آن را دارد که بازار محلی آب داشته باشد و بازار آب کمک می‌کند اگر مصارف جدید را در بخش‌های مختلف ایجاد کنیم بتوانیم از ظرفیت‌های ماده ۲۷ و ۲۸ استفاده کرده و رویکرد مصرف را در استان تغییر دهیم.

ملایی با بیان اینکه باید تلاش شود سهم ۸۷ درصد مصرف آب در بخش کشاورزی کاهش یابد، زیرا به نفع تعادل بخشی و از بین رفتن بیلان منفی سفره‌های استان است، افزود: این امر از طریق اصلاح الگوی مصرف و تغییر الگوی کشت مثل کشت گلخانه‌ای که هم اشتغالزایی ایجاد میکند هم شاخص میزان تولید را در استان نگه میدارد میسر است.

وی با تاکید بر اینکه بر اساس ساختار جدید بخش آب کشور لازم است تحولی در بخش منابع و مصارف استان یزد به عنوان یکی از استان‌های مهم اقتصادی کشور داشته باشیم، گفت: سالهاست که وضعیت منابع آب کشور به رغم تلاش همگانی برای ایجاد تعادل بین منابع و مصارف، مناسب نیست، زیرا هم تعداد چاه‌های غیرمجاز افزایش پیدا کرده هم آب‌های تجدید ناپذیر به نحوی مصرف شدند که امروزه چالش بزرگی در کشور ایجاد شده به صورتی که حتی در تامین آب شرب دچار بحران هستیم.

ملایی اظهار داشت: وزارت نیرو بر اساس سند‌های بالا دستی تصمیم گرفت "ساختار حوزه ای" در بخش آب کشور ایجاد کند که ساختاری جدید از نظر کارآمدی و مدیریتی است. در این ساختار جدید، اصل بر مدیریت مشارکتی است یعنی در مدیریت حوزه تلاش کنیم از تک محوری و تک روی پرهیز کنیم و برسیم به اینکه همه ذی نفعان بخش آب تصمیم گیری درستی در مسائل آب داشته باشند.

به گفته ملایی برنامه سازگاری با کم آبی در این ساختار جدید یکی از کار‌های مهمی است که شروع شده، اما هنوز به سرانجام نرسیده که باید این برنامه در حوزه، به یک نقشه راه تبدیل شود، چون زمان برنامه سازگاری کوتاه است، ولی نقشه راه یک برنامه استراتژیکی است که باید در بخش حوزه‌های آبریز ایجاد کنیم و این هماهنگی باعث میشود که بتوانیم به یک سرانجام خوب برسیم.

مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای یزد هم گفت: امروز ۱۳۰ درصد برداشت آب‌های تجدیدپذیر با مدیریت مصرف همخوانی ندارد و ما باید به طور جدی جدا از بحث وظیفه و تکلیف، برنامه سازگاری با کم آبی را دنبال کنیم.

محمدمهدی جوادیان زاده افزود: اکنون هم مرحله به مرحله داریم پیش می‌رویم و اولویت را بر نصب کنتور هوشمند قرار دادیم که ۸۵ درصد کنتور‌ها نصب شده و برنامه تحویل حجمی نیز در کلیه دشت‌های استان انجام شده است.

وی ادامه داد: امیدواریم بتوانیم با سازمان جهاد کشاورزی هماهنگی‌های لازم را برای برقراری تعادل ایجاد کنیم و توسعه کشت‌های کم آبخواه و روش‌های آبیاری با راندمان بالا به گونه‌ای توسعه و تروبج پیدا کند که در نهایت با نارضایتی جامعه کشاورزی استان روبرو نشویم.