فرسایش خاکی بسیار بالای حوضه های آبخیز سدهای البرز

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ مرکز البرز، حامد فرضی افزود: ۴۳ درصد مساحت البرز فرسایش شدید خاکی دارد، براساس نتایج انجام شده، میزان فرسایش ویژه درحوضه های آبخیز استان ۵.۱ تن در هکتار در سال و میزان فرسایش خاک کل حوضه های آبخیز استان برابر با ۱۳.۵ میلیون تن درسال برآوردشده است.

وی اضافه کرد: باتوجه به رخنمون سازنده ای حساس درحوضه های آبخیز کرج و طالقان مشکلات مربوط به زمین لغزش ها، بهمن و حرکات واریزه ای دراین حوزه ها قابل مشاهده است که ضمن بروز خطرات جانی و مالی فراوان همه ساله، مقادیر فراوانی رسوب به حوضه سدها واردنموده و باعث خسارات فراوانی می­شوند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گفت: با توجه به نقشه فرسایش استان که نشان می دهد ۴۳ درصد مساحت استان دارای فرسایش بین ۹ تا ۱۸ تن در هکتار است که در کلاس فرسایشی شدید طبقه بندی می­ شود.

وی افزود: همچنین به ترتیب ۲۴ و ۲۶ درصد مساحت استان دارای فرسایش ۲ تا ۴.۵ و ۴.۵ تا ۹ تن در هکتار بوده است.

وی گفت: از طرفی دیگر حوضه سد کرج و حوضه سد طالقان بیشترین فرسایش را در بین سایر مناطق استان دارند به طوریکه حدود ۸۰ درصد مساحت حوزه سد کرج دارای فرسایش حدود ۹ تا ۱۸ تن در هکتار می­ باشد که در کلاس شدید طبقه بندی می­ شود.

فرضی افزود: همچنین ۵۶ درصد مساحت حوضه سد طالقان دارای فرسایش ۹ تا ۱۸ در هکتار فرسایش می­باشد.

وی در ادامه به موضوع فرسایش خاک و عوارض این پدیده اشاره کرد و گفت: فرسایش خاک و تولید رسوب در حالت طبیعی خود از جمله پدیده ‏های پیچیده است که عامل‏ های مختلفی در تعامل یکدیگر بر ایجاد، تشدید و تخفیف آن دخالت دارند.

وی افزود: هر­گاه نقش عامل انسانی نیز در کار آید افزون بر تأثیر مستقیمی که بر هر یک از عوامل دیگر دارد، بر ارتباطات این عوامل با یکدیگر نیز تأثیر‏گذار بوده و موضوع فرسایش را چه از نظر مطالعه‏ آن و چه از نظر کاهش شدت آن پیچیده ‏تر می ‏سازد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گفت: فرسایش خاک در کشورهای درحال توسعه به ویژه در مناطقی که از نقطه نظر اقلیمی نیمه خشک و خشک می‌باشند به عنوان یک معضل اجتماعی به شمار می‌آید.

رسوب‌گذاری در مخازن سدها، مجاری کانال‌های آب‌رسانی، بروز طوفان‌های شن، حرکت تپه های ماسه ای و سایر موارد از عواقب ناگوار فرسایش خاک هستند و مهم‌تر از همه تخریب خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک به ویژه در قسمت خاک رویی و از دست رفتن عناصر معدنی در اثر فرسایش خاک یکی از مشکلات ایجاد شده به وسیله این فرآیند می‌باشند.

وی ادامه داد: برای جبران کمبود مواد آلی و معدنی خاک در اراضی کشاورزی به ناچار نیاز به کودهای شیمیایی بوده که با کاربرد این کودها، محیط زیست، منابع انسانی و طبیعی به شدت مورد تهدید قرار گرفته و برهمین اساس اکثر محققان، فرسایش خاک را در ارتباط با محیط زیست مورد مطالعه قرار می‌دهند.

فرضی با تاکید بر اینکه نباید مسأله حفاظت و مبارزه با فرسایش را کوچک و کم اهمیت شمرد، اضافه کرد: امروزه حفاظت از خاک و مبارزه با فرسایش از ضروری ترین اقدامات هر کشوری می باشد.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان با بیان اینکه ۲ دسته‌ از عوامل‌ اقلیمی ‌و حوضه‌ای ‌در ایجاد فرسایش و رسوب نقش‌ دارند، افزود: از مهمترین عوامل ‌اقلیمی‌ می توان به مقدار و شدت بارندگی اشاره کرد و از مهم‌ترین ‌عوامل ‌حوضه‌ای می‌توان ‌به ‌کاربری ‌اراضی‌ و پوشش گیاهی، وضعیت خاک و پوشش زمین، ‌عامل زمین‌شناسی‌، عامل توپوگرافی (شیب)،شبکه ‌زهکشی و جریانات سطحی اشاره‌ کرد.

استان البرز با وسعتی در حدود پنج هزار و ۱۶۹ کیلومترمربع (حدود ۰.۳درصد از مساحت کشور) دارای ۶۸ حوزه آبخیز کوچک و بزرگ است.

حوضه های آبخیز اصلی شامل حوضه آبخیز کرج،  سفیدرود و حوضه آبخیز کرج-شور است.

رودخانه‌های استان شامل رودخانه کرج ، رودخانه طالقان ، رودخانه شور ساوجبلاغ، رودخانه کردان و رودخانه ارنگه‌رود است و سدهای بزرگ استان ۲ سد امیرکبیر و سد طالقان می باشد.