دستاورد‌های چشمگیر جهاد دانشگاهی در فناوری‌های نو و پزشکی

آقای دکتر حمیدرضا طیبی در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما با بیان اینکه در یکسال گذشته دستاورد‌های بسیار خوبی در زمینه پزشکی و درمان بیماران داشته ایم افزود: از اهداف اصلی تشکیل جهاد دانشگاهی الگو سازی توان کشور از طریق توسعه علمی، توسعه فناورانه و توسعه فرهنگی برای رسیدن به پیشرفت دانش بنیان است و پارسال که چهلمین سالگرد تشکیل جهاد دانشگاهی بود به مرز پختگی و کارآمدی رسیده ایم.

 

وی گفت: برای درمان یک نوع تومور مغزی که بعد از چند عمل هیچ بهبودی حاصل نشده بود پژوهشگاه رویان با همکاری دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران و گلستان طرحی را با تمرکز بر کودکان اجرا کرد که طی آن سلول کشنده بیمار یا فردی از بستگانش را که از نظر ژنتیکی تشابه دارد می‌گیرند، تربیتش می‌کنند تا این سلول به سمت تومور برود تا جلوی توسعه آن را بگیرد البته بررسی‌های فراوانی شد که این روش روی سایر بافت‌ها اثری نداشته باشد که این مرحله از نظر محققان با موفقیت بر روی پنج کودک انجام شد.

 

رئیس جهاد دانشگاهی با بیان اینکه برنامه ریزی برای مرحله دوم این طرح موفق روی ۴۰ بیمار دیگر در دست انجام است افزود: همین روش درمانی در پژوهشکده معتمد برای درمان سرطان سینه و برای درمان سرطان خون به وسیله ژن درمانی انجام شد که مرحله یک آن هم با موفقیت پشت سر گذاشته شده و باید مرحله دو و سه آن انجام تا تکرار پذیری آن اثبات شود و بتواند به عنوان یک روش درمانی مورد استفاده قرار گیرد.

 

آقای دکتر طیبی گفت: در همین راستا در پژوهشگاه رویان مرکزی برای تولید ژن‌ها و فراورده‌های ژنی افتتاح شد و قرار است یک نوع ژن به نام کارا ۱۹ که در آینده در درمان بیماری سرطان خون مورد استفاده قرار می‌گیرد تولید شود که تولید این ژن در مراحل نهایی دریافت مجوز قرار دارد و این مرکز نخستین مرکزی است که بر اساس استاندارد‌ها به تولیدات ژنی خواهد پرداخت.

 

وی با بیان اینکه پژوهشگاه رویان در زمینه درمان کرونا با استفاده از سلول‌های بنیادی قدم‌های خوبی برداشته است گفت: البته این طرح روی کسانی انجام می‌گیرد که مراحل حاد بیماری هستند و هدف این است که مقداری از التهاب بیماری کم شود تا بیمار به وضع عادی برگردد و تا درمان‌های مختلف روی او انجام گیرد.

 

رئیس جهاد دانشگاهی با تأکید بر اینکه این طرح هنوز در مرحله ابتدایی است و در همین مراحل ابتدایی ورود به عرصه ژن درمانی حضور موفقی داشتیم افزود: ژن درمانی که از درمان‌های گران محسوب می‌شود اکنون بسیار مورد توجه دنیاست و در خارج از کشور در برخی موارد از این طریق به نتیجه رسیدند و ما هم باید تولید داخلی داشته باشیم و بتوانیم این روش درمانی را با شرایط آسان‌تر و بهتری به مردم عزیزمان ارائه دهیم.

 

آقای دکتر طیبی گفت: در پژوهشگاه ابن سینا جهاد دانشگاهی پارسال به دانش استخراج سلول‌های بنیادی از خون قاعدگی خانم‌ها دست پیدا کردیم که این یک منبع بسیار خوب، ارزان و آسانی است برای اینکه سلول‌های بنیادی گرفته شود و بعد در کاربرد‌های مختلف استفاده شود.

 

وی ادامه داد: پارسال با استفاده از سلول‌های بنیادی خون قاعدگی توانستیم برای درمان ناباروری خانم‌هایی که تخمدان ضعیفی دارند یعنی نمی‌توانند تخمک تولید کنند اقدام کنیم به این ترتیب که وقتی این سلول‌های بنیادی را از خون قاعدگی خودشان بگیریم و به درون تخمدان تزریق کنیم در بسیاری از موارد تخمک به صورت طبیعی کار خودش را انجام می‌دهد و عمل باروری به صورت عادی انجام می‌شود یا در نهایت آی وی اف می‌شود و در نهایت در بعضی از رحم‌ها جنین وقتی تشکیل می‌شود به دهانه رحم نمی‌چسبد و از دیگر کاربرد‌های آن این است که وقتی این سلول‌های بنیادی تزریق می‌شود حالت جوان شدگی به رحم می‌دهد و در درمان زوج‌هایی که در خیلی از موارد از باروری نا امید شده اند بسیار مؤثر است.

 

رئیس جهاد دانشگاهی در پاسخ به اینکه از این روش تا چه سنی می‌توان استفاده کرد گفت: این روش تا ۴۰ و چند سالگی می‌تواند مؤثر باشد و تنها فرد نباید به یائسگی رسیده باشد و با توجه به اینکه متاسفأنه سن ازدواج‌های ما رفته رفته بالاتر می‌رود و خیلی از زوجین با این مشکل مواجه می‌شوند این درمان می‌تواند به خوبی مورد استفاده قرار گیرد.

 

آقای دکتر طیبی با اشاره به تولید موش تراریخت کرونا برای تسهیل مراحل واکسن سازی افزود: شرکت‌های واکسن سازی برای اینکه بتوانند واکسن هایشان را در مراحل حیوانی آزمایش کنند نیاز دارند که این مرحله را با هزینه‌های کمتری پشت سر بگذارند، اما مرحله حیوانی معمولاً روی میمون‌ها انجام می‌شد که تربیت و آماده کردنشان برای واکسیناسیون بسیار پر هزینه بود و باید حیوان دیگری مثل موش جایگزین می‌شد، اما مشکلی که داشتیم این بود که موش‌ها گیرنده‌های ویروس کرونا را ندارند و به کرونا مبتلا نمی‌شوند که مرکز رویان این گیرنده‌ها را از انسان به موش منتقل کرد تا به کرونا مبتلا شود و این کار موفقیت آمیز بود.

 

رئیس جهاد دانشگاهی گفت: این کار موفق که ظرف هفت ماه انجام شد به پشتوانه ۲۰ سال تجربه رویان در بحث حیوانات تراریخت انجام شد که هزینه انواع و اقسام واکسن سازی‌ها را کم کرده است.

 

وی با اشاره به نیاز پژوهشگاه‌های مختلف کشور به حیواناتی مثل موش و میمون که صفات ژنتیکی نزدیک تری به انسان دارند افزود: کنسرسیوم سه جانبه‌ای با حضور جهاد دانشگاهی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و پژوهشکده علوم شناختی دانشگاه تهران برای نخستین بار مرکز نخستی سانان راه اندازی کردند تا با تولیدات این مرکز پژوهشگاه‌ها وقتی می‌خواهند مرحله حیوانی را بگذرانند پژوهشگران با سرعت بیشتر و هزینه کمتر بتوانند طرح هایشان را انجام دهند.

 

آقای دکتر طیبی با بیان اینکه در این ایام کلینیک دیابت و بیماری‌های متابولیسم رویان را افتتاح می‌کنیم گفت: رویکرد این کلینیک پرداختن به دیابت با استفاده فناوری‌های نوین است که اکنون با استفاده از فناوری‌های خوبی که به دست آمده به راحتی می‌توانیم به درمان دیابت ورود کنیم.

 

رئیس جهاد دانشگاهی با اشاره به آغاز تولید زخم پوش‌های ایرانی افزود: از زخم پوش‌ها در حوزه پزشکی و کمک به درمان بیماران مبتلا به زخم‌های دیابتی، سوختگی، پروانه‌ای (ای بی) و زخم‌های عفونی که مقاوم به درمان شده اند استفاده می‌شود و با توجه به اینکه این زخم پوش‌ها بسیار گران وارد کشور می‌شود خوشبختانه توانستیم دانش تولید سه نوع از این زخم پوش‌ها را به دست آوریم مجوز تولید آن را از سازمان غذا و دارو گرفته ایم و اکنون در حال آماده سازی خطوط تولید زخم پوش‌ها هستیم که اقلام بسیار پرمصرف و مؤثر در کیفیت زندگی بیماران است و تولید داخلی آن می‌تواند از نظر اقتصادی صرفه جویی ارزی بسیار زیادی ایجاد کند.

 

وی در پاسخ به این سؤال که این زخم پوش‌ها از چه زمان برای مصرف بیماران عرضه می‌شود گفت: تمام تلاش ما این است که تا پایان سال عرضه شود، اما منابع مالی می‌خواهد و بسته به اینکه ما بتوانیم خط تولید را راه اندازی کنیم که البته شرکت‌های متعددی در حوزه پزشکی استقبال کرده اند و مطمئناً با تولید داخلی زخم پوش‌ها هزینه تهیه آن بسیار ارزان‌تر خواهد شد، زیرا به طور معمول در حوزه پزشکی تولید داخل در مقایسه با نمونه‌های خارجی بسیار متفاوت است.