اجرای فصل سوم کاوش محوطه گبری مود سربیشه

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز خراسان‌جنوبی، مسئول حوزه پژوهش اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گفت: کاوش فصل سوم گبری مود که با همکاری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی و دانشگاه بیرجند در تپه B گبری مود به مدت ۴۵ روز و از تاریخ ۲۹ خرداد ۱۴۰۰ شروع و تا ۱۱ مرداد انجام شد.

سید احمد برآبادی افزود: در این فصل از کاوش‌ها، ترانشه‌ای باعنوان ترانشه شماره چهار/ D در شمال برجستگی تپه جنوبی در ادامه فعالیت‌های آموزشی سال گذشته و با ابعاد ۵×۱۰ متر ایجاد شده و در کاوش از این ترانشه، تاکنون فضا‌های معماری مرتبط با بارو و حصار دفاعی تپه مود B کشف شده است.

وی گفت: این ساختار دفاعی بارویی به عرض بیش از دو متر از جنس گل به صورت چینه‌ای و پی سنگ چینی داشته که تنها ارتفاعی بیش از یک متر آن بر جای مانده است و علاوه بر این، بقایای معماری مربوط به معماری به صورت تخریب شده به چشم می‌خورد که این سازه‌های معماری با توجه به نوع تخریب، به احتمال بر اثر عوامل طبیعی (زلزله) ویران شده باشد.

مسئول حوزه پژوهش اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان‌جنوبی گفت: در ساخت فضا‌های معماری این بخش از محوطه، از لاشه سنگ، چینه (گل)، گج و خشت‌های ۴۰×۴۰ سانتی‌متر و ملات گل استفاده شده است.

به گفته وی از آنجایی که در این فصل کاوش سنگ‌ساب و مشته‌های سنگی زیادی از این ترانشه به‌ دست آمده احتمالاً این فضا به‌عنوان کارگاهی برای ساخت این مصنوعات استفاده می‌شده و علاوه بر این موارد، استخوان‌های زیادی (حیوانی) مربوط به دندان، مفصل، استخوان پا و ... از این ترانشه به دست آمده که در ارتباط با تغذیه ساکنین این محوطه بوده است.

وی گفت: مهم‌ترین داده فرهنگی به دست آمده از محوطه مود، سفال است که سفال‌های به‌دست آمده در دو گروه ساده و منقوش و به صورت چرخ‌ساز و دست‌ساز است.

برآبادی افزود: سفال منقوش این محوطه سبک معروف به سفال لوندو است که در حوزة جغرافیایی جنوب شرق ایران در محوطه‌های باستانی‌شنایی شده است و علاوه بر این، یک گونه از سفال شیاردار و فرم‌های شاخص دوران تاریخی خصوصا دوران اشکانی در میان سفالینه‌ها به چشم می‌خورد.

وی گفت: محوطه گبری مود در  خراسان جنوبی، شهرستان سربیشه و در بخش مود این شهرستان واقع شده و این محوطه در فاصله ۲۹ کیلومتری جنوب شرقی بیرجند و در  ۵.۳ کیلومتری شمال شرقی شهر مود در مسیر جاده آسفالته روستای حاجی‌آباد واقع شده است.

به گفته وی دسترسی به این محوطه از طریق زیر گذر شهر مود که به سمت روستای حاجی‌آباد ادامه دارد بعد از طی حدود ۵.۲ کیلومتر از جادة آسفالته این محوطه در سمت چپ جاده قرار گرفته است.

برآبادی افزود: محوطه گبری مود از دو برجستگی به‌نام A و B تشکیل شده  که سفالینه‌های تپه مود A، به دوران پیش از تاریخ و تاریخی، به خصوص دوران اشکانی تعلق دارند و حضور چند نمونه از سفال‌های مشابه سفال‌های دوره ساسانی در میان نمونه‌های گردآوری شده، شاید حاکی از استقرار در دورة ساسانی نیز باشد، اما  مدارک مؤید استقرار در این دوره بسیار اندک و مبهم است.

وی گفت: اگرچه انتساب قطعی برخی از نمونه‌های دوران تاریخی تپه مود به یکی از دوره‌های اشکانی یا ساسانی ناممکن به نظر می‌رسد، لیکن کاملاً روشن است که هیچ یک از نمونه‌های سفالین تپه مود A، به دوران اسلامی تعلق ندارند.

مسئول حوزه پژوهش اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان افزود: هم‌چنین در میان نمونه‌های جمع‌آوری شده(بهداد، ۱۳۹۱) از محوطه گبری مود A، نمونه‌ای که بتوان آن را به پیش از هزاره سوم پیش از میلاد نسبت داد یافت نشد و یافته‌های به دست آمده بر روی تپه جنوبی هم بیشتر شامل سرباره، ابزار سنگی، سفال که بیشتر مربوط به دورة اشکانی و احتمالاً ساسانی و سفال‌های محدود دورة اسلامی نیز در پیرامون محوطه به چشم می‌خورد.