پیام سخنرانی بایدن؛ آمریکا قابل اعتماد نیست

به گزارش سرویس بین الملل­ ­­خبرگزاری صدا و سیما القدس العربی در مقاله‌ای به قلم محمد کریشان نویسنده و فعال رسانه‌ای تونسی نوشت سخنرانی جو بایدن رئیس جمهور آمریکا درباره افغانستان که به خاطر آن تعطیلاتش را نیمه کاره گذاشت دارای اهمیت زیادی است، نه فقط به خاطر به وضع به وجود آمده در افغانستان که مورد توجه همه جهانیان است و نه فقط به خاطر ورود جنبش طالبان به کابل و فرار بزرگی که رخ داد، بلکه به خاطر آن که سخنرانی بایدن بسیار صریح و بیانگر اندیشه تصمیم گیران در آمریکا بود و نیز به خاطر درس عبرت‌هایی است که لازم است خیلی‌ها و در وهله نخست در منطقه خاورمیانه بگیرند و در اوضاع تجدید نظر کنند.

همه آنچه را که بایدن گفت تازگی ندارد، اما این بسیار مهم است که چنین سخنانی را به طور مستقیم و به روشنی و از زبان بالاترین مقام در کشوری شنیدیم که کشور رده اول در جهان است.
بایدن گفت مصلحت ملی آمریکا در افغانستان به صورت اساسی همواره پیرامون جلوگیری از حمله به آمریکا با حملات تروریستی از مبدأ این کشور بود و مأموریت در افغانستان هیچ گاه برای "دولت سازی" نبود.
این سخن بدان معناست که آمریکا همواره فقط برای دفاع از منافع مستقیمش اقدام کرده و این بسیار طبیعی است و هیچ کشوری هم اگر این کار را انجام دهد قابل سرزنش نیست بلکه عکس این مطلب درست است همچنانکه واشنگتن هیچ گاه به دنبال ساختن این کشور ضعیف نبوده است.
رئیس جمهور آمریکا این سخن را علیرغم هزینه‌هایی زد که واشنگتن در افغانستان پرداخت کرد تا چهره افغانستان را به عنوان کشوری جا بیندازد که سرانجام دارای نهاد‌های دموکراتیک و انتخابات و ارتش و نیرو‌های امنیتی شد و آمریکا بر مجهز کردن و آموزش آن نظارت کرد؛ اما همه آن‌ها بر باد رفت به خصوص آنکه فساد به همه ارکان حکومت و دستگاه‌های آن رخنه کرد.
نخستین کسانی که باید این سخن را دریافت کنند حکام کشوری مانند عراق است که بار دیگر باید بفهمند آمریکا برای نجات آن‌ها از دیکتاتوری صدام حسین و برقراری دموکراسی در عراق وارد این کشور نشد بلکه بر خلاف گمراه سازی‌ها و تبلیغات و دروغ پراکنی‌هایی که برای جنگ افروزی در عراق و حضورش در این کشور مطرح کرد، بنابر محاسبات ویژه خودش به این کشور آمد.
بایدن این پرسش را مطرح کرد چه تعداد از نسل‌های آمریکایی چه دختر و چه پسر را می‌خواهید برای جنگ داخلی به افغانستان بفرستید و نیرو‌های افغان هم نخواهند بجنگند. تا چه تعداد از آمریکایی‌ها باید به این خاطر جان خود را از دست بدهند؟
اینجا رئیس جمهور آمریکا جانب دقت را رعایت نکرد و این پیام قوی را به کسانی رساند که گمان می‌کنند آمریکایی‌ها امکان دارد به نمایندگی از آنان و برای رضای خدا و به خاطر منافعی که ربطی به آن‌ها ندارد، بجنگند. بار دیگر متوجه می‌شویم روی این سخن با عراق و همچنین با سوریه است که نیرو‌های آمریکایی فقط به خاطر چاه‌های نفت در سوریه در آنجا حضور دارند.
بایدن گفت دولت افغانستان سریعتر از پیش بینی‌ها فروپاشید و آمریکا هر کاری که می‌توانست برای حمایت از آن انجام داد. او گفت: «ما به آنان هر فرصتی دادیم تا آینده شان را رقم بزنند، اما نمی‌توانیم به آنان اراده جنگ برای آینده شان بدهیم.»
این سخنان بایدن بدان معناست اگر موازنه‌های قدرت روزی در عراق به صورت غم انگیز تغییر کند و ببینیم یک طرفی با دولت عراق وارد منازعه مسلحانه می‌شود، شاید شاهد آن خواهیم بود که یک مقام آمریکایی همین سخنان را تکرار کند و حتی اگر آن طرف، القاعده یا دولت اسلامی (داعش) باشد باز هم آمریکایی‌ها همین حرف‌ها را تکرار خواهند کرد.
درست است که واشنگتن قبلا با القاعده و دولت اسلامی به شدت جنگید، اما چه کسی می‌تواند تضمین کند آمریکا در محاسباتش تجدید نظر نکند همانند کاری که با طالبان انجام داد حال آنکه خیلی‌ها معتقدند طالبان با القاعده و دولت اسلامی تفاوت زیادی ندارد.
بایدن گفت: «دو رقیب راهبردی و حقیقی ما یعنی چین و روسیه مایل بودند آمریکا تا بی نهایت به هزینه میلیارد‌ها دلار از منابعش ادامه دهد تا ثبات در افغانستان تحقق یابد.»
این سخنان بایدن بدان معناست که تصمیم آمریکا برای خروج از افغانستان به تعامل نظامی یا اقتصادی اش با قدرت‌های بین المللی رقیب آن ارتباط دارد در نتیجه این تصمیم فقط به خاطر ملاحظات داخلی آمریکا یا افغانستان گرفته نشد.
القدس العربی با اشاره به سخنان بایدن در خصوص حقوق بشر در افغانستان و سخنان سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در خصوص حقوق زنان و حقوق بشر و لزوم رعایت آن از طرف طالبان نوشت باید جستجو کنیم آیا واشنگتن قبلا یا الان چنین کاری را با برخی کشور‌ها در جهان انجام داده است تا باور کنیم که حتما با افغانستان نیز انجام خواهد داد؟
پاسخ روشن است و نیازی به بیان مثال ندارد و مثالها، بسیار زیاد و در بیش از یک قاره است به خصوص در منطقه ما، امری بدیهی و روشن است.