سرنوشت جامعه اموی پس از عاشورا / سیره امام سجاد (ع) برای احیای شریعت

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما مرکز خوزستان ؛ علی غلامی، پژوهشگر و استاد دانشگاه امام صادق (ع)  به موضوع سیره امام سجاد (ع) در برخورد با بنی‌امیه (پس از جنایت اموی) می پردازد .

غلامی عنوان کرد :  یزید بعد از افشاگری حضرت زینب (ع) و امام سجاد (ع) اجازه داد که آنها در شام مجلس عزاداری برگزار کنند.

ممکن است برخی فکر کنند که ورق برگشت اما آیا ورق برگشته مستدام شد یا نه؟ امام صادق (ع) فرمودند: بعد از اباعبدالله غیر از سه نفر همه برگشتند.

وی افزود : واژه «ارتداد» در حدیثی که گفتم به این معنی است که کسی توحید یا نبوت را مستقیم یا غیرمستقیم انکار کند. بعد از پیامبر (ص)، ارتداد سیاسی اتفاق افتاد اما بعد از اباعبدالله (ص) ارتداد فقهی افتاد یعنی مردم از اسلام واقعی دور شدند.

روایت دیگری از امام سجاد (ع) داریم که می فرمایند: ما در شرایطی هستیم که در کل مکه و مدینه ۲۰ نفر دوستمان ندارند.

وی خاطر نشان کرد : بنی امیه می‌گفتند حسین بن علی (ع) را کشتیم و باقیمانده آنها هم که حضرت زین العابدین (ع) است بعید است که زنده بماند اگر هم زنده بماند یا گوشه عزلت را می‌گزیند یا کاری میکند و ما شهیدش می‌کنیم.

برخی از مورخین می‌گویند، بعد ازعاشورا، جامعه اسلامی شبیه جامعه بعد از بعثت پیامبر (ص) شد و عقبگرد شدیدی داشت.

بنابراین اینکه فکر کنیم بعد از عاشورا، ورق در جامعه اسلامی برگشت تصور غلطی است.

بنابراین در گام اول، بنی امیه بعد از به شهادت رساندن امام حسین (ع) به آنچه که می‌خواسته رسیده است.

گاهی می‌گویند یزید آدم نادانی بود ولی نادانی او به معنی نفهمی نبود اتفاقا بسیار باهوش بود.

اموی ها به دنبال این بودند که کار اسلام را تمام کنند و در ظاهر این اتفاق افتاد ولی در واقع اباعبدالله نهالی را کاشت که این نهال آرام آرام توانست یاد امام حسین (ع) و دین اسلام را زنده نگه دارد.

استاد دانشگاه امام صادق (ع) ادامه داد: جریان اموی، جریان عقیدتی – سیاسی و منافق است.

جریان سیاسی‌اش اینگونه بود که قدرت سیاسی کسب کردند و به بهانه خونخواهی خلیفه سوم ، پایگاه سیاسی درست کردند.

به جهت اعتقادی هم معاویه دستور داد که دو گروه، درباره مذمت امیرالمومنین (ع) و مدح خلفای اموی حدیث جعل کنند.

این جریان در سه حوزه ادامه پیدا کرد؛ حوزه فرهنگی- اخلاقی، حوزه اعتقادی – کلامی و حوزه سیاسی.

وی اضافه کرد : لذا امویان اختناقی در جامعه ایجاد کردند که هیچ کس جرات ندارد بپرسد که شما خلیفه هستی یا نیستی؟

من توصیه میکنم  اولین خطبه یزید بعد از مرگ معاویه را بخوانند.

خطبه، خطبه یک فرد سالم و داناست نه احمق.

منتها یکسری اشتباهات محاسباتی داشت و قدرت اباعبدالله (ع) و خاندان او را درست محاسبه نکرد و به نصیحت پدرش گوش نداد که با خاندان اباعبدالله (ع) ملاحظه کند.

از اواخر دوران خلیفه سوم، جریان انحطاط به خصوص در میان ثروتمندان آغاز شد.

اگر کسی می خواهد بداند چگونه این همه انحراف اتفاق افتاد خطبه اباعبدالله (ع) در منا را بخواند که گویی این خطبه امروز در سال ۱۴۰۰ در مصلای تهران خوانده شده است.

غلامی در ادامه  بیان داشت : ایشان برای در سراشیبی افتادن جامعه دلایلی  می آورند که عبارتست از: 

رعایت نکردن حق خدا، رسول و امام 

بذل نکردن مال و جان در راه خدا 

ملاحظه قوم و خویشی 

بنابراین انحطاط در جامعه را نتیجه رفتار عالمان دین می‌داند.

غلامی اضافه کرد: در چنین جامعه منحطی، امام سجاد (ع) چه کردند؟ واقعه حره که جریان شورش مردم مدینه است به بدترین شکل سرکوب شد و۴۰۰ نفر از زنان اموی که در جریان این جنگ نگران بودند به امام سجاد (ع) پناه بردند و حضرت ایشان را در یک باغ پناه داد.

یعنی از اهالی بنی امیه که همه خاندان او را کشته بودند پناه داد.

نمونه دیگر، نوع رفتار ایشان با مردم بود.

اینکه وقتی میخواست حج برود با کاروان هایی می‌رفت که او را نشناسند و می‌گفت : دوست دارم با این کاروان ها بروم که بتوانم خدمت کنم و خدمت کردن را دوست دارم.

ایشان غلامان و کنیزان را می‌خریدند خانه می‌آوردند و بعد آزادشان می‌کردند.

قصدشان از این کار این بود که با اسلام، کربلا و خاندان امام حسین (ع) آشنا و بعدا مبلغ شوند و موفق هم شدند.

این استاد دانشگاه گفت: برای منحرف کردن جامعه اسلامی باید قرآن را کنار بزنی و اجازه ندهی که قرآن تفسیر شود،  بعد از عاشورا بنی‌امیه، امام سجاد (ع) و مفسران قرآن را به حاشیه راندند و تفسیر غیر اصیل از قرآن رواج پیدا کرد.

آنها می گفتند قرآن باشد ولی به گونه ای تفسیر شود که برای ما خوب است.

وی تصریح کرد : ما دو گونه تحریف داریم؛ یکی تحریف معقول و ساده که خطبه ها و روایات را خیلی معمولی تحریف میکند و یک چیز دیگری از آنها در می‌آورد اما یک تحریف پیچیده هم داریم و آن هم اینگونه است که آنقدر جنبه ظلمانی عاشورا بزرگ، برجسته و کاریکاتوری می‌شود که یکسری از بخش های اصلی این واقعه مغفول می‌ماند.

گاهی اوقات ما آنقدر بزرگ میکنیم که اصل ماجرا یادمان می‌رود.

بعد از واقعه عاشورا کتابت حدیث ممنوع شد و آنقدر این ممنوعیت تشدید شد که بنی امیه شروع به فقیه‌سازی می‌کند و به فردی به نام «زهری» می‌رسیم.

بعد از ممنوعیت کتابت حدیث به جعل حدیث رسیدیم.

وی بیان کرد: امام سجاد (ع) در برابر این جریانات ،  شش  کار انجام دادند  : 

تثبیت مرجعیت دینی خودشان و تربیت شاگردانی مثل سعیدبن مصیب، ابوحمزه ثمالی و...

 بیان روایات فقهی  و برخورد با فرق انحرافی

 استفاده از دعا که صحیفه سجادیه حاصل این تلاش است

ایجاد شبکه ارتباطی 

 برخورد با عالمان درباریست

و ششمین کارشان هم عبادت زیاد بود به طوریکه زین‌العابدین نام می‌گیرند.

بیشتر بخوانید :قیام عاشورا در بستر چه جامعه‌ای به وقوع پیوست؟

به گفته وی  اگر زندگی امام سجاد (ع) سریال بشود نظر بسیاری از مردم حدود ۱۸۰ درجه نسبت به ایشان تغییر می‌کند.