تفاوت چک کیفری با چک حقوقی

 

 

۱- برای شکایت کیفری چک باید ظرف مدت شش ماه از تاریخ مندرج در چک به بانک مراجعه شود (چک برگشت بخورد) در غیر اینصورت دارنده حق شکایت کیفری ندارد.

 

۲- از دیگر شرایط شکایت کیفری چک این است که دارنده باید ظرف مدت شش ماه از تاریخ برگشت چک، شکایت خود را شروع کند و شکوائیه خود را ثبت نماید در غیر این صورت امکان شکایت کیفری وجود ندارد و فقط میتواند دادخواست حقوقی وجه چک بدهند.

 

۳- مرجع کیفری صالح (دادسرا و دادگاه کیفری) برای رسیدگی به شکایت چک بلامحل، دادسرا و دادگاه محل وقوع جرم است و محل وقوع جرم همان بانکی است که چک در آن برگشت خورده.

 

۴- در مورد چک‌های که محل اقامت صادرکننده شهر دیگری است قاعده مندرج در بند قبل صادق است و بعد از شکایت باید به دادگاه محلی که چک برگشت خورده مراجعه نمائید.

 

 

نکته (تجربه شخصی): مدتی پیش فردی به من مراجعه کرد که در مسافرت به جزیزه کیش چکی که از مشتری خود داشته است را به بانک می بردو وقتی که متوجه میشود حساب موجودی ندارد تقاضای برگشت چک را می‌نماید این فرد ساکن تهران بود و برای سفر سه روز به کیش رفته بود پس از برگشت به من به عنوان وکیل دادگستری مراجعه نمود و خواست که یک دعوی کیفری مطالبه وجه چک برای وی ثبت و شروع نمایم وقتی به او گفتم که، چون چک خود را در کیش برگشت زده محل وقوع جرم و دادسرای صالح جزیزه کیش است بسیار متعجب شد و از اینکه عجولانه تصمیم گرفته و قبل از عمل با وکیل متخصص چک مشورت ننموده، بسیار متاسف.

 

۵- در دعوای مطالبه وجه چک دارند در واقع مجازات صادرکننده را میخواهد و وجه چک خود را از دادگاه نخواسته. در بسیاری از مواقع صادرکننده از ترس مجازات حتی قبل از صدور رای دادگاه اقدام به پرداخت چک مینماید.

 

۶- شکایت کیفری چک همیشه لزوما راه حل مناسبی نیست چرا که در بسیاری از مواقع چک وجه کیفری ندارد یا به تعبیر عامیانه چک کیفری نیست.

 

۷- مواردی که جنبه کیفری ندارد:

 

الف: مهلت شش ماهه شکایت چک کیفری رعایت نشود. (بند ۱ و ۲ این مقاله)

 

ب: زمانی که چک وعده دار باشد یعنی تاریخ صدور چک قبل از تاریخ پرداخت آن باشد.

 

ج: چک بدون تاریخ. این چک‌ها بی اعتبار نیستند و خود صادرکننده میتواند چک را تاریخ بزند، ولی امکان شکایت کیفری ندارد و فقط میتواند دادخواست حقوقی بده یا از اداره اجرای ثبت درخواست صدور اجرائیه بنماید.

 

د: چک تضمین. یعنی چکی که مقصود صادرکننده، پرداخت آن نبوده و انجام تعهد یا پرداخت وجه دیگری را ضمانت نموده است.

 

ح: چک سفید امضاء با این توضیح که در صورتیکه چک فقطامضاء داشته باشد و مبلغ و تاریخ و دارنده و ذینفع در آن نوشته نشده باشد وجه کیفری ندارد. هرچند که در مورد اعتبار این چک‌ها تردید وجود دارد.

 

ط: چک مشروط یا چکی که پرداخت آن منوط به تعهد شرطی شده باشد مثل چکی که در یک معامله به فروشنده داده شده باشه و پرداخت آن منوط به انجام کاری از سوی فروشنده گردیده است.

 

۸- در صورتیکه صادرکننده چک از حسابی که به درخواست خود صادرکننده یا به دلایل قانونی دیگر مسدود باشد چکی صادر نماید و صادرکننده مطلعه از مسدود بودن حساب باشد در این فرض حداکثر مجازات برای صادرکننده در نظر گرفته میشود.

 

۹- مجازات صدور چک بلامحل حسب مورد از شش ماه تا دو سال است (ماده ۷ قانون صدور چک).

 

نکته مهم: تسویه میشود جهت معالعه مطالب دیگر مربوط با چک بلامحل و نحوه طرح شکایت حقوقی چک و نیز اقدام اجرایی در اداره اجرای ثبت مطالب دیگر سایت را مطالعه نمائید و در سایت ما جستجو کنید.

 

نکته مهم: جهت تشخیص اینکه با توجه به ویژگی‌های پرونده شما چه نوع اقدام و شکایتی جهت مطالبه وجه چک مناسب است (اقدام کیفری، شکایت حقوقی و اقدام اجرایی) با دفتر وکالت دادگران حامی تماس بگیرد و با وکیل متخصص دعاوی چک و وکیل با تجریه در زمینه چک مشورت نمائید.

 

شاکی: (نام و نشانی کسی که چک را برگشت زده)

 

متهم: (نام و نشانی کسی که چک را صادر کرده)

 

محل وقوع جرم: (بانکی که چک در آن برگشت خورده باشد)

 

زمان وقوع جرم: (تاریخی که دارنده به بانک مراجعه کرده و چک را برگشت زده)

 

۱- تصویر مصدق چک

 

۲- تصویر مصدق گواهی عدم پرداخت (برگشت چک)

 

۳- تصویر کارت ملی شاکی

 

وکیل: مسعود محمدی وکیل پایه یک دادگستری

 

دادستان محترم عمومی و انقلاب شهر ....

 

با سلام و تقدیم احترام

 

به استحضار عالی می‌رسانم موکل (دارنده چک پیوست) در تاریخ .... چک شماره ..... را از اقای .... دریافت نموده و در تاریخ مندرج در چک جهت وصول آن به بانک مراجعه نموده و به جهت کسر موجودی چک مذکور با عدم پرداخت مواجه شده است. با عنایت به حال بودن چک و وجود شرایط لازم جهت شکایت کیفری چک مستدعی است اقدام لازم در خصوص تعقیب و تحقیق جرم ارتکابی صورت گرفته و متهم به مجازات قانونی مقرر محکوم گردد.

 

باتشکر و تجدیداحترام

 

 

 

تاریخ رسیدگی: ۸۸/۴/۳۰ 

 

کلاسه پرونده: ......

 

شماره دادنامه: ...... 

 

مرجع رسیدگی: شعبه ۱۰۰۹ دادگاه عمومی جزایی تهران 

 

شاکی: آقای... با وکالت ...... به نشانی ......

 

متهم: آقای... به نشانی .....

 

گردشکار: شاکی شکایتی علیه متهم بالا تقدیم داشته که پس از ارجاع به این شعبه و ثبت به کلاسه فوق و جری تشریفات قانونی در وقت مقرر / فوق العاده دادگاه به تصدی امضاء کننده زیر تشکیل است و با توجه به محتویات پرونده ختم رسیدگی را اعلام و به شرح زیر مبادرت به صدور رای می‌نماید.

 

در خصوص اتهام آقای ... فرزند ... دایر بر صدور ۲ فقره چک بلامحل به شماره .... و ..... عهده بانک مسکن جمعا به مبلغ ۶۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال با توجه به شکایت شاکی صدور گواهی عدم پرداخت از سوی بانک محال علیه کیفرخواست صادره از دادسرای تهران توجه اتهام به متهم موصوف محرز و چک موصوف شرایط شکایت کیفری را داشته و لذا به استناد بند ج ماده ۷ قانون اصلاح موادی از قانون چک مصوب ۱۳۸۲/۶/۲ نامبرده را به تحمل ۱۸ ماه حبس تعزیری و ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت دو سال محکوم می‌نماید. رای صادره غیابی و ظرف ده روز پس از ابلاغ واقعی قابل واخواهی در این دادگاه و سپس ظرف ۲۰ روز قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه محترم تجدیدنظر استان تهران می‌باشد.

 

دادرس شعبه ۱۰۰۹ دادگاه عمومی جزایی تهران

 

 

 

تاریخ: ۸۹/۲/۴ 

 

شماره دادنامه: ۱۴۱ 

 

کلاسه پرونده: .......

 

مرجع رسیدگی: شعبه ۳۱ دادگاه تجدیدنظر استان تهران

 

هیات قضات رسیدگی کننده: ........

 

تجدیدنظرخواه: آقای ...... با وکالت ..... به نشانی ......

 

تجدیدنظرخوانده: آقای ..... با وکالت ...... به نشانی ......

 

گردشکار: دادگاه با بررسی اوراق و محتویات پرونده ختم دادرسی را اعلام و به شرح زیر مبادرت به صدور رای می‌نماید.

 

در خصوص تجدیدنظرخواهی اقای .... با وکالت ... نسبت به رای .... – ۸۸/۹/۳ در تایید رای غیابی /شماره .... – ۸۸/۴/۳۰ از شعبه ۱۰۰۹ دادگاه عمومی تهران اصدار یافته و به موجب آن تجدیدنظرخواه به اتهام اصدار چک‌های بلامحل به شماره .... – ۸۷/۱۲/۲۸ به مبلغ ۳۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال و شماره ..... – ۸۸/۱/۳۱ به مبلغ ۳۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال به تحمل ۱۸ ماه (هجده ماه حبس تعزیری) و ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت دو سال محکوم شده است. با توجه به محتویات پرونده ملاحظه می‌گردد وکیل محترم تجدیدنظرخواه طبق نامه شماره .... – ۸۹/۱/۱۶ به ثبت شماره .... – ۸۹/۱/۲۱ لاشه چک شماره ..... – ۸۷/۱۲/۲۸ را ارائه کرده اند وفق ماده ۱۷ قانون چک وجود چک دردست صادرکننده دلیل پرداخت وجه آن و انصراف شاکی از شکایت است؛ لذا تجدیدنظرخواهی در مورد چک اعلامی وارد تشخیص و رای معترض عنه در آن قسمت به استناد شق یک از بند ب ماده ۲۵۷ قانون آیین دادرسی کیفری نقض و قرار موقوفی تعقیب تجدیدنظرخواه از بزه انتسابی در مورد چک شماره ..... – ۸۷/۱۲/۲۸ صادر و اعلام می‌گردد ولیکن در خصوص محکومیت تجدیدنظرخواه در مورد چک شماره .... – ۸۸/۱/۳۱ در این مرحله از رسیدگی از ناحیه تجدیدنظرخواه ایراد و اعتراض موثری که بتواند موجبات نقض دادنامه تجدیدنظرخواسته را فراهم نماید ارائه و عنوان نگردیده است و تجدیدنظرخواهی با هیچ یک از شقوق مندرج در ماده ۲۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری منطبق نمی‌باشد ولیکن مبلغ چک سی میلیون ریال می‌باشد و جرم معنون با بند ب ماده ۷ قانون چک تطبیق می‌کند با حذف دو سال محرومیت از داشتن دسته چک و حذف نه ماه حبس تعزیری از هجده ماه نسبت به دادنامه معترض عنه و اینکه تجدیدنظرخواه فاقد سابقه کیفری است و استحقاق تخفیف مجازات را دارد. دادگاه به استناد تبصره ۲ ماده ۲۲ قانون اصلاح تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب نه ماه حبس وی را به پرداخت مبلغ چهار میلیون ریال جزای نقدی به نفع دولت تخفیف داده و ضمن رد تجدیدنظرخواهی به عمل آمده و با اصلاح و تخفیف مرقوم به استناد ماده ۲۵۰ و لحاظ بند الف ماده ۲۵۷ قانون آیین دادرسی کیفری رای معترض عنه را تاید و استوار می‌نماید. رای صادره قطعی است.

 

رئیس شعبه ۳۱ دادگاه تجدیدنظر استان تهران