جانسون و پیامد‌های برگزیت

   به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما؛ مجتبی شاهسونی کارشناس مسائل بین الملل در یادداشتی درباره بحران برگزیت نوشت: صف هاي طولاني، زد و خورد بر سر سوخت در پمپ بنزين ها، وحشت ناشی از کمبود سوخت و به دنبال آن کمبود مواد غذايي ، افزايش فقر و کاهش رشد اقتصادي که مردم انگليس با آن دست و پنجه نرم مي کنند شايد تنها يک نما از وعده هاي جذاب و رنگارنگ نخست وزير انگليس قبل از برگزيت است که اکنون وراونه شده است. در اين تحليل مهمترين پيامدهاي ناشي از خروج انگليس از اتحاديه اروپا که موجب افزايش انتقادها از بوريس جانسون شده بررسي مي شود.

برگزيت و وعده هاي پوشالي

ساعت ۱۱ شب ۱۱ دی ماه ۱۳۹۹ انگليس با جدایی از اتحادیه اروپا به عضویت ۴۷ ساله خود در اتحادیه اروپا پایان داد اما در آن زمان جانسون نخست وزير انگليس وعده‌های جذاب و بی پایانی را  داد که اکنون شمار زیادی از مردم  اين کشور می‌گویند تا کنون خلاف آن وعده ها‌ی رنگین را مشاهده کرده اند. اکنون بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس که یکی از سرسخت‌ترین حامیان جدایی انگلستان از اتحادیه اروپا بود هدف بیشترین انتقاد‌ها قرار دارد. جانسون پیش از جدایی از اتحادیه اروپا درباره مزایای آن گفت: اکنون مرحله نوینی در تاریخ ما متجلی می‌شود که فرصتی برای رشد و تحول بزرگ است. اما شمار زیادی از مردم می‌گویند پس از جدایی از اتحادیه اروپا که ۲۸ کشور عضو از جمله انگلیس را به هم پیوند داده بود، از آن همه وعده‌ها، ، آنچه فعلا نصیبشان شده کمبود‌ها و گرانی و بحران‌های مختلف بوده است. یک شهروند انگلیسی معترض به برگزیت آن را طرح بدی می‌داند و می‌گوید پیامد‌های آن پی در پی آشکار می‌شود، برگزیت کشور ما را ضعیف‌تر و فقر را در جامعه بیشتر کرده است.

بحران سوخت و جانسون بر لبه پرتگاه

يکي از بحران هاي ناشي از برگزيت که اين روزها تشديد شده و نظر همه رسانه هاي جهان را به خود جلب کرده بحران سوخت است. به طوری که برخی از پمپ بنزین‌ها در انگلیس به علت نداشتن سوخت تعطیل شده است. وحشت ناشی از کمبود سوخت موجب شده رانندگان به جایگاه‌های سوخت هجوم برند و مخزن سوخت خودرو‌های خود را کاملا پر کنند و همین رفتار ناشی از نگرانی، کمبود‌ها را تشدید و معطلی‌ها را بیشتر کرده است. مسئولان دولتی در انگلیس کمبود راننده و تانکر‌های سوخت رسان را علت این کمبود اعلام می‌کنند و از سهمیه بندی سوخت برای جایگاه‌ها خبر می‌دهند تا دست کم از تعطیلی آن‌ها جلوگیری شود. همزمان زمزمه‌های سهمیه بندی سوخت برای خودرو‌ها نیز شایع شده است. کارشناسان می‌گویند خروج انگلیس از اتحادیه اروپا و سخت گیری‌ها و مقررات ورود و فعالیت رانندگان دیگر کشور‌های اروپایی در انگلیس موجب بروز این بحران شده است. آنان از دولت خواسته اند به سرعت دست به کار شود و شرایط جذب یا فعالیت رانندگان دیگر کشور‌ها را تسهیل کند. کمبود راننده و کامیون البته علاوه بر ایجاد بحران سوخت، کمبود برخی مواد غذایی و دیگر اقلام مورد نیاز مردم را نیز موجب شده و قفسه برخی اقلام در فروشگاه‌ها خالی است. شرایط جاری نارضایتی را از دولت افزایش داده است و شماری از مردم و سیاستمداران می‌گویند دولت انگلیس پیش بینی‌های لازم را برای پیشگیری از این بحران و بحران‌های مشابه نکرده است. در همين حال حالا کمبود شدید سوخت قیمت آن را به بالاترین نرخ در هشت سال اخیر رسانده و به یک و نیم پوند در هر لیتر نزدیک کرده است. همزمان با تداوم بحران سوخت در انگلیس رهبر حزب کارگر، دولت را به بی تدبیری متهم کرد. کایر استارمر گفت: برخی از کارشناسان سال‌ها پیش آن را پیش بینی کردند و معلوم بود جدایی از اتحادیه اروپا این مشکلات را پدید می‌آورد، اما بی توجهی دولت به دیدگاه کارشناسان شرایط موجود را ایجاد کرد. جانسون نخست وزیر انگلیس اکنون باید پاسخگو باشد و برای حل بحران سریع اقدام کند. در همين حال مجله «فورچون» پيش بيني کرده است پس از آنکه اقتصاد انگلیس متوجه ضرر‌های بزرگ برگزیت شود، نخست وزیری بوریس جانسون هم به پایان خواهد رسید.

تعميق شکاف‌ و نابرابري هاي اجتماعی
اگرچه قبل از برگزيت نيز جامعه انگليس دچار نابرابري و شکاف بود اما موضوع خروج اين کشور از اتحاديه اروپا اين بحران را  تشديد کرد. با گذشت بيش از پنج سال از خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، نتايج جديدترين نظرسنجي ها از تداوم شکاف در جامعه این کشور بر سر بقا یا ترک اتحادیه اروپا حکایت دارد. داده‌های آماری نشان می‌دهد اگر همه‌پرسی برگزیت دوباره اجرا شود، نتیجه با اختلاف کمی به نفع طرفداران ادامه عضویت در اتحادیه اروپا خواهد بود. نتایج افکارسنجی موسسه "ساوانتا کمرس" نشان می‌دهد اگر همه‌پرسی برگزیت دوباره برگزار شود این‌بار ۵۱ درصد مردم به ادامه عضویت در اتحادیه اروپا و ۴۹ درصد به خروج رای می‌دهند. بر اساس این نظرسنجی ۵۱ درصد گفته‌اند جامعه دو پاره شده و فقط ۱۳ درصد خلاف این فکر می‌کنند.
گسترش فقر و کاهش رشد اقتصادي

 فقر و کاهش رشد اقتصادي يکي ديگر از پيامدهاي برگزيت است؛ به گفته اقتصاددانان ابتدایی‌ترین سطح تاثیر خروج از اتحادیه اروپا، فقیرتر شدن انگلیس است، چون بعد از برگزیت، ارتباط تجاری شرکت‌های انگلیسی با کشور‌های اروپایی سخت تر شد. برگزیت همچنین باعث کند شدن رشد اقتصادی انگلیس  شد. بعد از برگزيت بسیاری از شرکت‌هاي خارجي درصدد تغییر موقعیت مکانی خود و خروج از لندن شدند. نتایج مطالعات جدید مرکز افکارسنجی «نیوفایننشال» حاکی از آن است که برگزیت بیش از چهارصد شرکت و موسسه مالی انگلیسی را مجبور کرده است فعالیت ها، نیرو‌های کار و میلیارد‌ها پوند سرمایه خود را به مراکز مالی دیگر در مناطق دیگر اتحادیه اروپا منتقل کنند.

کمبود مواد غذایی

يکي ديگر از بحران هاي ناشي از برگزيت، بحران در صنايع غذيي است. قفسه‌های خالی در فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌های انگلیس حکایت از آن دارد که معضل کمبود برخی مواد که این روز‌ها شرکت‌های انگلیسی به علت پیامد‌های همه گیری کرونا و همچنین خروج انگلیس از اتحادیه اروپا (برگزیت) با آن‌ها روبرو هستند، در فروشگاه‌های این کشور نیز مشهود است. همچنین گزارش‌ها حاکی از آن است که بخش مواد غذایی در انگلیس با چالش‌هایی گسترده مواجه است و از کشتارگاه‌ها گرفته تا رستوران‌های این کشور، با کمبود نیروی کار روبرو هستند. پایگاه اینترنتی بلومبرگ، صنایع غذایی انگلیس پیش از این نیز به علت برگزیت (خروج از اتحادیه اروپا) و شیوع کرونا با کمبود نیروی کار مواجه بود و اکنون که بازگشایی‌ها در این کشور در حال انجام است، این شرایط رو به وخامت است.

بحران حمل و نقل
همچنان که بسياري از کارشناسان پيش بيني کرده بودند پس از خروج  انگليس از اتحاديه اروپا بحران حمل و نقل و سوخت تشديد شد. رهبران صنعتی هشدار دادند انگلیس به سبب کمبود بیش از صد هزار راننده وسایل نقلیه سنگین، مانند کامیون‌های حامل مواد غذایی، ممکن است امسال با کمبود اقلام غذایی در قفسه‌های سوپرمارکت‌ها مواجه شود. کارشناسان این معضل ناشی از تلفیقی از دو عامل شیوع کرونا و برگزیت است. ریچارد برنت مدیر اجرایی اتحادیه حمل و نقل جاده‌ای که در نوشتن این نامه برای نخست وزیر انگلیس سهیم بود، گفت: "سوپرمارکت‌ها گزارش داده اند در حال دریافت ذخایر غذایی مورد انتظار خود نیستند و در نتیجه، شاهد هدر رفتن میزان قابل توجهی از مواد غذایی هستند که به موقع به آنها نمي رسد. 

فرار شرکت‌های خارجی از انگلیس
برگزیت و محدودیت‌های ناشی از آن موجب شد بسیاری از شرکت‌های خارجی دفتر مرکزی خود را به یکی از ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا منتقل کنند. در همین حال اخيرا رسانه‌های انگلیس اعلام کردند شرکت آمازون، حساب ۸.۲ میلیارد دلار از فروشش را از انگلیس به کشور لوکزامبورگ منتقل کرد. دولت‌های جهان درصددند تا با کم کردن مالیات، شرکت‌های بین المللی پردرآمد همچون آمازون را برای فعالیت در کشور خود ترغیب کنند و اکنون مشخص شده است شرکت آمازون، بخشی از فعالیت‌ها و دارایی‌های خود را از انگلیس به لوکزامبورگ منتقل کرده است تا مالیات کم تری بپردازد.

برگزیت و بحران نیروی کار
از دیگر پيامدهاي برگزیت، آثار آن بر روند مهاجرتی است که آهنگ آن را در انگليس کندتر و مشکلات کارفرمایان نیازمند نیروی کار را دوچندان کرد. طبق آمار اعلام‌شده، در نیمه دوم سال ۲۰۱۶ میزان دسترسی کارفرمایان انگلستان به واجدان شرایط استخدام برای احراز موقعیت‌های شغلی مختلف، سریع‌ترین روند کاهش را به دنبال داشته است و این امر شمار پست‌های خالی مشاغل موردنیاز جامعه انگلیس را افزایش داد. درنتیجه کارفرمایان دستکم در ۶۰ عنوان شغلی با کمبود نیروی کار مواجه شدند. بعد از خروج انگلیس از اتحاديه اروپا شرایط تجارت و معاملات میان انگلستان و دیگر کشور‌های اتحادیه اروپا به‌هم‌خورد و نگرانی شدید تاجران و شهروندان انگلیسی و غیر انگلیسی را به همراه داشت مساله اي که بحران نيروي کار در اين کشور دامن زد. 

برگزيت و بحران در اتحادیه اروپایی

برگزيت نه تنها بر انگليس بلکه در سطح سياسي، اقتصادي، امنيتي و مساله مهاجران بر اتحاديه اروپا تاثيرگذار بود. خروج انگليس از اتحادیه اروپا به لحاظ سياسي نيز براي اروپا پيامدهايي داشت و موجب تقویت گریز از اروپا  شد. برگزیت تأثیرات ژئوپلتیک فراوانی بر تحولات داخلی و ابعاد سیاسی، اقتصادی، امنیتی، دفاعی، مالی و انرژی اروپا داشت. تأثیرات منفی آن بر جمهوری ایرلند، ایرلند شمالی و اسکاتلند قابل توجه بود. از سويي ديگر نيز اتحادیه اروپا بدون انگليس کوچک‌تر و ضعیف‌تر شد و از نفوذ سیاسی و اقتصادی آن در عرصۀ بین المللی نیز کاسته شد.

نتیجه گیری

خروج انگليس از اتحاديه اروپا پيامدهاي فرواني براي اين کشور داشت؛ بحران سوخت، تعميق شکاف‌ و نابرابري هاي اجتماعی،​ گسترش فقر و کاهش رشد اقتصادي، کمبود مواد غذایی، بحران حمل و نقل، فرار شرکت‌های خارجی از انگلیس، بحران نیروی کار تنها بخشي از پيامدهاي برگزيت است که البته موجب تشديد انتقاد ها از بوريس جانسون نخست وزير انگليس شده است علاوه بر اين  استقلال اسکاتلند و ادامه خشونت‌ها در ایرلند کابوسی برای نخست وزیر است و به پیش‌بینی مجله «فورچون» پس از آنکه اقتصاد انگلیس متوجه ضرر‌های بزرگ برگزیت شود، نخست وزیری بوریس جانسون هم به پایان خواهد رسید.  از سوي ديگر نيز برگزيت نه تنها بر انگليس بلکه در سطح سياسي، اقتصادي، امنيتي و مساله مهاجران بر اتحاديه اروپا تاثيرگذار بود. خروج انگليس از اتحادیه اروپا به لحاظ سياسي براي اروپا پيامدهايي داشت و موجب تقویت گریز از اروپا  شد. برگزیت تأثیرات ژئوپلتیک فراوانی بر تحولات داخلی و ابعاد سیاسی، اقتصادی، امنیتی، دفاعی، مالی و انرژی اروپا داشت. تأثیرات منفی آن بر جمهوری ایرلند، ایرلند شمالی و اسکاتلند قابل توجه بود. از سويي ديگر نيز اتحادیه اروپا بدون انگليس کوچک‌تر و ضعیف‌تر شد و از نفوذ سیاسی و اقتصادی آن در عرصۀ بین المللی نیز کاسته شد.