هشدار عمران خان درباره وقوع بحران انسانی در افغانستان

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما؛ عمران خان، نخست وزیر پاکستان در گفتگوی اختصاصی با شبکه تلویزیونی تی آر تی ورلد تاکید کرد که نظر ما از همان ابتدا این بود که افغانستان راه حل نظامی ندارد، ولی نگاه همراه با تکبر و امپریالیستی آمریکا از سویی و بی خبری آن‌ها از وضعیت افغانستان باعث شد وضعیت کنونی همراه با بحران انسانی در این کشور پدید آید و ما نیز بخشی از تاوان این وضعیت را می‌دهیم.

مجری شبکه در ابتدای این گفتگو گفت: پاکستان، کشوری که معمولا از آن بعنوان خطرناک‌ترین جای زمین یاد می‌شود. کشوری در جنوب آسیا با جمعیتی دویست و بیست میلیون نفری که با روی کار آمدن طالبان در افغانستان، کشور همسایه پاکستان، بار دیگر در عناوین خبری آمده است. سوال‌هایی درباره نقش پاکستان در به قدرت رساندن طالبان مطرح شد. من با عمران خان، نخست وزیر پاکستان به گفتگو نشستم تا از وی بپرسم اگر نقشی باشد، پاکستان چه نقشی در موفقیت طالبان در افغانستان بازی کرده است.

مجری گفت: نخست وزیر عمران خان، از این سوال شروع کنیم که شما تا چه میزان از وضعیت نابهنجار در افغانستان نگران هستید؟

نخست وزیر پاکستان گفت: خب اینطور بگویم که ما در مقطعی انتظار به راه افتادن حمام خون را داشتیم، زیرا اگر به آنچه که بعد از خروج شوروی در ۱۹۸۹ روی داد بیندازید می‌بینید که در افغانستان حمام خون به راه افتاد. صد‌ها هزار افغان بعد از آن کشته شدند و به این شکل بود که طالبان ظاهر شد. این بار نیز ما این وحشت را داشتیم که بعد از تصرف کابل، حمام خون به راه می‌افتد، ولی بعد از آن بود که ما به شکلی بسیار غیر منتظره، شاهد انتقال آرام قدرت بودیم.

وی افزود: با این حال مشکل در حال حاضر اینجاست که بحران انسانی در حال شکل گیری را می‌بینیم، زیرا دولت افغان بین هفتاد تا هفتاد و پنج درصد از بودجه خود وابسته به کمک‌های خارجی بود و با خارج شدن عوامل این کمک‌های خارجی، برخی این نگرانی را داشتند که با روی کار آمدن طالبان، دیگر کمک خارجی وجود نخواهد داشت. مادامی که در کوتاه مدت کمکی صورت نگیرد، شاید حتی در بلند مدت، طالبان قادر به نخواهد بود روی پای خود بایستد. در صورتی که در کوتاه مدت کمک خارجی صورت نگیرد این نگرانی وجود دارد که شاهد فروپاشی دولت، هرج و مرج و بحرانی انسانی باشیم.

مجری گفت: بخشی عمده از این مساله بستگی به این دارد که جامعه جهانی طالبان را در افغانستان به رسمیت بشناسد. آیا پاکستان دولت طالبان را به رسمیت خواهد شناخت؟ و اگر جواب مثبت است چه زمانی این کار صورت می‌گیرد؟

عمران خان گفت: تصمیم ما در دولت بر این قرار شد که با همه همسایگان افغانستان رایزنی کنیم. ما با آن‌ها درباره زمان به رسمیت شناختن رژیم طالبان صحبت کردیم. ما در حال بحث و گفتگو هستیم و اینکه پاکستان به تنهایی طالبان را به رسمیت بشناسد چندان تفاوتی در وضعیت ایجاد نمی‌کند. این کار باید به صورت ترجیحی با حضور آمریکا، اروپا، چین و روسیه باشد.

وی افزود: در صورتی که همه همسایگان در این تصمیم اجماع داشته باشند، این کار بیشترین تاثیر را خواهد داشت. در صورتی که در افغانستان شاهد هرج و مرج باشیم، می‌توانیم در کنار هم سیاستی را در خصوص زمان به رسمیت شناختن طالبان در پیش بگیریم. این کار تاثیری به مراتب بیشتر خواهد داشت تا اینکه پاکستان بخواهد به تنهایی این کار را انجام دهد.

مجری گفت: با این حال پاکستان در موضعی دشوار قرار دارد؛ تا زمانی که دولت طالبان به رسمیت شناخته نشود، کمک‌های انساندوستانه ارسال نمی‌شود و ذخایر ارزی که متعلق به افغانستان است الزاما آزاد نخواهد شد.

عمران خان گفت: سوال اصلی اینجاست که آمریکا چه زمانی می‌خواهد آن‌ها را به رسمیت بشناسد؟

مجری گفت: آیا انتظار دارید که آمریکا دولت طالبان را به رسمیت بشناسد؟

عمران خان گفت: دیر یا زود آن‌ها مجبور به این کار خواهند شد. در حال حاضر همانطور که در نشست استماع سنا نیز شنیدید، در رسانه‌ها مطرح می‌شود، در آمریکا شاهد غافلگیری و سردرگمی هستیم. آن‌ها از اینکه بعد از بیست سال حضور، بلافاصله بعد از خروجشان طالبان جای گزین شده است غافلگیر شده اند و در حال حاضر به دنبال بهانه و قربانی می‌گردند و به صورتی ناجوانمردانه رئیس جمهور بایدن را هدف حملات خود قرار داده اند. اینکه می‌گویم ناجوانمردانه منظور اینکه چه می‌شد کرد؟

وی افزود: زمانی که تاریخ خروج مشخص شد، دو هفته قبل از خروج ارتش افغانستان از هم پاشید، رئیس جمهور از کشور فرار کرد و از این رو همه چیز در مجموع باعث غافلگیری وی و دیگران شد. به نظر من وی به صورتی ناجوانمردانه هدف انتقاد‌ها قرار گرفته است. همچنین آن‌ها به دنبال بهانه و قربانی کردن دیگران هستند که یکی از آن‌ها هم پاکستان است. آن‌ها هنوز ذهنیتی منطقی برای ادامه کار‌ها ندارند، ولی روشن است که اگر آمریکا ذخایر ارزی افغانستان را آزاد نکند و دولت افغانستان از هم بپاشد، این کشور وارد وضعیتی هرج و مرج زده می‌شود که بزرگترین بازنده آن مردم افغانستان خواهد بود.

نخست وزیر پاکستان ادامه داد: ارزیابی سازمان ملل نشان می‌دهد که سال آینده، بیش از نود و پنج درصد از مردم افغانستان زیر خط فقر قرار می‌گیرند. از این رو آن‌ها باید راه حلی بیابند و دیر یا زود فکری برای مردم افغانستان بکنند. در صورتی که این اتفاق روی ندهد، این نگرانی وجود دارد که هر روزی که از دست می‌رود، مردم افغانستان شاهد عمیق‌تر شدن بحران خواهند بود.

مجری گفت: شما درباره یافتن بهانه و قربانی صحبت کردید. در جلسه استماع نمایندگان کنگره آمریکا شنیده شد که نمایندگان از فرماندهان ارشد ارتش و نیز برخی مقامات بلند رتبه دولت سوال‌هایی را مطرح کردند و بار‌ها در این نشست به پاکستان اشاره شد. آن‌ها خواهان تحریم پاکستان بودند و ادعا می‌کردند که پاکستان در روی کار آمدن طالبان همدست بود.

نخست وزیر پاکستان گفت: می‌دانید، افرادی مانند ما به تاریخ افغانستان آگاهی دارند و افغانستان نیز بعد از هند، بیشترین پیوندرا با تاریخ پاکستان دارد. اگر شما به تاریخ مردم پشتون آگاهی داشته باشید که نیمی از جمعیت افغانستان را تشکیل می‌دهند، باید بدانید که دو برابر این میزان در پاکستان زندگی می‌کنند و در طول مرز‌های افغانستان و پاکستان، قبایل پشتون زندگی می‌کنند.

وی افزود: از این رو، اگر شما به تاریخ آگاه باشید به آنچه که روی داده است اشراف خواهید داشت. افرادی مانند من که به تاریخ آگاهی دارند و به هر دو طرف قبایل پشتون‌ها در دو سوی مرز سفر کرده اند، می‌دانستیم که این اتفاق روی خواهد داد. می‌دانستیم که در نهایت هیچ راه حل نظامی وجود نخواهد داشت، زیرا مردم خارجی را نمی‌پذیرند و در برابر آن مقاومت می‌کنند، بخصوص اینکه این خارجی‌ها مسلمان نباشند. همچنین، قبایل پشتون با همدیگر سر ستیز داشته باشند، ولی وقتی خارجی‌ها می‌آیند، آن‌ها کنار هم می‌ایستند.

عمران خان گفت: این موضع گیری بسیار غمبار، از سر غرور و نگاه امپریالیستی آمریکایی‌ها و جرج بوش به مساله است که می‌گفت شما یا با ما هستید یا علیه ما؛ می‌دانید که این حرف را بعد از یازده سپتامبر گفته بود. این گفته‌ها به شکلی عجیب و غریب مسخره هستند. اگر از سیاست ما حمایت نکنید یعنی دشمن ما هستید. از این رو، اگر من با این راه حل‌های نظامی گرایانه در افغانستان موافق نباشم پس تصور این است که من طرفدار طالبان هستم. از این روست که همه آن‌ها غافلگیر شدند.

مجری گفت: آیا شما طرفدار طالبان هستید؟

عمران خان گفت: من مخالف راه حل نظامی هستم. من باور ندارم که راه حل مشکلات جهان استفاده از ابزار‌های نظامی است. من مخالف جنگ عراق بودم، من از جمله مخالفان استفاده کشور خودم از ابزار‌های نظامی در پاکستان شرقی بودم، وقتی که تلاش کردیم از طریق نظامی گرایی مساله را حل و فصل کنیم. من به راه حل سیاسی باور ندارم. ولی در این مورد، من بهتر از هر کس دیگری در آمریکا به موضوع آشنایی داشتم. از این رو، بسیار جالب است که اگر کسی از سیاست آمریکا انتقاد کند، ضد آمریکایی و طرفدار طالبان به شمار می‌آید.

مجری گفت: و البته نیازی نبود که دو و نیم تریلیون دلار هزینه شود تا به این نتیجه برسند.

عمران خان گفت: من حتی با ورود پاکستان به این جنگ هم مخالف بودم. یازده سپتامبر به ما ربطی نداشت. هیچ پاکستانی (در این حملات) حضور نداشت. القاعده در افغانستان بود و ما حتی طالبان شبه نظامی هم در پاکستان نداشتیم. از این رو باید گفت پاکستان چه ربطی به این جنگ داشت، جنگی که هشتاد هزار نفر تلفات داد و همه کمربند قبایلی ما ویران شد.

وی افزود: سه و نیم میلیون نفر در داخل کشور آواره شدند. به کشور ما خطرناک‌ترین جای دنیا گفته می‌شود، اقتصاد ما آسیب زیادی دید، صد و پنجاه میلیارد دلار زیان اقتصادی نصیب ما شد. پول ما نیمی از ارزش خود را در دو هزار و هشت از دست داد. ما تاوان سنگینی برای این کار دادیم، خب برای چه؟ در نهایت هم به جای اینکه از ما برای این همه فداکاری که کرده ایم و متحد آمریکا شدیم تقدیر شود، بهانه و قربانی این تاراج در افغانستان شدیم و باور دارم که این تلخ‌ترین موضوع برای ماست.