بهره گیری از داروهای گیاهی برای درمان بیماری های متابولیک

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، در ادامه سلسله میزگرد‌های تصویری (وبینارهای) علمی گروه تحقیقاتی علوم دارویی- سنتی پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم میزگرد تصویری نقش فرآورده‌های طبیعی در مدیریت بیماری‌های غدد برگزار شد.

در بخش آغازین این وبینار علمی دکتر باقر لاریجانی، رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم، دیابت را یک بیماری پیچیده و مزمن خواند که یکی از بزرگترین تهدید‌های بهداشت و سلامت جهانی و در زمره سه بیماری اول از دسته بیماری‌های غیرواگیر است.

وی با بیان این که شیوع جهانی دیابت در چند دهه گذشته به سرعت افزایش یافته است تصریح کرد: بر اساس جدیدترین اطلس انجمن بین المللی دیابت در سال ۲۰۱۹ بالغ بر ۴۶۳ میلیون بزرگسال ۲۰ تا ۷۹ ساله، مبتلا به دیابت بودند که پیش بینی می‌شود این مقدار تا سال ۲۰۴۵ با افزایش ۵۱ درصدی به ۷۰۰ میلیون نفر برسد.

رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم افزود: با توجه به شیوع بالای دیابت در کلیه جوامع و از جمله ایران که با جمعیت بیماران دیابتی حدودا ۱۱ میلیون مواجه است و بدنبال آن هزینه‌های بالای درمان و مراقبت دیابت و بار بالای این بیماری، مطالعات و بررسی‌های مختلفی در دنیا به منظور پیشگیری، مدیریت درمان و نیز کاهش بروز این بیماری و عوارض آن انجام شده که یکسری از این مطالعات هم اکنون نیز در جریانند.

وی با اشاره به این که سازمان جهانی بهداشت نیز با ارزیابی اثربخشی دارو‌های گیاهی بعنوان منبعی برای ساخت و تولید دارو‌های جدید تاکید فراوانی دارد، گفت: در سال‌های اخیر شاهد رشد فزاینده در تمایل به استفاده از دارو‌های گیاهی در درمان و مدیریت دیابت در کشور‌های پیشرفته و نیز درکشور‌های در حال توسعه به دلیل منشا طبیعی گیاهان و نیز بروز حداقل عوارض جانبی با مصرف آنان هستیم.

استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به اینکه طیف وسیعی از گیاهان با خاصیت ضد دیابتی مشخص شده اند، افزود: دیده شده که عملکرد بیولوژیک این گیاهان بدلیل وجود پاره‌ای ترکیبات خاص شیمیایی مانند فنول، آلکالوئید، فالونویید، ترپنویید، کومارین و یا گلی کوزید است که در سطح مولکولی به عنوان آنتی اکسیدان عمل می‌کنند. از طرفی، رابطه تنگاتنگ استرس اکسیداتیو با دیابت و اغلب اختلالات متابولیک مانند استئوپروز و دیس لیپیدمی و چاقی و بدنبال آن آثار مثبت گیاهان آنتی اکسیداتیو در کنترل و درمان این اختلالات مشاهده شده است و در واقع این شواهد، توجیه علمی و منطقی برای استفاده از این گیاهان برای درمان دیابت می‌باشد.

دکتر لاریجانی همچنین خاطر نشان کرد: مدیریت صحیح دیابت نیازمند رویکرد چند تخصصی و بین رشته‌ای و یا بعبارتی نیازمند استفاده از چندین رژیم درمانی مشتمل بر دارو‌های مختلف با عملکرد و مکانیسم‌های گوناگون می‌باشد.

وی خاطر نشان کرد: با وجود مصرف روزافزون دارو‌های گیاهی بومی برای پیشگیری و یا درمان بیماری‌های متابولیک از جمله دیابت، اثربخشی و عدم سمیت تعداد معدودی از این گیاهان ارزیابی شده است. این شکاف نشانه نیاز مبرم به انجام مطالعات مستند با شواهد علمی بالا برای ارزیابی اثربخشی گیاهان دارویی می‌باشد.
وی در خاتمه افزود: بهرحال نبایستی فراموش شود که دیابت هنوز معضل عمده و مهم سلامت بشر است و ما نیاز مبرم و فوری به یافتن دارو‌های جدید ضد دیابت داریم. خوشبختانه امروزه گرایش به دارو‌های گیاهی بیشتر شده و به این ترتیب فرصت مناسبی برای انجام تحقیقات بیشتر بنیادی و کارآزمایی بالینی با طراحی مناسب و مبتنی بر استاندارد‌های رایج علمی دنیا در حیطه فرآورده‌های طبیعی و خصوصا گیاهان دارویی فراهم شده است.

گفتنی است، در این وبینار علمی اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران دکتر حمید اکبری جور، دکتر محمدرضا مهاجری تهرانی، دکتر انسیه نسلی اصفهانی، دکتر محمد مهدوی، دکتر زهرا رضایی، دکتر مهدی اسدی، دکتر مهناز خانوی و دکتر آرزو روستایی سخنرانی‌های علمی را در خصوص ابعاد مختلف موضوع وبینار به ترتیب با عناوین نگاهی کلی به اهمیت موضوع فرآورده‌های طبیعی برای مدیریت دیابت نوع ۲، معرفی فرآورده‌های طبیعی و بررسی نقش آن‌ها در صنعت داروسازی و بیماری‌های غدد، مکانیسم و فارماکولوژی انواع فرآورده‌های طبیعی موثر در درمان دیابت، نقش محصولات طبیعی در درمان بیماری تیروئید، نگاه کلی به فرآورده‌های تولیدی طبیعی و سنتی. اهمیت ثبت دارو‌های طبیعی و سنتی ایراد کردند که مورد توجه شرکت کنندگان قرار گرفت.