افزایش مؤسسات آموزش عالی ایران در رتبه بندی‌های جهانی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری بر پایه شواهد از رویکرد‌های نوین در مدیریت علم، فناوری و نوآوری محسوب می‌شود و تصمیم‌هایی که شواهد و داده‌ها را نادیده گرفته، به سرانجامی نرسیده و تنها هدر رفت منابع را در پی داشته‌اند.

 

امروزه شمار بسیاری از شاخص‌ها در لایه‌های گوناگون (سازمانی، ملی، منطقه‌ای و جهانی) پشتیبان چنین رویکردی هستند.

 

پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) در سامانه «جایگاه علم، فناوری و نوآوری ایران در جهان (نِما)» در نشانی NEMA.IRANDOC.AC.IR، جایگاه کشور را در شاخص‌های کلیدی و جهانی علم، فناوری و نوآوری بازنمایی می‌کند. طبق داده‌های این سامانه، جایگاه ایران در بیشتر شاخص‌های جهانی در سال ۲۰۲۰ میلادی بهبود یافته، در برخی تغییر نکرده و در برخی نیز پایین آمده است.

 

«نمای ۲۰۲۰» گزارش تفصیلی جایگاه ایران را در نزدیک به ۹۰ شاخص گوناگون جهانی علم، فناوری و نوآوری در سال ۲۰۲۰ میلادی پوشش می‌دهد.

 

این گزارش در ۷ فصل شامل جایگاه پژوهشگران، جایگاه مجله‌های علمی، جایگاه مؤسسه‌ها در نظام‌های رتبه‌بندی کلی، جایگاه مؤسسات علمی در نظام‌های رتبه‌بندی موضوعی، جایگاه مؤسسات در نظام‌های رتبه‌بندی وبگاه‌ها، وضعیت ایران در نمایه‌های استنادی و جایگاه ایران در رتبه‌بندی‌های علم، فناوری و نوآوری به دست آمده است.

 

طبق این گزارش، در سال ۲۰۲۰ میلادی شمار مؤسسه‌های آموزش عالی ایران در بیشتر نظام‌های فراگیر رتبه‌بندی جهانی افزایش یافته است که شامل حضور مؤسسات در نظام‌های رتبه بندی زیر است:

 

تایمز: ۴۷ مؤسسه / ‏ شانگهای: ۱۲ مؤسسه / ‏ کیو. اس. ۵ مؤسسه / ‏ یورپ: ۵۲ مؤسسه / ‏ لایدن: ۳۶ مؤسسه / ‏ یومالتی رنک: ۲۱ مؤسسه / ‏ تایوان: ۱۲ مؤسسه / ‏ یو. اس. نیوز: ۳۱ مؤسسه / ‏ دانشگاه‌های جهان: ۳۸ مؤسسه / ‏ سکیمگو: ۱۵۷ مؤسسه / ‏ راوند: ۱۱ مؤسسه / ‏ گرین‌متریک: ۴۱ مؤسسه.

 

شمار مؤسسه‌های آموزش عالی ایران در نظام‌های موضوعی رتبه‌بندی نیز افزایش یافته و برخی از این مؤسسه‌ها در میان ۱۰۰ مؤسسه و حتی ۱۰ مؤسسه برتر جهان هستند.

 

در رتبه‌بندی‌های موضوعی «شانگهای» و «یورپ» ۷ مؤسسه و در رتبه‌بندی‌های موضوعی «تایوان» و «یو. اس. نیوز» نیز ۹ مؤسسه ایرانی در میان ۱۰۰ مؤسسه برتر جهان در زمینه‌های گوناگون علمی هستند.

 

جایگاه ایران در نمایه‌های استنادی جهانی نیز پیشرفت داشته است. شمار انتشارات ایران در نمایه‌نامه‌های استنادی جهانی، یعنی «وب آو ساینس (واس)» و «اسکوپوس» در سال ۲۰۲۰ میلادی افزایش یافته است.

 

در سال ۲۰۲۰ میلادی، ایران در جایگاه ۱۵ جهان و نخست منطقه در هر دو نمایه‌نامه از دیدگاه شمار انتشارات است.

 

با اینکه ایران در چند سال گذشته تحریم بوده، ولی همکاری علمی پژوهشگران ایرانی با کشور‌های دیگر بیشتر شده و اکنون بیش از ۳۵ درصد از انتشارات ایران در نمایه‌نامه «واس» برون‌دادِ هم‌نویسندگی جهانی است.

 

ایران در «شاخص آمادگی شبکه‌ای» رشدی یک پله‌ای داشته و به جایگاه ۷۹ جهان رسیده است.

 

جایگاه ایران در «رتبه‌بندی نظام‌های ملی آموزش عالی» یک پله بهبود یافته و اکنون در رتبه ۴۷ جهان و ۴ منطقه است.

 

نزدیک به ۹۰ شاخص برای پایش علم، فناوری و نوآوری در کتاب «نمای ۲۰۲۰: جایگاه علم، فناوری و نوآوری ایران در جهان در سال ۲۰۲۰ میلادی» گردآوری شده‌اند.