لوله‌ های گاز در کوچه پس کوچه‌ های سیستان و بلوچستان

پس از ایرانشهر گاز به سمت زاهدان آمد و در سال ۱۳۹۵ مشعل گاز در مرکز استان روشن شد. اما همچنان مردم شهر‌های مختلف این استان در صف سیلندر‌های گاز هستند.

با این اوصاف مردم  سیستان و بلوچستان دلشان به صحبت‌های اخیر رئیس جمهور گرم شده است.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز سیستان و بلوچستان ،  به گفته دهمرده نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی که در آن زمان استاندار وقت سیستان و بلوچستان بود، قرار بود که با اجرای این طرح بین المللی ابتدا استان سیستان و بلوچستان به طور کامل گازدار شود و سپس از طریق مرزهای این استان، به کشورهای پاکستان، افغانستان و هندوستان گازرسانی شود.  

طبق برنامه‌ریزی انجام شده، طرح با اعتبار 2 میلیارد و 600 میلیون دلار آغاز شد و خط لوله گاز ۵ ساله به سیستان و بلوچستان رسید اما سنگ اندازی‌های آمریکایی‌ها آغاز شد و تهدید کشور‌های پاکستان و هندوستان را به دنبال داشت که از ایران، گاز خریداری نکنند. 

این اختلاف افکنی شیطان بزرگ، کارساز شد و بهانه جویی کشور‌های طرف قرارداد را به دنبال داشت و طرحی که نام صلح را یدک می‌کشید، به عدم سازش منجر شد.

با رسیدن لوله گاز به استان سیستان و بلوچستان در سال ۸۹، کار شبکه گاز شهری در ایرانشهر با اعتبار 100 میلیارد ریال آغاز شد و اولین شهرستانی که در این استان پهناور از نعمت گازشهری بهره‌مند شد، شهرستان ایرانشهر بود.

شعبانی فرماندار ایرانشهر می گوید شبکه گاز شهری این منطقه هم اکنون در حال اتمام است و تنها محله‌ی سجادشهر این شهرستان بدون شبکه گاز شهری مانده است.

نکته جالب قضیه اینکه بیش از یک دهه است که گاز عسلویه به ایرانشهر رسیده، اما از گاز شهری در این منطقه استقبال خوبی نشده است که مهمترین دلیل آن، گرمای بیش از حد شهرستان ایرانشهر در طول سال است.

این منطقه در فصول گرم سال، دمای بالای ۵۰ درجه را به دفعات تجربه کرده است.

این مسئله و نداشتن توان مالی در نواحی حاشیه شهرستان و برخی موضوعات دیگر از جمله قاچاق کپسول گاز، باعث عدم علاقه مردم به اشتراک گاز شهری شده است.

برخی از آن‌ها که احتمالا به دنبال سوءاستفاده از کپسول گاز هستند، معتقد بودند که نیازی به این گاز ندارند چرا که در طول سال آنقدر دمای هوا گرم است که آبگرمکن و سایر لوازم گازی به کارشان نمی‌آید و با سیلندر‌های (کپسول) گاز تنها نیازشان که پخت و پز است را برآورده می‌کنند.

بالاخره تلاش‌های زیادی از جمله فرهنگ سازی و همچنین طرح‌های حمایتی مثل اعطای وام قرض الحسنه تا مبلغ ۱۰ میلیون تومان برای هزینه‌های گازکشی موجب شد درصد بالایی از مردم این منطقه از گاز شهری بهره‌مند شوند.

به گفته‌ مهرداد طاهری رییس اداره صنعت، معدن و تجارت ایرانشهر، ۸۰ درصد منازل دارای گاز خانگی هستند و ۲۰ درصد باقیمانده یا در حاشیه شهر و روستا‌ها هستند و یا توان مالی اشتراک و گازکشی را ندارند.

در مصاحبه هایی که با شهروندان ایرانشهری داشتیم، تعدادی از شهروندان از رسیدن لوله گاز به منزلشان ابراز خواشحالی و رضایت می کردند و تعدادی هم دغدغه تامین کپسول گاز داشتند و گلایه مند بودند.

کشور پاکستان که بنا به تحریک آمریکا، وارد پروژه‌  عظیم صلح نشد، نیاز گازی مناطق مرزی‌ اش با کشورمان را از طریق قاچاق تامین می‌کند.

این مسئله، باعث شده که با وجود گازکشی ۸۰ درصدی در شهرستان ایرانشهر، علاقه برخی سودجویان به کپسول گاز را بیشتر کند و قیمت ۱۰ برابری هر سیلندر گاز نسبت به قیمت مصوب دولت، اکثر افراد بیکار و بعضا کم درآمد را وسوسه‌ به قاچاق کند.

جالب اینکه این اختلاف قیمت تنها در این سوی مرز است و رساندن یک عدد کپسول به آن سوی مرز، قیمت‌ها را چندین برابر می‌کند.

فرماندار شهرستان ایرانشهر می‌گوید:  در حال حاضر ۸ ایستگاه در سطح شهرستان ایرانشهر، کار توزیع سیلندر گاز را بر عهده دارند اما ، توزیع سیلندر گاز در سطح شهرستان در چند روز گذشته با مشکلات و بی‌نظمی‌هایی از سوی متقاضیان مواجه شده است.

قرار‌دادهای بین المللی که به هم خورد، قرارداد‌های داخلی امضا شد و طرح گاز رسانی به زاهدان و شهر‌های در مسیر ایرانشهر به مرکز استان کلید خورد.

حالا هر روز بر تعداد افراد امیدوار و خوشحال افزوده می‌شد و مردم چشم‌ انتظار روشن شدن اولین شعله‌های گاز شهری در زاهدان بودند.

مسیر ۲۶۲ کیلومتری لوله‌گذاری بالاخره انجام شد و مهمترین دستاورد دولت در سال ۹۵ در سیستان و بلوچستان، مربوط به اسفند ماه این سال بود که مشعل گاز شهری در زاهدان با حضور حسن روحانی روشن شد.

از آن زمان تاکنون، طرح لوله کشی گاز شهری در زاهدان فراز نشیب‌های مختلفی داشت.

پنجابی مدیر عامل شرکت گاز سیستان و بلوچستان می گوید: پس از روند کُند گازرسانی، با اجرای طرح ضربتی گازرسانی به منازل در سال 97، بیش از هزار و 350 کیلومتر شبکه و خطوط گاز تاکنون در زاهدان اجرا شده و تقریبا در 97 درصد مناطق این کلان شهر، خطوط و تاسیسات گاز شهری اجرا شده است.
مردم زاهدان هم شرایطی مشابه مردم ایرانشهر و سایر نقاط استان دارند و این پروژه، رضایتمندی و گله مردمی را به همراه دارد.
یکی از شهروندان زاهدانی که بانویی میان سال است و در صف دریافت کپسول گاز در یکی از محلات حاشیه شهر زاهدان ایستاده، به خبرنگار ما می گوید: ساکن مجتمعی چند طبقه و بدون آسانسور است و دیگر توان حمل و جابجایی این سیلندرهای گاز را ندارد و از مسئولان می خواهد که هرچه سریعتر گاز را به خانه های همه مردم برسانند.

چه خبر از گازرسانی به 24 شهرستان کوچک و بزرگ باقی مانده در این استان ؟
رییس جمهور وقت حجت الاسلام حسن روحانی در سال 96 به منطقه سیستان در شمال استان سفر کند و قول داد که سال 97 گاز به زابل خواهد رسید.
به گفته پنجابی، حدود 250 کیلومتر شبکه گاز شهری تاکنون در شهرستان زابل در شمال استان اجرایی شده و این شبکه‌ ها اکنون در مرحله آزمون و تزریق گاز است تا خط انتقال، به شهر زابل برسد!! و بهره‌برداری شود.
مدیر عامل شرکت گاز استان سیستان و بلوچستان در ادامه از وضعیت سایر شهرستانهای شمال استان می گوید: در حوزه سیستان چهار شهر هیرمند، نیمروز، هامون و زهک را هم داریم که در این شهرها اکنون بیش از ۱۱۰ کیلومتر شبکه گاز کار شده است.
پنجابی در بخشی هم با اشاره به گازرسانی به حوزه جنوبی استان سیستان و بلوچستان، می گوید: محور جنوبی هم با فعالیت همکاران شرکت مهندسی و توسعه در حال اجراست و در چهار مرحله پیگیری می‌شود، یعنی گازرسانی از ایرانشهر به سمت چابهار در چهار محور در حال اجراست و امید داریم گاز تا پایان سال 1400 به چابهار برسد و به موازات این کار، شبکه داخلی شهرهای باقیمانده نیز در حال انجام است.
چرایی فرسایشی شدن روند گازرسانی به سیستان و بلوچستان
دهمرده نماینده حوزه انتخابیه زابل در مجلس شورای اسلامی، علت فرسایشی شدن کار را، نبود مدیریت قوی می داند و می گوید: با شروع کلی طرح، کار طبق برنامه پیش رفت و به موقع به ایرانشهر رسید اما پس از آن، به علت اینکه مسئولان کم توجهی به طرح کردند و از فرصتها به خوبی استفاده نکردند، در زمانی طرح خوابید و پس از آن هم، به کندی پیش رفت.
آنچه تاکنون برای رفع این معضل بزرگ زمستانی استان سیستان و بلوچستان  که بیش از 11 درصد از مساحت کل کشور را به خود اختصاص داده است و نزدیک به 3 میلیون نفر جمعیت دارد، هیچ زمانی فکری اساسی نشده است 

دوباره امیدواری!
حالا در شانزدهمین سالگرد روند گازرسانی به سیستان و بلوچستان، حجت الاسلام والمسلمین رییسی رییس جمهور در دومین سفر استانی خود به این استان پهناور آمد و قول داد که مشعل گاز به زودی در شمال استان روشن خواهد شد و تسریع گازرسانی در سایر نقاط استان نیز در دستور کار قرار خواهد گرفت.
حالا باید دید که شعله‌های گاز شهری، زمستان امسال گرمابخش خانه های مردم استان سیستان و بلوچستان خواهد بود یا خیر؟

نویسنده: منصور سپهری

سردبیر : مرضیه کیخا