میگو وانامی ، مروارید های سفید گلستان

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما مر کز گلستان، کاهش ذخایر دریای خزر و صید غیر مجاز در سال‌های اخیر فشار بسیاری به منابع دریا وارد کرده است.

از طرفی بیکاری جوانان مناطق  ساحلی که گاهی نرخ آن به  هجده درصد می رسید آنان را به سوی صید قاچاق ماهی و پرندگان می‌کشاند.

اما این وضع از سال ۱۳۹۰ تغییر کرد و دشت‌های ساحلی شمال گلستان که آب‌های لب شور ماندابی دارند و محصولی در آن‌ها به عمل نمی‌آید با تغییری بزرگ به مزارع پر محصول تبدیل شد.

صبح یکی از روز‌های نسبتا خنک اواخر مهر امسال جوانان منطقه پر از امید وانرژی مشغول برداشت محصول این مزارع بودند.

سر آغاز تولید

عظیم بردی طریک کارشناس ارشد شیلات گلستان که بازنشسته شده می‌گوید:مظالعات طرح پرورش میگو از سال ۱۳۷۲ در مرکز شیلات گمیشان شروع شد و با پرورش آزمایشی چند نوع میگو پرورش میگوی وانامی که بومی آمریکای لاتین است به نتیجه مطلوب رسید و برای پرورش در مزارع گلستان بومی سازی شد و مولد‌های آن تولید شدند.

آقای اونق که سال‌های قبل به صید غیر مجاز می‌رفت امسال در سایت پرورش میگو مشغول کار شد.

او که در حال کشیدن طور قیفی شکل پر از میگو از دریچه خروجی استخر میگو است وضعیت تولید را امسال مناسب می‌داند و‌
می‌گوید: ما به همرا حدود ۲۰ نفر از جوانان منطقه در یک مزرعه ۱۲۰ هکتاری مشغول صید میگو هستیم و میگو‌های صید شده را در حوضچه آب یخ می‌رزیم تا بمیرند و پس از آبگیری با ماشین‌های وانت یخچال دار به یکی از ۶ کارخانه فرآوری ارسال می‌کنیم.

اونق می‌گوید: حد اقل شش ماه از سال می‌توانیم در این مزرعه کار کنیم.

شوک بزرگ

محمود سقّلی ،معاون آبزی پروری شیلات گلستان می‌گوید: با حفر کانال‌های بزرگ انتقال آب از دریای خزر به دشت‌های ساحلی مجتمع ۴ هزار هکتاری از سال ۱۳۹۰ شروع به کار کرد.

وی می‌افزاید: همه چیز خوب پیش می‌رفت تا اینکه تا سال ۱۳۹۸ بیماری لکه سفید باعث مرگ بچه میگو‌ها شد و خسارت ۱۸ میلیارد تومانی به سرمایه گذاران وارد کردو تولید ۳۵۰۰ تنی به ۴۳۰ تن در سال ۹۸ کاهش یافت.

او که از تولید امسال راضی است می‌گوید:با پی گیری شیلات گلستان و همکاری دامپزشکی استان هرمزگان تمام شیوه نامه‌های بهداشتی در مبداء تولید لارو میگو رعایت شد تا توانستیم این بیماری را از بین ببریم و دو سالی است که دیگر موردی مشاهده نشده است.

آقای میگولی که برای تولید میگو در ۶ مزرعه ۲۰ هکتاری سرمایه گذاری کرده می‌گوید: از هر هکتار حدود ۳ تن میگو برداشت کردیم و برای هر مزرعه ۲۰ هکتاری در طول دوره پرورش که از خرداد شروع می‌شود وتا اواخر مهر ادامه دارد ۳ نفر به صورت مستقیم مشغول کار می‌شوند و در زمان برداشت گاهی با کمبود کارگر نیز مواجه می‌شویم.

طریک کارشناس شیلات می‌گوید:در صورت وجود شبکه برق رسانی و استفاده از دستگاه هوا دهی تولید میگو در هر هکتر به ۵ تن می‌رسد که در حال حاضر تعداد کمی از مزارع پرورش میگو برق رسانی شده اند.

اشتغالزایی

درمنطقه‌ای که نرخ بیکاری تا ۱۸ درصد می‌رسد سایت میگو می‌تواند اشتغالزایی بالایی ایجاد کند.

سید جواد قدس علوی، مدیر کل شیلات استان گلستان با اشاره به ریشه کنی بیماری لکه سفید می‌گوید:این سایت ۴ هزار هکتاری ۱۴۱ مزرعه ۲۰ هکتاری دارد که امسال در ۸۰ مزرعه میگو پروش دادیم و خوشبختانه موردی از این بیماری مشاهده نکردیم و در صورتی که منطقه‌ای دو سال بیماری مشاهده نشود منطقه پاک محسوب می‌شود بنا بر این از سال آینده با تمام ظرفیت می‌توانیم میگو پرورش دهیم.

طریک کارشناس شیلات می‌گوید: مزیت میگوی پرورشی گلستان بر میگوی پرورش جنوب این است که در آب لب شور دریای خزر جانورانی وجود دارند که بخشی از غذای میگو را تامین می‌کنند و در یک مقایسه علمی مشخص شد که به علت استفاده از آب دریای خزر در هر مزرعه ۲۰ هکتاری ۴۰۰ میلیون تومان سالانه درهزینه خوراک صرفه جویی می‌کنیم و ضریب تبدیل خوراک در گلستان سه دهم کیلو گرم بیشتر است.

درآمدزایی

طریک می‌افزاید:پرورش میگو در هر مزرعه ۲۰ هکتاری یک میلیاردو ۵۰۰ میلیون تومان سرمایه نیاز دارد، اما با توجه به اینکه هزینه پرورش هر کیلو گرم میگو ۳۴ هزار تومان و قیمت آن ۱۲۰ هزار تومان است، تولید ۶۰ تن در هکتار سالانه ۷۲۰ میلیون تومان در آمد دارد و ظرف ۲ سال این هزینه به سرمایه گذار بر می‌گردد.

مدیر کل شیلات گلستان می‌گوید:مرحله دوم سایت پرورش میگو ۶ هزار هکتار وسعت دارد که با ۴ هزار هکتار مرحل اول به ۱۰ هزار هکتار خواهد رسید.

قدس علوی می‌افزاید:برای تامین آب این سایت ۱۰ هزار هکتاری به کانال جدید انتقال آب نیاز داریم که به عرض ۳۰ متر و عمق ۵ متر تا ۳ کیلومتر در دریا حفر می‌شود و آب مورد نیاز کل سایت را تامین می‌کند.

وی با اشاره به کندی روند احداث کانال جدید می‌گوید: اگر دولت ۱۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار اختصاص دهد زمینه تکمیل کانال جدید و آبرسانی و توسعه و آبرسانی به مرحله هزار هکتار فراهم می‌شود.

احیاء محیط زیست

جالب اینکه آب خروجی سایت پرورش میگو از طریق کانال خروجی به سمت دریا به تالاب گمیشان می‌ریزد.

آقای طریک کارشناس شیلات گلستان می‌گوید: تالاب گمیشان که در سال‌های اخیر خشک شده بود امسال با آب خروجی سایت سیراب خواهد شد و هم سایت میگو و هم تالاب گمیشان باعث بهبود اقلیم منطقه شده و جلوی تولید ریزگرد‌ها را می‌گیرد.

سرمایه گذاری دولت

آیت الله نور مفیدی، نماینده، ولی فقیه در گلستان که از سایت پرورش میگو تا ابتدای کانال جدید در لب مرز ایران و ترکمنستان بازدید می‌کرد با اشاره به اهمیت اقتصادی پرورش میگو در منطقه می‌گوید: ما از دولت جدید می‌خواهیم که حتما کانال جدید و مرحله دوم سایت ۶ هزار هکتاری را تکمیل کند.

تولید این مروارید‌های سفید به زنجیره کامل از پرورش لارو میگو، ذخیره سازی و تولید، کارخانه خوراک و کارخانه فراوری و صادرات نیاز دارد.

آقای دیانی صاحب کارخانه سورتینگ و فرآوری میگو در بندر ترکمن می‌گوید: امسال ۵۰۰ تن میگو را فرآوری و بسته بندی کردیم که ۸۰ درصد آن را به کشور‌های چین، لبنان، امارات، روسیه و اروپایی صادر می‌کنیم.

او می‌ افزاید: ۲۰ درصد میگو را برای مصرف داخل کشور بسته بندی می‌کنیم و برای ۴ نوع ذائقه با چهار طعم بسته بندی می‌کنیم.

آقای دیانی با اشاره به اشتغالزایی بالای فرآوری میگو می‌افزاید:دردو شیفت کاری حدود ۱۶۰ نفر از بانوان منطقه در فصل صید در این کارخانه مشغول کار شده اند.

خانم قرنجیک، ازجوانان ترکمن روستا‌های منطقه که در این کارخانه مشغول بسته بندی میگو است، می‌گوید:قبل از این که در این کارخانه مشغول کار شود بیکار بوده است و اکنون به لطف وجود این کارخانه شاغل شده است.

به گفته آقای سقلی، معاون آبزی پروری شیلات گلستان، با توسعه سایت پرورش میگو گمیشان از ۴ هزار هکتار فعلی به ۱۰ هزار هکتاربه ۱۸ کارخانه فرآوری خوراک میگو و ده‌ها کارخانه پرورش میگو نیاز است که ۱۰ هزار نفر اشتغال و ۲۸ هزار تن تولید ایجاد خواهد کرد.

آیت الله نور مفیدی، نماینده، ولی فقیه در گلستان و امام جمعه گرگان که برای بازدید به کارخانه فرآوری میگو در بندر ترکمن آمده بود از سرمایه گذاران به خصوص سرمایه گذاران بومی خواست با فعالیت در سایت میگو گمیشان گام بلندی برای توسعه اقتصادی گلستان بردارند.

نتیجه:

اقتصاد معیشتی استان گلستان که ازسرانه پایین درآمدی در کشور برخوردار است و نرخ بیکاری در آن بالاست نیاز به تکمیل زیر ساخت‌های تولید از جمله سایت پرورش میگو گمیشان دارد که در اراض لم یزرع مرورید‌های سفید یعنی میگو‌های با ارزش و صادراتی تولید کند وبا استفاده از خوراک تولید شده در مزارع استان و مصرف آن در صنعت پرورش میگو اقتصاد استان را شکوفا کند و این نیازمند اعتبارات ملی و سرمایه گذاری بخش خصوصی است.