عقد قرارداد‌های ارزی بزرگترین مانع توسعه نیروگاه‌های برق

آقای محسن امیری در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار  خبرگزاری صدا و سیما گفت: در برنامه ششم توسعه باید ۲۵ هزار مگاوات نیروگاه در کشور ساخته می‌شد که فقط ۱۰ هزار و ۸۰۹ مگاوات آن محقق شده و در این بخش عقد قرارداد‌های ارزی به جای ریالی، بزرگترین مانع رسیدن به این هدف گذاری بود.

امیری با اشاره به این که برنامه‌های پنج ساله توسعه، اساس پیشرفت در کشور هستند افزود: این در حالیست که محقق نشدن برنامه ششم توسعه و ناتمام ماندن نیروگاه‌های برق، دلیل اصلی بروز خاموشی‌های گسترده در زمستان سال گذشته و تابستان امسال است.

وی با بیان این که ما در احداث و تکمیل طرح‌های نیروگاهی و یا تولید برق در کشور ضعف‌هایی داشتیم ادامه داد: در حالی که دولت‌ها باید به دنبال رفع این ضعف‌ها باشند و از طریق احداث نیروگاه توسط بخش‌های داخلی و خارجی مشکلات را برطرف کنند، برنامه‌های توسعه‌ای در صنعت تولید برق رعایت نشده است.

امیری گفت: در برنامه سوم ۸ و ۲ دهم و در برنامه چهارم ۸ و ۶ دهم درصد از توسعه صنعت نیروگاهی محقق شد، اما در برنامه ششم توسعه که بسیار مهم بود و با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر افزایش تولید و بهره وری در این دوره، کمترین رشد یعنی معادل ۲/۷ درصد در صنعت نیروگاهی توسعه اتفاق افتاده است.

وی افزود: براساس گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس در برنامه ششم توسعه بند ت ماده ۴۸ باید ۲۵ هزار مگاوات نیروگاه وارد مدار می‌شد که فقط ۱۰ هزار و ۸۰۹ مگاوات آن عملیاتی شد که این یعنی ۱۴ هزار مگاوات عدم تحقق داشتیم.

مدیرعامل هلدینگ برق و انرژی بنیاد مستضعفان با اشاره به این که طبق بند ت ماده ۴۸ دولت، وزارت نیرو را مکلف به فراهم کردن شرایط حضور بخش‌های خصوصی یا عمومی، غیر دولتی و تعاونی‌ها برای ساخت نیروگاه کرده است گفت: در این برنامه تاکید شده است که در توسعه نیروگاه ها، سرمایه گذاری داخلی و خارجی استفاده شود، اما ما نتوانستیم این هدف گذاری را عملیاتی کنیم البته در همان ماده اشاره می‌شود دولت به شیوه BOO و BOT در ساخت نیروگاه‌ها همراهی کند، اما دولت به جای همکاری، به صورت مستقیم در ساخت نیروگاه ورود کرد.

امیری با بیان این که ورود دولت در ساخت نیروگاه با رویکرد حمایت از سرمایه گذار داخلی انجام شده است افزود: این کار مانع از حضور سرمایه گذاران خارجی شد که البته حمایت از سرمایه گذاران داخلی، کاری درستی بود، اما مشکل اینجاست که بانک‌ها و دولت و وزارت نیرو از همان سرمایه گذار داخلی هم حمایت مناسبی نکردند و همین موضوع دلیل خاموشی‌های گسترده بود.

وی گفت: طبق برنامه ششم توسعه در حالی که وزارت نیرو نباید به ساخت نیروگاه ورود می‌کرد با حضور در این بخش و عقد قرارداد با بزرگترین سازنده نیروگاه یعنی گروه مپنا (که البته این گروه رقیب سرسختی برای شرکت‌های زیمنس، جنرال الکتریک و آلستوم است) سبب ایجاد شرایطی شد که بخش خصوصی را از رقابت با خود ناتوان کرد، زیرا قیمت منعقد شده بین وزارت نیرو و گروه مپنا برای ساخت نیروگاه بسیار بالا تعیین شده و برای بخش خصوصی گران است.

مدیرعامل هلدینگ برق و انرژی بنیاد مستضعفان یکی از چالش‌های اساسی توسعه نیروگاه عقد قرارداد‌های ارزی دانست و افزود: یکی از موضوعات دیگر قرارداد‌ها این است که دولت باید از ارزش پول ملی حمایت کند این در حالی است که عقد‌های منعقد شده برای نیروگاه‌ها به صورت ارزی است در این شرایط تاخیراتی در پرداخت ارز به پیمانکار اتفاق افتاد و در این فاصله رویکرد‌ها و سیاست‌های بانکی تغییر کرد و ما در سال‌های اخیر شاهد جهش‌های بسیار زیاد در قیمت یورو بودیم به نحوی که رقم آن از هزار و ۵۰۰ تومان به بیش از ۳۰ هزار تومان رسید.

وی اضافه کرد: این رویه سبب ناتمام ماندن طرح‌های نیروگاهی شد که عامل اصلی آن هم رعایت نکردن دستورالعمل‌ها و قوانینی بود که در کشور مصوب شده است که از جمله آن برنامه ششم توسعه بود.

امیری با بیان این که توسعه نیروگاه‌ها در این روند آسیب زیادی خورده است گفت: در حالی که مقام معظم رهبری فرمودند شعار امسال پشتیبانی از تولید است ما باید آن را رعایت می‌کردیم، اما نشد و الان می‌توانیم آثار ایجاد شده آن را ببینیم.

وی با اشاره به این که تمرکز ما بر روی مسایلی بود که اثرگذار نیست افزود: ما به برنامه‌های بلند مدت توجه نمی‌کنیم به خصوص در صنعت تولید و انتقال برق، این در حالی بود که بخش خصوصی صنعت برق مذاکراتی با وزارت نیرو و دولت قبل انجام داد که با شرایطی که با صنعت برق پیش می‌رود این مجموعه با مشکلات متعددی مواجه می‌شود و البته دولت به این هشدار‌های ما توجه نکرد که در نتیجه مشکلات موجود پدیدار شد.

وی با تاکید بر این که ما حساسیت را در این بخش ایجاد کنیم، اما وزارت نیرو به آن توجه نکرد گفت: اگر ما موضوع حمایت از تولید داخل را در نظر داریم نباید قرارداد‌های ارزی امضا کنیم این در حالی بود که با عقد قرارداد‌های ارزی و بروز نوسانات ارز سرمایه گذاری در صنعت برق بسیار سخت شد و در این بین صندوق توسعه ملی که حامی سرمایه گذاری در صنعت نیروگاهی است با معضل مواجه شد، زیرا نرخ‌هایی که محاسبه شده بود از سوی این صندوق با نرخ پایین بود بنابراین پروژه توجیه اقتصادی داشت، اما با افزایش نرخ ارز توجیهه اقتصادی آن از بین رفت.
مدیرعامل هلدینگ برق و انرژی بنیاد مستضعفان با اشاره به این که ما از رئیس جمهور درخواست داریم قرارداد‌های ارزی را به ریالی تبدیل کند افزود: به دلیل نپرداختن به موقع منابع از سوی صندوق توسعه ملی و بانک مرکزی پیمانکار پروژه‌ها یعنی گروه مپنا به دلیل تامین نشدن اعتبارات ساخت نیروگاه را متوقف کرد و این باعث شد در نهایت دولت متضرر شود، زیرا متولی اصلی صنعت برق دولت است.

امیری ادامه داد: روند فعلی در تامین منابع ساخت نیروگاه‌های سیکل ترکیبی را که باید طبق استاندارد بین المللی بین دو تا دو و نیم سال ساخته شود در کشور ما شش تا هفت سال زمان می‌برد و البته ما نیروگاه‌هایی را داریم که از سال ۹۰ کلید خورده، اما هنوز هم به شبکه سراسری متصل نشده است.

وی با اشاره به این که هم اکنون ۲ هزار و ۵۰۰ مگاوات نیروگاه آماده راه اندازی در کشور داریم گفت: برخی از نیروگاه‌ها ۹ سال است که در حال ساخت هستند که یکی از این نیروگاه‌ها خرم آباد است که کلنگ آن ۱۶ سال پیش بر زمین خورده و سال ۹۸ فقط بخش گازی نیروگاه با پیگیری‌های فراوان وارد مدار شده و بخش بخار آن همچنان با مشکل روبه رو است.

مدیرعامل هلدینگ برق و انرژی بنیاد مستضعفان افزود: اگر دولت حمایت لازم را داشته باشد و گروه مپنا نیز در کنار ما قرار بگیرد تا سال ۱۴۰۳ نیروگاه‌ها وارد مدار و مشکل تامین برق کشور برطرف می‌شود.