پخش زنده
امروز: -
نامه دکتر مرندی به رییس جمهور در مخالفت با افزایش تعداد پزشکان
رییس فرهنگستان علوم پزشکی در نامه‌ای به رییس جمهور در خصوص مخالفت خود با افزایش تعداد پزشکان در کشور، بازنگری در این تصمیم را خواستار شد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما متن نامه دکتر علیرضا مرندی به حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید ابراهیم رییسی به این شرح است:
با احترام، در هفته گذشته جامعه دانشگاهی علوم پزشکی، با انتشار خبری در صدا و سیما در مقابل سؤالات بسیاری قرار گرفت، زمانی که قائم مقام محترم ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور در مقابل دوربین رسانه ملی اعلام کرد که در نخستین فرصت ظرفیت‌های رشته پزشکی ۳ هزار نفر در سال افزایش می‌یابد توضیحاتی هم دادند، اعلام ناگهانی این موضوع کافی بود تا انتظارات مردم نسبت به آن بالا برده شود.
جناب آقای رئیس جمهور، چرا باید یک مقام رسمی حوزه سیاست گذاری آموزش عالی کشور از روش‌های غیر متعارف برای تحقق تفکرات خود استفاده کند؟ جنابعالی به خوبی مستحضرید که تعیین ظرفیت رشته‌های دانشگاهی طی فرآیندی پیچیده و یا مطالعات عمیق، علمی و شواهدی متقن باید تعیین شده و در نهایت در شورای سنجش آموزش کشور به تصویب برسد. ورود ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور بعنوان یک موضوع کارشناسی مملکت می‌تواند موضوعیت داشته باشد. لیکن مراجع قانونی تعریف شده توسط مجلس شورای اسلامی و شورای عالی انقلاب فرهنگی نباید دور زده شوند و صحیح نیست که یک مقام علمی با حضور در صدا و سیما موضوعی را که هنوز بررسی و مصوب نشده است اعلام کرده و زمان پاسخگویی هم داده نشود.
گذشته از این مقدمه، لازم است کمی به تحلیل دلایل و بحث‌های انجام شده در جلسات مختلف شورا‌های ذیل شورای عالی انقلاب فرهنگی بپردازیم. استدلال موافقان افزایش ظرفیت رشته پزشکی بیشتر بر سه محور استوار است: یکم: کمبود تعداد پزشکان کشور و کم بودن نسبت پزشک به جمعیت در کشور در مقایسه با کشور‌های همجوار و کشور‌های پیشرفته، دوم: وجود تقاضای بالا در آزمون کنکور برای ورود به رشته پزشکی و سوم: کمبود پزشکان عمومی و متخصص در مناطق کمتر برخوردار کشور.
در ادامه در پاسخ به هر سه استدلال مواردی را به استحضار می‌رساند:
۱- کمبود پزشکان کشور در مقایسه با سایر کشورها: در مطالعات متعددی که بعنوان مبانی (برنامه تعیین نیاز‌های نیروی انسانی پزشکی در طی ۶ سال گذشته توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) در نظر گرفته شده است مشخص شده که این استدلال از ریشه اشتباه است. توضیح این که نحوه آموزش و اطلاق عنوان پزشک و ارائه دهنده خدمت پزشکی در کشور‌های مختلف متفاوت است.
برای مثال: در کشور‌هایی مثل پاکستان و هندوستان، عراق و بعضی کشور‌های دیگر، دوره پزشکی ۵ سال است در ایران این کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی این حوزه‌ها را بسیار پایین آورده است و بازار کار و زمینه اشتغال با دارا بودن این مدرک (به جز معدودی رشته ها) عملاً وجود ندارد،
۲- وجود تقاضای بالا در آزمون کنکور برای ورود به رشته پزشکی: اگر تقاضا برای ورود به رشته‌های گروه پزشکی بالاست (که دلیل آن انطباق دقیق‌تر میزان نیاز و تربیت نیرو توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بوده است). آیا راه حل آن است که همان بلای مشابه را بر سر پزشکی هم بیاوریم؟ نکته مهم دیگر این که بالا بردن ظرفیت پزشکی یعنی کم کردن فرصت سایر رشته‌ها که سبب می‌شود رشته پزشکی توسط داوطلبان قوی‌تر پر شوند و در نتیجه فرار مغز‌های بین رشته‌ای تشدید هم می‌شود. تا زمانی که فضای کار سایر رشته‌ها بهتر نشود، به طور قطع تغییر ظرفیت‌ها آسیب بسیار جدی به آن‌ها وارد و صندلی‌های سایر رشته‌ها را خالی‌تر خواهد کرد.
۳- کمبود پزشکان عمومی و متخصص در مناطق کمتر برخوردار: همان گونه که مستحضرید طی سال‌های گذشته قوانین متعددی مثل طرح نیروی انسانی و قانون عدالت آموزشی جهت تأمین پزشک عمومی و متخصص برای مناطق محروم تصویب شده است. قانون اخیر آن در سال ۱۳۸۹ مصوب و در سال ۱۳۹۲ اصلاح شد و فارغ التحصیلان مشمول این قانون (که موظفند ۳ برابر مدت تحصیل که برای پزشک عمومی ۲۱ سال و برای پزشک متخصص ۱۲ سال است و ۳۰ درصد ورودی‌های هر رشته محل را شامل می‌شوند)، صرفاً در مناطق محروم باید کار کنند. این افراد به تدریج و از سال ۱۳۹۹ وارد بازار کار شده و می‌شوند. به نظر می‌رسد با بکارگیری این فارغ التحصیلان مشکل مناطق محروم نیز حل خواهد شد تا حدی که اخیراً برخی نمایندگان مجلس به غلط یا درست طرحی را به هیأت رئیسه مجلس ارائه داده اند که پزشکان عمومی مشمول این قانون پس از گذراندن یک سوم مدت تعهداتشان، از تسهیلاتی بهره‌مند شوند که شاید این خود نشانه شروع اشباع مناطق محروم است.
نکته مهم دیگری که در این مورد قابل ذکر است این که درخواست مردم و برخی نمایندگان، دلیل نیاز واقعی یک منطقه به پزشک عمومی و یا متخصص نیست.
سالهاست که در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برنامه سطح بندی خدمات بهداشتی درمانی براساس نیاز واقعی به نوع خدمات و نیروی انسانی در حال بررسی و اجراست که اگر اجازه فرمایید توصیه أکید دارم که حضرتعالی در مورد اجرای کامل و سریعتر آن تأکید و پیگیری لازم بفرمایید. اکنون پیشرفت کار بسیار کُند است در حالی که اجرای کامل آن به بسیاری از این سؤالات پاسخ می‌دهد و بسیاری از کمبود‌ها را برطرف میکند.
اعزام پزشکان متخصص و فوق تخصص به مناطق کم جمعیتی که عملاً بیماردهی کافی در آن رشته ندارند، باعث اتلاف منابع شده و پزشک هم وقتی بیمار کافی نداشته باشد عملاً به مرور زمان مهارت‌های خود را از دست خواهد داد. از این گذشته عمده پزشکان متخصصی که در تهران و شهر‌های بزرگ طبابت می‌کنند متولد این نقاط نبوده و این نشان می‌دهد که نابرابری کلی در جامعه و محرومیت مناطق محروم باعث می‌شود که حتی افراد بومی آن مناطق نیز بعد از اتمام دوره تعهد به سمت شهر‌های بزرگ مهاجرت کنند. برای برقراری عدالت، مسؤولان باید گسترده‌تر و عمیق‌تر مسائل را ارزیابی کند تا اقدامات لازم صورت گیرد.
در عین حال سیاست‌های تشویقی برای ارائه خدمت در مناطق محروم و دور افتاده از قبیل حقوق بیشتر و نیز سیاست‌های بازدارنده در مناطق برخوردار مانند دریافت مالیات بیشتر و همچنین استقرار سطح بندی خدمات پزشکی خانواده و نظام ارجاع بیماران برای تعدیل حجم کار پزشکان در شهر‌های بزرگ ضروری است.
متذکر می‌شود که اینگونه تصمیم‌ها می‌بایست با شواهد علمی متقن و کارشناسی دقیق توسط متخصصین امر و تولیت یعنی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی صورت پذیرد. باید در نظر داشت که تربیت دانشجوی پزشکی هزینه بالایی دارد و افزایش ۳ هزار دانشجو، منابع زیادی را نیاز خواهد داشت که فقط در صورت تأمین منابع مالی قابل توجهی می‌توان به ایجاد زیرساخت ها، تأمین هیأت علمی مورد نیاز و تجهیزات و زیرساخت‌های دیگر که زمان بر است و هزینه بسیار نیاز دارد، پرداخت و از این رو فقط با یک مصوبه ناگهانی طی یک سال امکان ندارد ظرفیت آموزش پزشکی را ۵۰ درصد افزایش داد.
در پایان لازم به ذکر است که در سال‌های اخیر ظرفیت تربیت پزشک دو برابر شده است. نگاه دلسوزان این حوزه رشد متوازن و توجه به کمیت در کنار کیفیت باید باشد. این نکته مهم است که اگر کارشناسانه بخواهیم حرکت کنیم ضرورت رشد بعضی رشته‌ها مانند پرستاری بسیار بیشتر از پزشکی است، اما به دلایل مختلف کسانی که به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فشار می‌آورند، فقط رشته پزشکی را هدف گیری کرده اند.
با توجه به مطالب پیشگفت، خواهشمند است در صورت صلاحدید دستور فرمایید این موضوع از دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی خارج و به مراکز تخصصی اصلی متولی نظام سلامت، یعنی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی محول شود و آنان هم موظف شوند نتیجه بررسی‌ها را در طی زمان مشخصی خدمت حضرتعالی منعکس کنند.
یادآور می‌شود به برکت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، برای حل معضلات سلامت مردم، اقدامی فوق العاده و منحصر بفرد در سطح جهان یعنی ادغام آموزش پزشکی در نظام ارائه مراقبت‌ها و خدمات و مراقبت سلامت صورت پذیرفت که از دستاورد‌های مهم این امر، تربیت نیروی انسانی کافی، ماهر و آشنا به مشکلات جامعه و نظام سلامت بوده و مورد تأیید سازمان‌های مختلف بین المللی نظیر فدراسیون جهانی آموزش پزشکی و سازمان جهانی بهداشت و ... قرار گرفته است.
این روز‌ها که مبارزه با ویروس منحوس کرونا به اندازه کافی توان فکری و جسمی قشر مجاهد پزشکی را مشغول کرده است، طرح پاره‌ای از مطالب نظیر بر هم زدن ادغام آموزش و پژوهش در عرصه ارائه خدمات که در متن سیاست‌های کلی سلامت ابلاغی مقام معظم رهبری هم بر آن تأکید شده است و اخبار نسنجیده‌ای از این قبیل، همانند تازیانه‌ای بر پیکر رنجور این فرهیختگان وارد شده و بذر ناامیدی به آینده را در شاغلان گروه پزشکی و دانشجویان مشغول به تحصیل در این رشته‌ها خواهد کاشت، قبلا از دستوراتی که در این خصوص صادر می‌فرمائید کمال تشکر دارد.
انتشار یافته: ۵
نظر شما
از ریس جمهور محترم انتظار هست نسبت به برکناری نامبرده و انتصاب فردی درستکار اقدام نماید
خرجشون نشده و هم مالیات میدن.
همشون واقعا به فکر سلامت جامعه هستند.نه به فکر جیب خودشون.و واقعا کار بلدن .ازکشورهای پاکستان و افغانستان هم برای در مان به ایران میان