آذربایجان غربی؛ سرزمین شهد گل‌های شیرین

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز آذربایجان غربی، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی می گوید :  این استان با تولید سالانه بیش از ۲۲ هزار تن عسل رتبه اول کشوری را در این زمینه به خود اختصاص داده است و ۲۷ درصد عسل کشور در این استان تولید می شود.

یوسفی رضایی با بیان اینکه آذربایجان غربی رتبه اول تولید عسل در کشورو ایران رتبه سوم این صنعت در دنیا را به خود اختصاص داده است،اضافه می کند : : این استان به لحاظ داشتن منابع لایزال الهی و شرایط آب و هوایی مناسب، وجود مراتع و منابع غنی سرشار از شهد و گرده یکی از قطب‌های مهم برای پرورش زنبورعسل در سطح کشور به شمار می‌آید.

 معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان اشاره می کند : این استان با دارا بودن ۱۲۰ هزار هکتار باغ در ایام بهار ظرفیتی بکر برای پرورش زنبور عسل دارد که تولید عسل هایی از شهد گلهای بهاری توانسته همه ساله کام گردشگران را شیرین و این محصول را به سوغاتی ارزشمند برای میهمانان  و گردشگران تبدیل کند.

این مسئول با بیان اینکه بیش از ۶ هزار نفر در صنعت زنبورداری فعالیت دارند، ادامه می دهد : برای کمک به رونق تولید در این بخش امسال بیش از ۲ هزار تن شکر برای اتحادیه زنبورداران استان مصوب شده است.

 وی با بیان اینکه این استان دارای بیش از یک میلیون و ۳۵۰ هزارکندوی مدرن و بومی است، ادامه داد: این موضوع موجب اشتغال دایم و فصلی بیش از ۱۱ هزار نفر در صنعت زنبورداری استان شده‌است.

یوسفی رضایی اظهارداشت : میانگین تولید از هر کندوی مدرن ۱۷ کیلوگرم و از کندوهای بومی ۵.۵ کیلوگرم بوده و در مجموع در سطح استان، یک میلیون و ۳۴۵ هزار و ۱۷۱کندو وجود دارد که از این میزان ۱۱۰ هزار و ۴۷۱ کندو بومی و بقیه مدرن هستند

حمایت از زنجیره تولید عسل در دستور کار است

معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی آذربایجان غربی می گوید : زنبورداران استان با وجود چهار کارخانه بسته بندی عسل به صورت مدرن و اتوماتیک در شهرستان های ارومیه، خوی و مهاباد و نیز با داشتن ۶ کارگاه بسته بندی عسل در شهرستان های مختلف در فراوری و صنایع تبدیلی این محصول نیز فعالیت دارند.

وی افزود: شهرستان خوی با تولید بیش از 11 هزار تن عسل مقام اول استان را در تولید این ماده غذایی مقوی در سال گذشته به خود اختصاص داد.

 وی با بیان اینکه حمایت از زنجیره تولید عسل در استان امسال در دستورکار قرار دارد ، عنوان کرد: خارج کردن پرورش زنبورعسل از تولید تک محصولی و تشویق تولید گرده، موم، ژله رویال، بره موم و زهر زنبورعسل از مهمترین طرح های استان در زمینه زنبور عسل به شمار می رود.

تولید عسل در مهاباد ۵۰ درصد افزایش یافت

رییس اداره تولیدات دامی جهاد کشاورزی مهاباد گفت: امسال بیش از ۵۰۰ تُن عسل توسط زنبورداران این شهرستان تولید شده که این مقدار نسبت به پارسال ۵۰ درصد افزایش یافته است.

کوروش سعیدی با اشاره به اینکه مقدار عسل تولید شده امسال نزدیک به میانگین تولید نرمال سالانه مهاباد است اظهار داشت: سال گذشته ۳۰۰ تُن عسل از زنبورستان‌های این شهرستان برداشت شده بود که سرمای هوا در مناطق ییلاقی موجب کاهش مقدار عسل تولید شده در سطح این شهرستان شد.

 وی ادامه داد: در سرشماری امسال زنبورستان‌های این شهرستان، ۵۵ هزار کندوی سنتی و مدرن شمارش شد که از این تعداد، سه هزار کندو سنتی و ۵۲ هزار کندو نیز مدرن بود.

 رییس اداره تولیدات دامی جهاد کشاورزی مهاباد افزود: امسال میانگین برداشت عسل از هر کندوی مدرن در این شهرستان بین ۹ تا ۱۰  کیلوگرم ثبت شد که در مقایسه با سال قبل افزایش ۲ برابری دارد.

سعیدی گفت: ۶۰۰ نفر در این شهرستان که عضو تعاونی زنبورداران مهاباد هستند به صورت مستقیم به زنبورداری اشتغال دارند و عسل تولید شده این شهرستان به عنوان یک برند شناخته شده در بازارهای داخلی و خارجی خریداران خوبی دارد.

 وی با اشاره به خارج‌سازی پرورش زنبور عسل از فرآیند تک محصولی اظهار داشت: امسال علاوه بر برداشت عسل، فرآورده‌های جانبی آن از جمله ژل رویال، گرده و زهر زنبور عسل نیز در برنامه زنبورداران قرار داشت.

 بیش از ۱۹۷ هزار هکتار مراتع روستایی و ییلاقی در مهاباد وجود دارد که ۵۰ هزار هکتار آن را مراتع درجه یک، ۷۰ هزار هکتار آن را مراتع درجه ۲ و بقیه را مراتع درجه ۳ تشکیل می‌دهد.

 صنعت زنبورداری و محصولات آن

زنبورداری و تولید عسل جزو مشاغلی است که زیرمجموعه کشاورزی محسوب می‌شوند و رابطه مستقیمی با اقلیم، شرایط آب و هوایی، تنوع گیاهی و وضعیت نگهداری دارد.

این محصول خوراکی برای تولید، مسیر نسبتا طولانی را طی می کند و تا اندازه ای زمان بر است. چون زنبوردار را در تمام طول سال مشغول می کند.

عَسَل یا اَنگَبین (همچنین «انگُبین» و «اَنگُوین» مایعی شیرین و گران‌رو است که توسط زنبورعسل و برخی حشرات دیگر تولید می‌شود.

 زنبورها، عسل را از تراوش شکری گیاهان و گل‌ها (شهد گلها) یا تراوش های برخی حشرات (خستر) دیگر (مانند عسلک) از راه بالاآوری، فعالیت (کنش) آنزیمی و بخار آب فرآوری می‌کنند.

 زنبورها عسل را در ساختارهایی از جنس موم به نام کندواندوخته می‌کنند.عسلی که توسط زنبورهای عسل فرآوری می‌شود به چرایی فرآوری جهانی و تجاری‌سازی آن، بیشترین شهرت و آوازه را دارد.

نحوه تهیه عسل

 عسل از کلونی‌های زنبورهای وحشی یا از کندوهای زنبورهای بومی گردآوری می‌شود، که به این کار زنبورداری گفته می‌شود.

عسل شیرینی خود را از مونوساکاریدها، فروکتوز و گلوکز به دست می‌آورد و شیرینی نسبی آن در حد ساکارز است.

 میزان کالری عسل حدود ۳۲۵ کیلو کالری انرژی در هر ۱۰۰ گرم است. عسل به لحاظ داشتن برخی مواد تخمیری در تبادلات غذایی و کمک به هضم غذا بالاترین مرتبه را در میان غذاها دارد.

 اغلب میکروب‌ها در عسل رشد نمی‌کنند و به همین علت، عسل مهروموم شده تا هزاران سال تخریب نمی‌شود.عسل همچنین به علت اسیدیته خاص، مقدار بسیار اندک آب و وجود هیدروژن پراکسید به سختی فاسد می‌شود و از همین روی نگهداری، انتقال و تجارت آن آسان است.

 قبل از کریستال سازی شربت نیشکر و تهیه شکر، عسل تنها ماده غذایی بود که جهت شیرین‌کنندگی توسط بشر استفاده می‌شد. مصرف عسل برای کودکان زیر دو سال به دلیل ایجاد سم بوتولینم، خطرناک است.

 عسل با گذشت زمان خودبخود شکرک می‌زند و این یک فرایند طبیعی است که هیچگونه تأثیری بر روی خواص شیمیایی یا کیفیت آن نمی‌گذارد. برای آب کردن این شکرک می‌توان از آب گرم استفاده کرد ولی باید توجه شود که اگر عسل با دمایی بیش از ۴۰ درجه سلسیوس گرم شود، مواد بیولوژیکی فعال آن از بین خواهد رفت.

 به دلیل اهمیت بالای زنبورعسل در گرده افشانی و افزایش باروری محصولات کشاورزی و میوه‌ها، سازمان جهانی غذا و کشاورزی یا فائو روز ۲۰ می هر سال را به عنوان «روز جهانی زنبور» نامگذاری کرده‌است.

 نحوه تولید عسل طبیعی توسط زنبور

 برای تولید عسل طبیعی به مقدار یک کیلو گرم، حدود سه کیلو شهد لازم است که ۲۰ هزار زنبور آن را از ۴ میلیون گل جمع آوری می‌کنند. و بنا بر سایت ویکی پدیا، زنبورهای مزرعه رو مجبورند مسافتی برابر سه دور چرخیدن به دور زمین را برای این یک کیلو عسل طی کنند.

 در طول دوران تکامل تدریجی، زنبوران عسل به مرحله ای از تکامل رسیدند که توانستند شهدهای جمع آوری شده از گیاهان را با مهارت خاصی به عسل تبدیل و ذخیره سازی نمایند.

 عسل های طبیعی تولید شده در مناطق مختلف جهان تفاوت های زیادی مخصوصا از نظر طعم و عطر با یکدیگر دارند و اختلاف موجود به انواع گیاهان تولید کننده شهد و شرایط آب و هوای محل بستگی دارد.

 ولی اکثر مواد اصلی تشکیل دهنده عسل طبیعی مختلف، تقریبا مشابه هم می باشند. درصد بعضی از قندهای موجود در عسل بسیار بالاست و به همین جهت در صورت نگهداری صحیح و حتی به مدت طولانی، میکروارگانیسم ها نمی توانند در آن فعالیت کرده و مواد موجود در عسل طبیعی را تغییر داده و ترکیبات آن را عوض کنند.

خبرنگار و نویسنده : فاطمه علمدار

سردبیر : صمد اسمعیلی

آذربایجان غربی؛ سرزمین شهد گل‌های شیرین آذربایجان غربی؛ سرزمین شهد گل‌های شیرین آذربایجان غربی؛ سرزمین شهد گل‌های شیرین آذربایجان غربی؛ سرزمین شهد گل‌های شیرین آذربایجان غربی؛ سرزمین شهد گل‌های شیرین آذربایجان غربی؛ سرزمین شهد گل‌های شیرین آذربایجان غربی؛ سرزمین شهد گل‌های شیرین