پخش زنده
امروز: -
حاشیه نشینی در چابهار
حاشیه نشینی در تنها بندر اُقیانوسی کشور
بندر چابهار، تنها بند اُقیانوسی کشور در جنوب استان سیستان و بلوچستان ، بزرگترین حاشیه نشینی کشور را درخود جای داده است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز سیستان و بلوچستان، بندر چابهار یا همان تنها بندر اقیانوسی ایران که از آن به شاهراه اقتصادی دریایی نیز یاد می‌شود هرچند دارای عناوین پرطمطراقی است اما شاید باورتان نشود که نیمی از جمعیت این شهر در حاشیه و یا همان سکونتگاههای غیررسمی سکنی گزیده و از حداقل امکاناتی هم چون آب، برق، بهداشت و فضای تفریحی یا آموزشی محروم هستند.
شهر چابهار بعنوان یک شهر بندری متوسط اندام، همچون اغلب شهرهای کشور، در دهه های اخیر رشد جمعیتی و کالبدی قابل ملاحظه ای داشته است که بیشتر معلول مهاجرتهای روستاییان به شهر بوده و به شکل گیری سکونتگاههای غیر رسمی و مناطق حاشیه نشینی در محلات (مراد آباد، آتش آباد، پشت پمپ بنزین، رمینجنگلوک مهرشهر، چاه ماهی، کمپ منجر شده که با مسائل عدیدهی کالبدی، اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و... مواجه است.
بنا بر گفته مسئولان ۶۰ درصد جمعیت این بندر در ۳۳۰ هکتار از اراضی حاشیه شهر شامل مناطق "جنگولک، کمب مرادآباد، رمین، عثمان آباد، میرآباد و نوک‌آباد" ساکن هستند که در این میان «کمب» در بدترین وضعیت قرار دارد.
ساکنان حاشیه‌نشین چابهار پایین‌ترین شاخص‌های زندگی رادارند و لذا اگر سری به مناطق حاشیه بزنید عمق محرومیت را حس می‌کنید و دیگر نیازی به قلم‌فرسایی در این گزارش نیست.
یونس بالاد نایب رییس شورای اسلامی روستای کمب یکی از بزرگترین حاشیه نشینی و روستهای کشور گفت: این روستا در تمامی زمینه ها مشکلاتی زیاد دارد که مهمترین آنها کم کاری بنیاد مسکن است، این اداره از سال 1398 و با هدف ساماندهی اراضی و بازآفرینی در روستا مستقر شده، اما این کار به کندی پیش می رود و این موضوع با افزایش جمعیت افزاش مشکلات مردم را در پی دارد.
بالاد ادامه داد: در این روستا یک متر هم لوله گذاری آب وجود ندارد، حتی به صورت سقایی هم آب رسانی انجام نمی شود.
اکبر هوتی سرپرست دهیاری روستای کمب با اشاره به مشکلات این روستا و کم کاری ستاد حاشیه نشینی این روستا گفت: این روستا 6300 خانوار و 31 هزار نفر جمعیت دارد.
همچنین ملازهی از معتمدین محله حاشیه نشین مراد آباد در چابهار گفت: بیش از یکسال است که طرح بازآفرینی در این روستا کلنگ زنی شده و این محله به شهر چابهار الحاق شده اما کارها به کندی پیش می رود به طوری که تعدادی از اهالی چند سالی است هزینه انشعاب برق را واریز کرده اند اما هیچ کنتور برقی به انها واگذار نشده است و اداره برق اعلام می کند که مسئولان امر باید پاسخ استعلامات این اداره را بدهند و این در صورتی است که هیچ اداره ای پاسخگوی استعلامات اداره برق نیست.
همچنین بلوچ رییس شورای اسلامی شهرستان چابهار گفت: جمعیتی بالای 40 هزار نفر در چابهار حاشیه نشنی داریم، که این موضوع دستاورد تمامی دستگاههایی می دانیم که موجب هجوم مردم به شهرها شده اند.
بلوچ افزود: به دلیل خشکسالی و بیکاری سال های اخیر، بسیاری از مردم برای تامین معیشت خودشان مجبور بودند به شهرها برای کارگری آمده اند.
رییس شورای اسلامی شهرستان چابهار گفت: در حال حاضر عزمی برای حل مشکل حاشیه نشینی در چابهار شکل گرفته و قرار است ساماندهی صورت گیرد، به طوری که احداث هزار واحد مسکونی ودر جانشینی تعداد از افراد در محله مراد آباد از مهمترین این فعالیت هاست.
چابهار دارای رتبه نخست حاشیه‌نشینی در کشور
با آغاز سال‌های خشکسالی عملاً درآمد مردم سیستان و بلوچستان کاهش‌یافته و این موضوع موجب شده تا بسیاری از مردم منطقه برای کسب درآمد به شهرها مهاجرت کنند و لذا ۴ شهر زابل، زاهدان، چابهار و ایرانشهر حالا بیش از یک میلیون نفر حاشیه‌نشین دارند و در این میان رتبه نخست حاشیه‌نشینی در کشور را نیز شهر چابهار به خود اختصاص داده است .
رحیم جدگال رییس شورای اسلامی شهر چابهار می گوید : خشکسالی سال های اخیر باعث شده سیل جمعیت زیادی به سمت چابهار هجوم آورده اند و ضرورت دارد دستگاه های متولی برای حل این موضوع تلاش کنند.
جدگال ادامه داد: از آنجایی که این مردم نیاز به شغل و درآمد دارند، اگر با برنامه ریزی درست برای این افراد در روستاهایشان شغل ایجاد شود، این افراد شاید مجددا به روستاها برگردند.
محمودرضا اکبری مدیریت برق چابهار در خصوص مشکلات برق در حاشیه نشینی چابهار گفت: در روستای کمب بر اساس حجم بازگشایی معابر بیش از 90 درصد ساماندهی برق انجام شده و در محله مرادآباد بر اساس دو معبر بازگشایی شده صد در صد برق رسانی انجام شده است مابقی معابر هم در صورت بازگشایی کار برق رسانی انجام خواهد شد.
اکبری ادامه داد: شرکت توزیع نیروی برق از سال 94 تاکنون 38 میلیارد تومان برای شبکه های برق حاشیه شهر چابهار انجام شده است.
وی افزود: عدم بازگشایی معابر و عدم پاسخگویی به استعلامات از بزرگترین مشکلات پیش روی این اداره برای برق رسانی است و از آنجایی که چابهار به منطقه آزاد الحاق شده و این موضوع دوگانگی ایجاد کرده و بنیاد مسکن، شهرداری و مسکن و شهرسازی پاسخگوی استعلامات ما نیستند و این موضوع خدمات رسانی برق را دچار وقفه کرده است به طوری که بیش از یکسال منتظر پاسخ استعلامات برخی از مشترکان هستیم.
کابل های عنکبوتی در حاشیه شهر چابهار
اکبری با اشاره به کابل های عنکبوتی در حاشیه شهر بیان داشت: تمامی انشعاباتی که در این محدوده واگذار می شود موقتی و غیر دائم است و به همین دلیل کنتور پای ترانس برق با حداقل اجرای شبکه فشار ضعیف واگذار می شود و این موضوع باعث شده تا مشترکان بیش از سیصد متر کابل کشی کنند و این موضوع افت ولتاز تحویلی را در پی دارد و تا زمانی کخ مالکیت املاک مشخص نشود چاره ای جز این روش برق رسانی برای ما وجود ندارد.
مدیریت برق چابهار گفت: در برخی از مناطق هم اجرای شبکه برای منع قانونی دارد و به همین دلیل مشترکان برق غیرمجاز و غیر استاندارد دارند و متاسفانه تلفات جانی هم برای مردم نیز دارد.
وضعیت اموزش در شهر پر حاشیه
همچنین امیریان مدیر آموزش و پرورش چابهار می گوید : در میرآباد 1500 خانوار جمعیت دارد که اگر در هر کپر میانگین سه فرزند ووجود داشته باشد باید 4500 نفر دانش آموز داشته باشیم در حالی که تا قبل از سال 1398 هیچ مدرسه ای در این منطقه وجود نداشت و متاسفانه کودکان کار که در کپر بزرگ می شوند هیچ گاه وارد مدارس همجوار نمی شوند.
وی ادامه داد: مجموعه حاصب و سپاه دو مدرسه برای اولین بار در این مناطق ساخت و بلافاصله ظرفیت این مدارس در دو شیفت تکمیل شد.
امیریان افزود: رشد نامتوازن فضای آموزشی باعث شده تا بسیاری از دانش آموزان ترک تحصیل کنند که متاسفانه بازگشت این دانش آموزان به چرخه آموزش بسیار سخت و دشوار است.
مدیریت آموزش و پرورش شهرستان چابهار ادامه داد: در کنار مدرسه میرآباد ترانس برق وجود دارد اما این مدرسه برق ندارد و انتظار داریم اداره برق کار برق رسانی به مدرسه را انجام دهد.
امیریان گفت: نرخ ماندگاری به تحصیل در یک فرایند دوازه ساله از اول ابتدایی تا دیپلم خرداد از هر صد نفری که در اول ابتدایی وارد مدرسه می شوند 26 نفر در خرداد به دیپلم می رسند.
ریشه حاشیه نشینی در چابهار
به گفته عبدالرحیم کردی مدیرعامل منطقه آزاد چابهار : ریشه حاشیه نشینی در چابهار به سال ها قبل بر می گردد، مفاهیم و برنامه های توسعه ای نظام برای این منطقه پیام آور رونق و توسعه برای بسیاری از مردم بوده که بخش از آنها از خشکسالی و عدم وجود کسب و کار در روستاها به سمت شهرچابهار مهاجرت کردند.
تلاش برای ریشه کنی حاشیه نشینی در چابهار
کردی می گوید : در سال های اخیر چند گانگی قوانین و مقررات و نبود یکپارچگی مدیریت باعث به وجود آمدن بزرگترین حاشیه نشینی کشور در چابهار شده است.
وی بیان می کند : از سال 1398 با تصویب طرح توسعه منطقه آزاد چابهار در قانون بخش عمده ای از معضلاتی که مربوط به عدم یکپار چگی مدیریتی و تعارضات قانونی بود، مرتفع شد و همزمان با ابلاغ این قانون اولین اقدام تهیه طرح جامع و مطالعه دقیق وضعیت و شرایط توسعه شهری در دستور کار منطقه آزاد چابهار قرار گرفت و با هماهنگی تمامی دستگاهها تلاش کردیم به یک مدل یک پارچه بر اساس مدل جهانی و ملی برسیم.
کردی با اشاره به برنامه سازمان منطقه آزاد برای ساماندهی وضعیت شهر گفت: مردم امروز به دلیل این تغییر و تحولات دچار چندگانگی در خصوص استعلامات و ثبت سند و ... شده اند که قرار شده تمامی ادارات چابهار طبق معمول گذشته پاسخگوی استعلامات و کارهای مردم باشند و سازمان منطقه آزاد بر اساس طرح جامعی که دارد بر این استعلامات صحه گذاری می کند.
مدیرعامل منطقه آزاد چابهار ادامه داد: در خصوص ساماندهی حاشیه شهر چابهار پیشنهاد قرارگاه عملیاتی را دادیم که طرح کالبدی این موضوع تهیه شده و با همکاری وزارت راه به زودی عملیات اجرایی آغاز خواهد شد و برنامه ما این است با انجام اقدامات سریع ظرف سه سال به سامان مناسب و شرایط مطلوب در بخش های عمده ای از شهر برسیم.
کردی افزود: بر اساس آمار بنیاد مسکن و اداره راه بیش از 10 هزار خانوار در حاشیه شهر چابهار سکونت دارند.
وی بیان داشت: در طرح جدید برای ساخت مسکن مشارکت مردم را متناسب با شرایط و اقلیم و سبک زندگی منطقه برای ساخت مسکن خواهیم داشت و نگرانی مردم نیز برطرف خواهد شد.
حاشیه‌نشینی زیبنده چابهار نیست
معاون اقتصادی رییس جمهور هم در سفری که 25 اذر ماه به این شهرستان داشت گفت : در اطراف چابهار جمعیتی حدود ۱۵ هزار نفر حاشیه‌نشین وجود دارد که زیبنده این منطقه نیست، نمی‌شود که منطقه آزاد خوبی داشته باشیم اما چند کیلومتر آن‌طرف تر پانزده هزار نفر وضع ناگواری داشته باشند.
رضایی تاکید کرد : صحبت شده تا اختیار ساماندهی حاشیه‌نشینی را به منطقه آزاد بدهند و این منطقه با سرعت زیاد مشکل حاشیه‌نشینی را مرتفع کند.
رضایی با بیان اینکه برخی جوانان مشغول به کار دارای تحصیلات و مهارت‌های تخصصی نیستند گفت: این اشتباه است و حداقل سه هنرستان باید در اینجا احداث و آموزش‌های فنی و حرفه‌ای باید انجام شود. این درست نیست که همیشه از نقاط دیگر نیروی متخصص به اینجا آورده شود.
وی تاکید می کند : هر اقدامی که انجام می‌شود باید به زندگی و معیشت مردم مرتبط شود تا مردم بتوانند در پالایشگاه‌ها، پتروشیمی و به کسب و کارهای کوچک و صنایع پایین‌دستی وصل شوند، لذا توانمندسازی باید جزو وظایف همه ما مسوولان باشد.
به گفته مسئولان یکی از مهمترین برنامه‌های دولت در چابهار ساماندهی حاشیه‌نشینان محروم از همه امکانات دولتی است و این اقدام در دست اجراست و به همت سه استان معین و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی کار ساماندهی آغاز شده و به‌زودی شاهد تحولی بزرگ در توسعه مناطق محروم و حاشیه شهر چابهار خواهیم بود.
شهرستان چابهار با 13هزار و 161 كیلومترمربع وسعت از شمال به شهرستانهای نیكشهر، قصرقند و سرباز، از شرق به كشور پاكستان، از جنوب به دریای عمان(مكران) و از غرب به كنارك متصل است.
وجود حاشیه نشینان در اطراف این شهرستان زیبا و ساحلی ، از لحاظ اجتماعی، فرهنگی ، آموزشی اقتصادی و رفاهی موجب مشکلات فراوانی برای مردم این منطقه شده است.
چابهار تنها بندر اقیانوسی کشور است که به لحاظ ظرفیت های شیلاتی، ترانزیتی، تجاری و گردشگری در جایگاه ویژه ای قرار دارد ، این منطقه نه تنها در اقتصاد ملی نقشی موثر داشته، بلکه در استان سیستان و بلوچستان نقطه اتکاء مهم و اساسی مردم و روزنه اصلی امید به زندگی اقتصادی و اجتماعی و سیاسی شده است.
چابهار در این سال ها مورد توجه بسیاری از کشورهای جهان قرار گرفته و با ورود صنایع بالا دستی و توسعه همه جانبه باید معظل حاشیه نشینی را سریع تر ساماندهی کرد.
مردم این منطقه و علی الخصوص حاشیه نشینان همچنان امیدوار به شکوفایی عادلانه اقتصاد این بندر هستند .
نویسنده : مرضیه کیخا
گزارشگر رحمت الله دهمرده
نظر شما