کاهش ۱۰ درصدی جمعیت جوان ایران در دهه گذشته

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ مرکز قم، به نقل از روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی قم، دکتر سید حامد برکاتی، مدیرکل سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، در نشست جمعیت و حمایت از خانواده که صبح امروز به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی قم برگزار شد، با بیان اینکه نرخ باروری کشور در دهه ۶۰ به ۶.۸ رسیده بود، ولی این نرخ در سال ۹۹ به زیر ۲ کاهش یافته است، گفت: برای جایگزینی طبیعی جمعیت، نرخ باروری باید ۲.۱ تا ۲.۲ باشد.

مدیرکل سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت با بیان اینکه ۷۰ درصد جمعیت در سن باروری متاهل هستند گفت: بر این اساس هر زوج باید ۳ فرزند داشته باشند تا جایگزینی طبیعی را شاهد باشیم.

وی ادامه داد: اگر نرخ افزایش جمعیتی به زیر ۱.۳ برسد، آن کشور یا منطقه به چاه جمعیتی می‌افتد که خروج از آن امکان پذیر نیست.

مدیر کل سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، با بیان اینکه کشور‌هایی که دچار این مشکل هستند، مجبور به مهاجرپذیری شده اند، افزود: البته آن کشور‌ها، صنعتی بوده اند و امکان پذیرش مهاجر را داشته اند ولی باید ببینیم در صورت ابتلا چنین وضعی، آیا امکانات لازم را برای پذیرش مهاجر خواهیم داشت؟

برکاتی به آمار جمعیتی استان‌های مختلف ایران پرداخت و گفت: طی پنج سال اخیر نرخ رشد و جایگزینی جمعیت در همه استان ها کاهش یافته است.

وی افزود: حتی در قم هم که سال ۹۵ نرخ باروری حدود ۲۰ درصد بالاتر از حد جانشینی بوده در سال ۹۹ به نرخ رشد ۲۵ درصد زیر این حد رسیده ایم.

مدیرکل سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، با بیان اینکه آثار اتفاقی که رخ داده و طی سال‌های آینده مشخص می‌شود، اضافه کرد: با تداوم روند کنونی و در ۱۰ سال آینده، نرخ رشد باروری به زیر ۱.۵ می‌رسد و به چاله جمعیتی می‌افتیم، اما اکنون فرصتی بی بدیل برای بازگشت به نرخ گذشته فراهم است.

وی میانگین سنی جمعیت کشور را در اوایل پیروزی انقلاب، دوران جنگ و شرایط کنونی مورد توجه قرار داد و افزود: جمعیت جوان بودند که انقلاب و جنگ را مدیریت کردند، ولی این روند متوقف شده و با خطری جدی مواجه هستیم.

برکاتی به آغاز فعالیت مدارس غیر انتفاعی در ایران از ابتدای دهه ۷۰ اشاره و ابراز کرد: این تصمیم در آن سال‌ها و به خاطر کمبود ظرفیت مدارس دولتی گرفته شد، ولی اکنون شرایط تغییر کرده و باید مورد بازنگری قرار بگیرد در حالیکه اکنون تعداد مدارس غیر انتفاعی بسیار زیاد و یکی از دغدغه‌های زوج‌های جوان، پرداخت هزینه همین نوع آموزشگاه‌ها در صورت فرزندآوری بیشتر است، زیرا اولویت‌ها تغییر کرده اند.

مدیرکل سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت ادامه داد: طی یک دهه، ۱۰ درصد از جمعیت جوان ایران کاسته شده و به نسبتی بیشتر، تعداد افراد در آستانه سالمندی افزایش یافته است به نحوی که با اطمینان می‌توان گفت در ۱۵ سال آینده با مشکل نیروی کار مواجه خواهیم بود.

وی به چالش‌های اجتماعی به عنوان موانع افزایش جمعیت و فرزندآوری به هنگام، گفت: به عنوان مثال می‌توان به آمار نسبتا بالای طلاق که بیشتر آن‌ها در پنج سال اول زندگی رخ می‌دهد اشاره کرد که مانع از افزایش جمعیت است.

برکاتی با بیان اینکه برای جبران سیاست‌های گذشته و در قرار دادن روند افزایش جمعیت در مسیر طبیعی ۷ تا ۱۰ سال فرصت داریم، تصریح کرد: بعد از این سال ها، جمعیتی که توان فرزندآوری دارند به سقف سنی خود می‌رسند و فرصت از دست می‌رود.

مدیرکل سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت با تاکید بر تامین امکانات زیرساختی بهداشتی و درمانی، اقتصادی و اجتماعی برای ازدواج و فرزندآوری به هنگام، گفت: یکی از مهمترین مسائل، تامین پزشک برای مناطق محروم و توسعه امکانات مربوط به اشتغال پایدار در این حوزه هاست.

وی افزود: البته حمایت از جامعه نخبگانی کشور و مادرانی که حین تحصیل و اشتغال مایل به فرزندآوری هستند هم اهمیت ویژه‌ای دارد.