فاطمه؛ مادرانه‌ترین مادر

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ حجت‌الاسلام محمدهاشم شفیعی کارشناس مذهبی و پژوهشگر اهل‌بیت(ع) به مناسبت سالروز میلاد حضرت فاطمه(س) و نام‌گذاری این روز به نام «مادر»، در مورد نقش و جایگاه یک مادر در خانواده گفت: مادر، زیباترین واژه‌ای است که هر انسانی با شنیدن نام او به وجد آمده و با تمام وجود و با شور و شعف، به احترام او قیام کرده و از سویدای دل به داشتن او افتخار می‌کند. خداوند متعال مادر را در نقش محور خانواده قرار داده است؛ زیرا همه آرامش خانه حول محور او می‌چرخد و آرامش خانه و خانواده به این محور بستگی دارد.

نقش مادر در زندگی
این کارشناس مذهبی تاکید کرد: وسعت نقش مادر به وسعت قلمرو خانواده است، بنابراین، تعداد فرزندان و جنسیت آنها نیز نقش مادر را حساس‌تر خواهد کرد. در برخی از تعابیر از دیر زمان، مادر را با عنوان «قلب» و پدر را با عنوان «مغز» خانواده می‌دانستند که هر کدام بدون دیگری کارآیی کامل و مفیدی نخواهد داشت. قلب در درون سینه نقش پنهان را ایفا می‌کند؛ ولی حیات اصلی خانواده به حیات او وابسته است. قلب علاوه بر اینکه مرکز احساسات و عواطف است، ارتباط تنگاتنگی با تمام اعضای بدن دارد؛ هر چند فرمان باید از سوی مغز صادر شود. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در مورد قلب فرمودند: «فِی الْإِنْسَانِ مُضْغَةٌ إِذَا هِیَ سَلِمَتْ وَ صَحَّتْ سَلِمَ بِهَا سَائِرُ الْجَسَدِ فَإِذَا سَقُمَتْ سَقُمَ بِهَا سَائِرُ الْجَسَدِ وَ فَسَدَ وَ هِیَ الْقَلْبُ؛ [۱] در وجود انسان تکه گوشتی است که اگر سالم باشد تمام جسد سالم است و اگر مریض شود بقیه اعضا نیز مریض و فاسد می‌شوند و آن قلب است.» پس سلامت خانه و اعضای خانواده به سلامت مادر بستگی دارد.
این پژوهشگر اهل‌بیت(ع) با بیان اینکه پیامبر اکرم(ص)، شخصیت و جایگاه حضررت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) را به منزله قلب خود معرفی کرده‌اند، تصریح کرد: «مَنْ لَمْ یَعْرِفْهَا فَهِیَ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ وَ هِیَ بَضْعَةٌ مِنِّی وَ هِیَ قَلْبِیَ‌ الَّذِی‌ بَیْنَ جَنْبَیَّ؛ [۲] کسی که این را نمی شناسد، پس بداند که او فاطمه دختر پیامبر است و او پاره تن من است و قلب من است که بین دو پهلوی من است.»

حق بی‌کران مادر
حجت‌الاسلام شفیعی خاطرنشان کرد: چه قدر حق این مادر، بزرگ است که امام سجاد (علیه السلام) در جواب این سوال که تو از نیکوکارترین مردم نسبت به مادرت هستی، چرا با او سر یک سفره نمی‌نشینی؟ فرمودند: «أَخَافُ أَنْ یَسْبِقَ یَدِی إِلَی مَا سَابَقَتْ عَیْنُهَا إِلَیْهِ فَأَکُونَ قَدْ عَقَقْتُهَا؛ [۳] می‌ترسم دستم به غذایی پیشی گیرد که پیش از آن چشم مادرم به سوی آن رفته (و می‌خواهد بردارد) و به همین مقدار نافرمانیش کرده باشم.» و این نهایت ادبی است که حضرت امام زین العابدین علیه السلام درباره مادر خود رعایت می‌کردند.

وی با بیان روایتی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) که درباره حق مادر از ایشان سوال کردند، گفت: حضرت در جواب فرمودند: «هَیْهَاتَ هَیْهَاتَ لَوْ أَنَّهُ عَدَدَ رَمْلِ عَالِجٍ وَ قَطْرِ الْمَطَرِ أَیَّامَ الدُّنْیَا قَامَ بَیْنَ یَدَیْهَا مَا عَدَلَ ذَلِکَ یَوْمَ حَمَلَتْهُ فِی بَطْنِهَا؛ [۴] هیهات! هیهات! اگر به عدد ریگ‌های بیابان و قطره‌های باران در خدمت مادر بایستید معادل یک روزی که در شکم او بوده‌اید نخواهد بود.»
این کارشناس مذهبی ابراز کرد: حضرت فاطمه(س)، در احترام به مادر چنین فرمودند: «إلزَم رِجلَها؛ فَإنَّ الجَنَّةَ تَحتَ أقدامِها؛ [۵] در خدمت مادر باش؛ زیرا بهشت زیر قدم‌های اوست.» پس بر انسان بایسته است که به طور مدام در خدمت مادر باشد؛ زیرا که این خدمت، راه رسیدن به بهشت است.

فاطمه زهرا(س)؛ مادر همه مومنان
حجت‌الاسلام شفیعی در مورد حضرت زهرا(س) نیز تاکید کرد: همان طور که در زیارت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها وارد شده است ایشان مادر همه مومنان است. «السَّلَامُ عَلَیْکِ یَا أُمَّ الْمُؤْمِنِینَ؛ [۶] سلام بر تو ای مادر همه مومنان.» و چه مادری که أُمَّ ابیها (مادر پدر) نیز نام گرفت، اوست که نقش پنهان بزرگی را بر عهده دارد. وقتی پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمودند: «أَنَا وَ عَلِیٌّ أَبَوَا هَذِهِ‌ الْأُمَّة؛ [۷] من و علی دو پدر این امت هستیم.» پس باید همسر بزرگوار امیرالمومنین علیه السلام نیز، منزلت «ام المومنین» را دارا باشد.

وی گفت: وقتی در زیر این آسمان کبود، حق مادر نسبی که انسان را به دنیا آورده است نمی‌توان ادا کرد چگونه انسان می‌تواند حق مادر دینی و حقیقی خود؛ حضرت زهرا (سلام الله علیها) را به جای بیاورد؟، اینجا است که باید تلاش را دو چندان کرد تا گوشه‌ای از زحمات ایشان را به جای آورد.

پی‌نوشت:
[۱]. خصال، صدوق، ج ۱، ص ۳۱.
[۲]. کشف الغمة، اربلی، ج ۱، ص ۴۶۷.
[۳]. بحار الانوار، مجلسی، ج ۱۰۱، ص ۹۳.
[۴]. عوالی الئالی، ابن ابی جمهور، ج ۱، ص ۲۶۹.
[۵]. کنزالعمال، ج ۱۶، ص ۴۲۶.
[۶]. اقبال الاعمال، سید بن طاوس، ص ۶۲۴.
[۷]. الامالی، صدوق، ص ۱۵.