وضعیت بحرانی سفره های زیرزمینی در استان یزد

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز یزد، محمدعلی امیربیکی گفت: از ۱۹ دشت استان دارای آب باکیفیت، ۱۶ دشت به علت برداشت اضافه از آب‌های زیرزمینی در شرایط ممنوعه بسر برده و ۳ دشت مابقی که آزادند نیز از نظر کیفی دارای آب شور هستند.

وی با اشاره به اینکه متوسط بارندگی سالیانه استان یزد حدود ۹۵ میلیمتر و در مقایسه با متوسط بارندگی کشور حدود ۳۸ درصد است، افزود: واقع شدن استان در کمربند بیابانی نیمکره شمالی ، تحلیل سیستم‌های باران زای وارده به استان به علت دوری از منابع رطوبتی ، تابش خورشیدی زیاد و موقعیت توپوگرافی همگی موجب شده تا شرایط اقلیمی استان به صورت خشک و خشن درآید.

مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای اظهار داشت: بهره برداری از آب زیرزمینی از قدیم الایام بوسیله چشمه و قنات در استان یزد رایج بوده و شبکه‌های وسیعی از قنوات در دشت‌های مختلف وجود داشته که آب مورد مصرف کشاورزی، شرب و بهداشت را تامین می‌کرده است. بهره برداری با این سیستم مناسب‌ترین روش حفظ تعادل هیدرولوژیکی سفره‌های آب زیرزمینی به شمار می‌آید.

وی تأکید کرد: با رواج حفر چاه در استان و در نتیجه برداشت بیش از حد از آبخوان ها، این تعادل بهم خورده و افت سطح آب زیرزمینی مشاهده شده است، به گونه‌ای که امروزه بیلان آبی در اکثر دشت‌های استان منفی و در برخی مناطق هم بحرانی است.

امیربیکی ادامه داد: کسری بیلان آب زیرزمینی استان حدود ۳۸۴ میلیون مترمکعب در سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ بوده و متوسط کسری بیلان دراز مدت آن حدود ۲۴۳ میلیون مترمکعب است.

مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه تصریح کرد: شرایط موجود، زنگ خطری برای وضعیت سفره‌های آبی استان در آینده نه چندان دور است. از عواقب اسف بار افت سطح آب زیرزمینی علاوه بر خشک شدن قنوات و کاهش آبدهی تعدادی از چاهها، تغییر کیفیت و افزایش املاح است.

وی از احیا و تعادل بخشی به عنوان مهمترین راهکار مدیریت وضع موجود یاد کرد و گفت: طرح مذکور یکی از عمده فعالیت‌های وزارت نیرو و شرکت مدیریت منابع آب ایران برای حفاظت کمی و کیفی منابع آب و ایجاد تعادل بین منابع و مصارف آب زیرزمینی بوده که در سال‌های اخیر در محدوده‌های مطالعاتی استان اجرا شده است.

امیربیکی افزود: اقداماتی همچون نصب کنتور، انسداد چاه‌های غیرمجاز، جلوگیری از اضافه برداشت، خاموشی، اصلاح و تعدیل سبب صرفه‌جویی در میزان برداشت از منابع آب زیرزمینی شده است. علاوه بر طرح فوق، اجرای طرح استفاده مجدد از پساب تصفیه شده مطابق با مسائل زیست محیطی و همچنین فرهنگ سازی در اقشار مختلف جهت صرفه جویی و کاهش مصرف آب از جمله دیگر راهکار‌های مدیریت مصرف می‌باشد.