دو سالگی توافق آمریکا و طالبان

 به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما‏ از کابل؛ «سهیل شاهین» رئیس دفتر سیاسی طالبان در قطر امروز با انتشار پیامی همزمان با دو سالگی توافقنامه دوحه، با انتقاد از اجرایی نشدن بخش‌هایی از این توافقنامه توسط آمریکا اعلام کرد: تحریم (اقتصادی توسط آمریکا) افغانستان و به رسمیت شناخته نشدن کابینه فعلی (طالبان) مغایر با مفاد توافقنامه دوحه است. متاسفانه برخی از مفاد توافقنامه مانند حذف نام برخی از سران امارت اسلامی (طالبان) از فهرست سیاه هنوز اجرایی نشده است. توافقنامه دوحه جزئی از مبارزات طالبان برای افتخار و آزادی نسل‌های آینده است. برخی از کشور‌های دوست و برادر نقش سازنده و مهمی در موفقیت مذاکرات آمریکا و طالبان انجام دادند.

گفتنی است توافقنامه دوحه دهم اسفند ۱۳۹۸ ، میان طالبان و آمریکا به امضا رسید، «زلمای خلیل زاد» نماینده سابق آمریکا در امور افغانستان و ملا «عبدالغنی برادر» معاون فعلی کابینه طالبان این توافقنامه را با حضور «مایک پمپئو» وزیر خارجه وقت آمریکا امضا کردند. طالبان، امضای این توافقنامه را به معنای پیروزی در جنگ افغانستان عنوان کردند، این توافقنامه که طالبان آن را توافقنامه خروج نیرو‌های خارجی از افغانستان دانسته اند پس از هجده ماه مذاکرات نفس گیر میان نمایندگان طالبان و آمریکا به امضا رسید.

مهمترین مواد توافقنامه آمریکا با طالبان شامل موارد زیر بود:
۱ - صد و سی و پنج روز پس از امضای این توافقنامه، شمار نیرو‌های آمریکایی در افغانستان به هشت هزار و ششصد نفر کاهش یابد.
۲- آمریکا و متحدانش باید از پنج پایگاه بزرگ نظامی خود خارج شوند.
۳- آمریکا در مدت نه ماه و نیم  نیرو‌های خود را از افغانستان خارج کند.
۴- آزادی پنج هزار زندانی طالبان و یک هزار سرباز ارتش (سابق) افغانستان، بخشی دیگری از توافقنامه دوحه است.
۵-آمریکا با آغاز مذاکرات میان افغان‌ها، بررسی تحریم‌ها علیه اعضای طالبان را آغاز می‌کند و درصورت پیشرفت مذاکرات میان افغان‌ها، تحریم‌ها برداشته خواهد شد.
۶- همچنین طالبان در این توافقنامه تعهد کرده اند که به افراد خود، فرد یا افرادی از جمله اعضای شبکه القاعده اجازه ندهند از خاک افغانستان برای آمریکا و متحدانش تهدید ایجاد کنند.

همکاری آمریکا با دولت جدید افغانستان و کمک به بازسازی افغانستان به عنوان بخش‌هایی دیگر از این توافقنامه اعلام شده بود.
در پی امضای توافقنامه دوحه، قرار بود مذاکرات صلح میان دولت افغانستان و طالبان امضا شود، هر چند مراسم افتتاحیه این مذاکرات بیست و دوم شهریور ماه سال گذشته با حضور هیئت‌های دو طرف به ریاست «عبدالله عبدالله» رئیس شورای مصالحه ملی سابق افغانستان و ملاعبدالغنی برادر رئیس دفترسیاسی طالبان در قطر برگزار شد، اما این مذاکرات هرگز به نتیجه نرسید. دولت سابق افغانستان برای پیشبرد این مذاکرات علاوه بر تشکیل شورای عریض و طویل مصالحه ملی، وزارتخانه ویژه‌ای را با عنوان وزارت امور صلح نیز ایجاد کرد، همچنین اشرف غنی رئیس جمهور سابق افغانستان نماینده ویژه‌ای را در امور صلح تعیین کرد. هرچند هیئت‌های مذاکره کننده طالبان و دولت افغانستان چندین بار رو در روی هم نشستند، اما هیچ وقت درباره موضوعات مورد مذاکره به توافق نرسیدند، از جمله هیئت مذاکره کننده دولت سابق افغانستان تاکید می‌کرد آتش بس و برقراری صلح موضوع اول مذاکرات باشد، اما طالبان تاکید داشت اول باید بر سر مسائل دیگر مذاکره شود و برقراری آتش بس باید گزینه آخر باشد.
هیئت مذاکره کننده افغانستان به ریاست «معصوم استانکزی» تمایل داشت مهمترین مسائل افغانستان از جمله قانون اساسی، نظام سیاسی آینده، حقوق زنان، آزادی رسانه ها، چگونگی ایجاد دولت مشارکتی در افغانستان، انتخابات و دستاورد‌های بیست سال اخیر مورد مذاکره قرار بگیرد، اما طالبان بر اسلامی بودن نظام سیاسی آینده افغانستان تاکید می‌کرد، این مذاکرات هیچ گاهی به نتیجه نرسید و حدود یک سال قبل اشرف غنی رئیس جمهور فراری افغانستان در سخنرانی‌ها و نشست‌های خود به صورت تلویحی از شکست در مذاکرات سخن می‌گفت.
سرانجام با سقوط همه شهرستان‌ها و شهر‌های افغانستان به دست طالبان، دولت سابق این کشور بیست و چهارم مرداد ماه امسال پس از حدود یک و نیم سال از امضای توافقنامه دوحه سقوط کرد. پس از سقوط دولت سابق افغانستان و نابسامانی‌ها در این کشور، بسیاری از کارشناسان و مردم افغانستان «زلمی خلیل زاد» نماینده سابق آمریکا در امور افغانستان را عامل اصلی این وضعیت و فروپاشی دولت این کشور دانستند. به گفته آگاهان امور سیاسی، آمریکا در توافقنامه دوحه فقط زمینه خروج خفت بار خود را از افغانستان فراهم کرد و هیچ توجهی به آینده این کشور نداشت. اما خلیل زاد ادعا کرده است که فرار اشرف غنی رئیس جمهور سابق افغانستان باعث شد همه برنامه‌ها برای ایجاد یک دولت مشارکتی در افغانستان به هم بخورد.
خلیل زاد در تازه‌ترین مصاحبه اش به مناسبت دو سالگی توافقنامه دوحه گفته است؛ تشکیل حکومت (جدید در افغانستان) براساس مذاکره، رکن اساسی توافقنامه دوحه بود.
نماینده سابق آمریکا در امور افغانستان افزود: در بخش سوم توافقنامه دوحه تأکید شده بود که حکومت باید براساس مذاکره تشکیل شود و این موضوع یکی از چهار رکن اساسی توافقنامه دوحه بود که تاکنون عملی نشده است.
امروز در حالی توافقنامه طالبان و آمریکا دو ساله شد که گفته می‌شود؛ هنوز بند‌های محرمانه این توافقنامه که در دوحه قطر امضا شد مشخص نیست توافق نامه آمریکا و طالبان برای افغانستان صلح نیاورد و دولت مشارکتی ایجاد نکرد بلکه با فرار اشرف غنی طالبان وارد پایتخت شدند و فرار غیرمسئولانه آمریکایی ها، افغان‌ها را در مشکلات بیشتری فروبرد آثار مصیبت بار دو دهه جنگ‌و اشغال افغانستان توسط آمریکا و شرکایش امروز در حال نمایان شدن است.