روز جهانی حیات وحش؛ ۱۵۱ گونه جانوری ایران در خطر انقراض!

به گزارش خبرنگار محیط زیست خبرگزاری صدا و سیما؛ بر اساس آخرین آماری که اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت ( IUCN ) منتشر کرده بیش از ۸ هزار و ۴۰۰ گونه گیاهی و جانوری در دنیا به شدت در معرض خطر انقراض قرار دارد و نزدیک به ۳۰ هزار گونه در معرض خطر انقراض بوده یا آسیب پذیر است و ارزیابی می شود  که در این آمار بیش از ۴۰ درصد از دوزیستان، ۲۶ درصد از پستانداران، ۲۱ درصد از خزندگان و ۱۳ درصد از پرندگان جهان در معرض انقراض قرار دارد و نشان می‌دهد حال گونه‌های جانوری خوب نیست.

تخریب زیستگاه‌ها تغییر کاربری اراضی ، قاچاق حیات وحش، ورود  گونه های مهاجم به زیستگاه های طبیعی، انواع آلودگی های طبیعی و تغییر اقلیم ۵ عامل اثرگذار است که صندوق جهانی حیات وحش از آن به عنوان عوامل تهدید حیات وحش نام می‌برد.

رضا فرجی سرپرست دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار محیط زیست خبرگزاری صدا و سیما معتقد است : یکهزار و ۲۳ گونه مهره دار در کشور به ثبت رسیده که حدود ۱۵۱ گونه در فهرست سرخ IUCN  به عنوان گونه های در خطر معرض انقراض ثبت شده 

و ممکن است با توجه به تهدیدهای متنوعی که متوجه اکوسیستم های طبیعی کشور ماست و شرایطی که با آن مواجه هستیم، آمار این گونه ها بیشتر هم باشد.

 وی با بیان اینکه در ایران از ۱۰۲۳ گونه جانوری مهره داران شناسایی شده ۱۵۱ گونه در فهرست سرخ iucn قرار گرفته است ، می گوید: نخستین  اقدام فوری  سازمان حفاظت محیط زیست بازنگری فهرست طبقه بندی گونه های جانوری است تا آخرین فهرست سرخ گونه های جانوری را در سطح ملی استخراج کند. البته  برای 19 گونه جانوری که بیشتر باید به آنها توجه شود برنامه عمل تهیه شده است و برای تعدادی از آنها مانند مانند خرس سیاه، گوزن زرد ایرانی، پلنگ و میش مرغ از سال ۱۳۹۶ برنامه عمل تدوین شده و در حال اجراست، برای حدود ۱۱ گونه مانند گورخر، اردک سرسفید، شوکا و افعی لطیف هم برنامه عمل تدوین و نهایی شده است و از سال ۱۴۰۱ اجرایی می شود.

همچنین برای ۷ گونه دیگر مانند مرال، انواع خفاش ها، کاراکال، کفتار و سمندر کردستانی هم تدوین برنامه عمل پیش بینی شده که در سال ۱۴۰۱ تهیه و تدوین و بعد از آن اجرایی می شود و در مرحله آخر تحقیقات و بررسی قرار دارد.

وی اظهار می کند: قانون شکار و صید هم که در سال ۱۳۴۶ تصویب شد، نیاز به بازنگری دارد تا به قانون نظام جامع تحول زیستی تبدیل شود، یعنی ما باید فراتر از بحث شکار و صید و ساماندهی آن به سمت نگرش اینکه جامعه باید از تنوع زیستی و حیات وحش کشور حفاظت کند، برویم و تمام دستگاه هایی که مسئولیت هایی دارند در قالب این قانون دیده شوند و در روند حفاظت مشارکت کنند.

بنابر این گزارش؛ جدا از اقدامات دولتی اما هر کدام از ما هم به عنوان یک شهروند با احترام به فواید زیست محیطی در هر سطحی می توانیم در حفظ حیات وحش موثر باشیم. 

صیاد شیخی اینانلو فعال و کارشناس محیط زیست در گفتگو با خبرنگار محیط زیست خبرگزاری صدا و سیما می گوید: اول از همه باید مطالبه گر باشیم در قبال تخریب زیستگاهها و بهره‌برداری هایی که بیش از اندازه انجام می شود.

 اما حفاظت از حیات وحش از آنجایی که اکوسیستم یک زنجیره به هم پیوسته است و همه اجزای آن در پیوستگی حیات نقش دارند، مهم است. 

محمدعلی یکتا نیک کارشناس و فعال محیط زیست هم با ذکر مثال وجود یک گراز اهمیت حفظ حیات وحش را این طور بیان می کند: شاید از گراز به عنوان یک حیوان زیان کار نام برده ‌شود اما اگر هم این حیوان در طبیعت نباشد در کوهستان البرز و رشته کوه زاگرس حیات مختل می شود چرا که  همین گراز با شخم زدن خاک کاری می کند که آب بارندگی جذب زمین شود یا در زمستان زمانی که زمین را شخم می زند برای صدها پرنده غذا یافت می شود. 

البته فرقی نمی کند یک حیوان بزرگ جثه باشد یا یک حشره ؛ با از بین رفتن یک گونه کوچک تعادل محیط زیست به هم می‌خورد و زنجیره غذایی متصل به این گونه هم دچار مشکل می‌شود و این اهمیت حفاظت از حیات وحش را دو چندان می‌کند.

با توجه به اهمیت موضوع مجمع عمومی سازمان ملل متحد در شصت و هشتمین جلسه خود در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۳، روز سوم مارس (۱۲ اسفند)، روز تصویب کنوانسیون منع تجارت گونه های نادر گیاهی و جانوری (CITES)، را به عنوان روز جهانی حیات وحش اعلام کرد.

 هدف از تعیین این روز، ایجاد فرصتی برای بزرگداشت و ارتقای آگاهی‌های عمومی در خصوص گونه‌های گیاهی و جانوری جهان است، بعد از آن هر سال به فراخور شرایط شعاری برای این روز تعیین می کند که شعار امسال هم " بازیابی یا احیای گونه های کلیدی برای بازسازی بوم سازگان" اعلام شده است.