کمبود کلسیم را جدی بگیرید!

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز اراک؛ کلسیم علاوه برسلامت استخوان‌ها کارکردهای دیگری هم دارد که تثبیت فشار خون، تنظیم ترشح هورمون‌ها و هدایت صحیح سیگنال‌های عصبی از جمله آنهاست.

ما معمولا کلسیم را با نقشی که در سلامت استخوان‌ها دارد می‌شناسیم اما این ماده معدنی ضروری کارکردهای دیگری هم دارد که تثبیت فشار خون، تنظیم ترشح هورمون‌ها و هدایت صحیح سیگنال‌های عصبی از جمله آنهاست. بنابراین کمبود کلسیم می‌تواند علائم مختلفی به همراه داشته باشد. موارد زیر برخی از این علائم هستند.

خشکی پوست‌

هیپوکلسمی یا کمبود کلسیم می‌تواند در پوست هم قابل مشاهده باشد. کمبود کلسیم پوست را پوسته‌پوسته و خشک می‌کند و ارتباط نزدیکی با ایجاد مشکلات پوستی از جمله اگزما و پسوریازیس دارد.

خستگی

کمبود کلسیم می‌تواند بر سلامت کلی بدن تأثیر بگذارد. بنابراین اگر احساس خستگی مفرط، بی‌حالی، کمبود انرژی یا احساس سستی دائم دارید، کمبود کلسیم می‌تواند یکی از عوامل آن باشد.

افسردگی

کلسیم برای تنظیم خلق‌وخو نیز ضروری است. این ماده معدنی یک آرامبخش طبیعی است که اثرات آرامش‌بخشی دارد. هر چقدر کلسیم کمتری مصرف کنید، ممکن است افسردگی و تحریک‌پذیری بیشتری را تجربه کنید.

بی‌خوابی

هنگام خواب، سطح کلسیم بدن افزایش و کاهش می‌یابد و در طول خواب عمیق سطوح بالاتری از این افزایش و کاهش رخ می‌دهد. در صورت کمبود کلسیم، احتمالا خواب عمیق شبانه کافی ندارید. این مشکل به نقش کلسیم در تولید ملاتونین (هورمونی که کمک می‌کند به خواب برویم) مربوط می‌شود.

پارستزی یا خواب‌رفتگی اندام‌ها

پارستزی شامل علائم عصبی مرتبط با کمبود شدید کلسیم است. این شرایط ممکن است احساس سوزن‌سوزن‌شدن و بی‌حسی در اطراف دهان یا انگشتان دست و پا، لرزش عضلانی، اختلال در حس لامسه، ضعیف‌شدن حافظه و توهم همراه باشد.

بیمارشدن مکرر

کلسیم نقش مهمی در حفظ سیستم ایمنی سالم دارد. کمبود کلسیم مقاومت بدن را در برابر حملات پاتوژن‌ها کاهش می‌دهد و باعث می‌شود بیشتر دچار سرماخوردگی، سرفه و عطسه شوید.

ناخن‌های شکننده

ناخن‌ها هم مانند استخوان‌ها برای حفظ یکپارچگی خود به مقدار مشخصی کلسیم نیاز دارند. بنابراین در شرایط کمبود کلسیم، ناخن‌ها خشک، ضعیف و مستعد پوسته‌پوسته‌شدن و شکستن در حین ساده‌ترین فعالیت‌های روزانه می‌شوند.

مشکل در بلع

شاید عجیب به نظر برسد اما کمبود کلسیم می‌تواند به دیسفاژی یا مشکل در بلع منجر شود. دیسفاژی ــ احساس سفتی در گلو - ناشی از انقباض ضعیف عضلات این ناحیه - در موارد شدید می‌تواند به اسپاسم در حنجره منجر شود که تغییرات غیر عادی در صدا را به‌ همراه دارد.

دندان‌درد

بخش عمده کلسیم در استخوان‌ها و دندان‌ها ذخیره می‌شود. بنابراین کمبود کلسیم زودتر از همه این بخش‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. کمبود این عنصر حیاتی، زردشدن و پوسیدگی دندان‌ها را به‌ دنبال دارد و خطر ابتلا به بیماری پریودنتال (نوعی بیماری لثه) را نیز افزایش می‌دهد.

گرفتگی عضلانی

اگر معمولا هنگام شب دچار گرفتگی عضلات ران‌ها، ساق پا، بازوها و زیر بغل می‌شوید آن را از علائم اولیه کمبود کلسیم بدانید. گرفتگی عضلانی ممکن است با درد در حین حرکت همراه باشد و با گذشت زمان به اسپاسم در عضلات سراسر بدن تبدیل شود.

درمان کمبود کلسیم

همه بزرگسالان باید حدود ۱۰۰۰ میلی‌گرم کلسیم در روز مصرف کنند. سبزی‌های دارای برگ تیره، بیشتر ماهی‌های چرب از جمله سالمون، ساردین و تن و همچنین پنیر، شیر، سویا، بادام و دانه‌های کنجد از مواد غذایی غنی از کلسیم هستند. همچنین برای کمک به جذب بهتر کلسیم، باید مصرف ویتامین D را افزایش دهید که در زرده تخم‌ مرغ، صدف، میگو، قارچ و غلات یافت می شود.

کمبود کلسیم چه خطراتی دارد؟

کمبود کلسیم می‌تواند هر یک از کارکرد‌های بدن را تحت تاثیر قرار داده و به شکل‌های مختلفی در بدن بروز کند.

کلسیم فراوان‌ترین ماده معدنی در بدن انسان می‌باشد. با این وجود، هیپوکلسمی و به عبارت دیگر، کمبود کلسیم بیشتر از آنچه فکر کنیم، افراد را درگیر می‌کند. هیپوکلسمی که بیماری کمبود کلسیم شناخته می‌شود بر اثر افت سطح کلسیم در خون بروز می‌کند. پایین آمدن سطح کلسیم خون به دلایل مختلفی از جمله مشکلات غدد پاراتیروئید، کلیه، روده‌ها و یا عدم دریافت کافی کلسیم از رژیم غذایی می‌باشد. عوارض ناشی از کمبود کلسیم در مرور زمان به طرز چشمگیری می‌تواند سبک زندگی شما را تغییر دهد، به همین دلیل پیشگیری و درمان کمبود کلسیم بسیار حایز اهمیت است.

چه کسانی کمبود کلسیم دارند؟

طبق آمار به دست آماده ۳۲% زنان یائسه‌ی ایرانی دچار پوکی استخوان هستند و بالای نیمی از زنان یائسه در ایران در معرض پوکی استخوان هستند که این زنگ خطری برای آگاهی و جلوگیری از گسترش بیشتر این بیماری است. بطورکلی نوجوان ها، زنان بالای ۵۰ سال و مردان بالای ۷۰ سال در معرض خطر بالاتری از کمبود کلسیم قرار دارند.

نشانه‌های کمبود کلسیم چیست؟

نشانه‌هایی وجود دارند که به شما هشدار می‌دهد شما دچار سطح کم کلسیم هستید.

کمبود کلسیم در سطح پایین و در مراحل اولیه ممکن است نشانه‌های بارزی نداشته باشد، اما در افراد مختلف با توجه به سن و شرایط بدنی کمبود آن به شکل‌های مختلف نشان داده می‌شود، از نشانه‌هایی که در اثر کمبود کلسیم بروز می‌کند:

مشکلات عضلانی:

گرفتگی عضلات (اسپاسم عضلانی)، سوزن سوزن شدن دست و پا، درد در عضلات ران و بازو (پرش عضلات)

خستگی:

بی خوابی و خستگی مفرط بدن از جمله علایمی است که نشان دهنده‌ی سطح پایین کلسیم در خون می‌باشد. (بی حالی)

علایم پوستی:

کاهش شدید کلسیم منجر به شکننده شدن و پوسته پوسته شدن ناخن‌ها می‌شود، خشکی پوست و خارش و در شرایط شدیدتر اگزمای پوستی یا پسوریازیس نیز می‌تواند اتفاق بیفتد.

سندرم پیش از قاعدگی (PMS):

در مطالعات انجام شده، بین مصرف کلسیم و کاهش علایم سندرم پیش از قاعدگی در خانم‌ها ارتباط به دست آمده است، هرچند ممکن است تمامی کسانی که دچار کمبود کلسیم هستند دارای این علایم نباشند، اما به نظر می‌رسد پایین بودن سطح کلسیم در خون با تشدید علایم پیش از قاعدگی در ارتباط است.

کمبود کلسیم را چگونه بفهمیم؟
آزمایش خون برای اندازه گیری سطح کلسیم خون و تشخیص کمبود آن از مراحل اولیه می‌باشد. در سنین بالا که افراد مشکوک به کاهش تراکم استخوان هستند، بهترین راه تشخیص آزمایش سنجش تراکم استخوان می‌باشد و باتوجه به اینکه این آزمایش با اشعه‌ی ایکس انجام می‌شود بهتر است در صورت ضرورت و به تشخیص پزشک انجام شود.

کمبود کلسیم چه عوارضی دارد؟

پیامد‌ها و عوارض

عدم دریافت کافی کلسیم، در ابتدا منجر به کمبود کلسیم در استخوان و در واقع کاهش تراکم بافت استخوانی (Osteopenia) و درصورت عدم کنترل آن منجر به پوکی استخوان (Osteoporosis) می‌شود. در ادامه‌ی این روند ممکن است فرد دچار کوتاهی قد، شکستگی، تغییر شکل ساختار اسکلتی، و همچنین درد در استخوان‌ها شود.

کمبود کلسیم را چگونه جبران کنیم؟

سعی کنید در مرحله اول کلسیم را از طریق رژیم غذایی خود دریافت کنید؛ بنابراین باید منابغ غذایی کلسیم را بشناسید و در صورت ناکافی بودن مقدار آن، در کنار رژیم غذایی مناسب شروع به مصرف مکمل‌های کلسیم کنید.

این نکته را هم باید در نظر داشته باشید که مصرف کلسیم در کودکی بصورت کافی می‌تواند شما را از خطرات کاهش کلسیم در بدن حفظ کند.

فهرستی کاملی از این مواد غذایی سرشار از این ماده مغذی در هر محدوده سنی را می‌توانید در مطلب "هر آنچه که باید از کلسیم بدانید! " بیابید و همینطور برای شناخت بیشتر انواع مکمل‌های آن می‌توانید مطلب زیر بخوانید:

نکاتی که باید که در مورد انواع مکمل‌های کلسیم و مصرف آن‌ها بدانید!

سعی کنید در مرحله اول کلسیم را از طریق رژیم غذایی خود دریافت کنید؛ بنابراین باید منابغ غذایی کلسیم را بشناسید و در صورت ناکافی بودن مقدار آن، در کنار رژیم غذایی مناسب شروع به مصرف مکمل‌های کلسیم کنید.

این نکته را هم باید در نظر داشته باشید که مصرف کلسیم در کودکی بصورت کافی می‌تواند شما را از خطرات کاهش کلسیم در بدن حفظ کند.