پخش زنده
امروز: -
یادداشت/
ظرفیت‌ها و مزیت‌های خودکفایی ایران در تولید گندم
افزایش قیمت خرید تضمینی گندم به هر کیلوگرم تا ۱۱۵۰۰ تومان عیدی دولت به گندم کاران است و حالا نوبت کشاورزان است که با کمک به استقرار خودکفایی و حتی رسیدن به مرحله صادرات، به دولت. عیدی همیشگی را تقدیم نمایند.
این عیدی همان کمک به خودکفایی در تولید محصول گندم است که دستاوردی اقتصادی و همچنین راهبردی سیاسی در سطح بین الملل خواهد بود.
جمهوری اسلامی ایران با تولید بیش از ۱۴ میلیون تن گندم در برخی سال‌ها موفق شده است روند خوداتکایی و خودکفایی در این محصول راهبردی را جشن بگیرد بخشد و ضریب تامین امنیت غذایی را هم تقویت کند.
هر چند در برخی سال ها، خشکسالی‌ها این روند را قطع کرد، اما ظرفیت و مزیت‌های منابع خاک و آب همچنان پابرجاست و توسعه تولید دانش بنیان کمک خواهد کرد، مسیر خودکفایی را با اطمینان بیشتری طی کنیم.
تحولات منطقه‌ای و بین المللی هم نشان می‌دهد که خودکفایی در تولید محصول‌های کشاورزی راهبردی دیگر امری تشریفاتی و مستحب نیست بلکه راهبردی اجباری و امری واجب است تا امنیت غذایی سرزمین را تثبیت و پایدار کند.
گندم گیاهی است یکساله، تک لپه و از خانواده گندمیان gramineae و از جنس تریتیکم triticum که دارای گونه‌های بسیار زیاد است.
تولید گندم مهم‌ترین بخش زراعت و اقتصاد کشاورزی است که همه کشور‌ها متناسب با مزیت‌های طبیعی و نسبی تلاش می‌کنند جدی‌ترین و دقیق‌ترین حمایت را از تولید این محصول بکنند تا رکن مهم امنیت غذایی را حفاظت نمایند.
گندم بیشتر از هرمحصول دیگری در دنیا و به طور متوسط در ۲۲۰ میلیون هکتار کشت و ۷۵۰ میلیون تن و تقریبا در همه کشور‌ها تولید می‌شود و بر اساس آمار فائو، کشور‌های چین، هند، آمریکا، روسیه، فرانسه و کانادا از تولید کنندگان عمده گندم و کشور‌های عمده صادر کننده گندم هم اتحادیه اروپا، آمریکا، استرالیا، کانادا، آرژانتین و روسیه هستند.
نان گندم یکی از ضروری‌ترین مواد غذایی و قوت اصلی اکثریت عظیمی از مردم کشورمان را تشکیل می‌دهد.
گندم غذای اصلی مردم ایران نیز است به همین خاطر تولید گندم هم تاریخ است هم فرهنگ و هم برکت و امروزه بخش مهمی از اقتصاد کشاورزی و رستائیان را هم تشکیل می‌دهد.
اما تولید گندم را نباید با ویژگی اقتصادی بررسی کرد بلکه این محصول نقش و جایگاه بسیار بالایی در امنیت غذایی دارد، محصول راهبردی محسوب می‌شود و روزانه ۴۴ تا ۴۵ درصد انرژی دریافتی و ۴۰ درصد پروتئین مصرفی افراد از طریق گندم تامین می‌شود.
در ایران، گندم جایگاه ثابتی در سفره ایرانیان دارد و آداب و رسوم تولید گندم، آرد و نگهداری و پخت نان در نزد ایرانیان هم ارزش الهی و دینی دارد و هم حرمت و برکت سفره ایرانیان محسوب می‌شود، بخشی از فرهنگ تاریخی و دیرین و نوین ایران زمین را هم تشکیل می‌دهد.
تولید گندم ایران در دو سال پیش به علت بارش‌های خوب خوشبختانه افزایش داشته و از سال‌های خوب تولید گندم بوده است و اخیرا هم تولید ۱۴ تا ۱۴،۵ میلیون تن گندم هدفگذاری شده است.
چهار تا ۵ سال پیش خودکفایی ایران در تولید گندم برای چهارمین سال تکرار شد، هر چند بخشی از مزارع گندم در سیل‌های بهاری از بین رفت.
سازمان خواروبار و کشاورزی جهان (فائو) هم اعلام کرده است ایران در بخش کشاورزی از جمله تولید گندم سرآمد بسیاری از کشور‌های منطقه است.
از ۱۶۴ میلیون هکتار زمین در ایران ۱۸.۸ میلیون هکتار در چرخه تولید محصول‌های کشاورزی است. هشت میلیون هکتار به صورت آبی و حدود ۶.۳ میلیون هکتار به صورت دیم و بقیه به صورت آیش آبی و دیم بهره‌برداری می‌شود و بخش مهمی از این عرصه‌ها به گندم اختصاص دارد.
اما تولید گندم در ایران فقط در کشت این محصول محدود نمی‌شود بلکه دانش و علوم کشاورزی و عرصه‌های دانشگاهی و تحقیقاتی در حوزه گندم و صنایع تبدیلی و تکمیلی آرد و نان و زیرساخت‌های سیلو هم؛ بسیار قابل توجه است.
خوشبختانه ۱۰۰ درصد تولید بذر گندم در داخل ایران انجام می‌شود و هر سال ارقام جدید بذر برای کشت در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد.
بیش از ۴۷ نوع گندم آبی و ۱۹ نوع گندم دیم سرجمع ۶۶ رقم در پهنه سرزمینی ایران به تناسب و شرایط سازگاری اقلیمی کشت می‌شود که با تولید دانش بنیان باید متناسب با اقلیم‌های متنوع سرزمین ایران این ارقام را افزایش دهیم.
ایران برنامه ۱۲ ساله جامع و کامل طراحی و اجرایی کرده است تا در سال ۲۰۲۶ به اقتصاد و زراعت کامل گندم یعنی کشت، تولید، صادرات، واردات، مصرف سرانه و درصد مطمئن خوداتکایی برسد و نامگذاری سال تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین هم تکلیفی است که می‌تواند مسیر خودکفایی و توسعه تولید گندم را هموارتر کند.
اصلی‌ترین متغیر برای حداکثرسازی اطمینان از امنیت تولید گندم در ایران اصلاح نظام‌های آبیاری است که کمک می‌کند در این مسیر به مقصد " ارتقای بهره وری " برسیم و شعار اصلاح الگوی مصرف منابع هم تحقق می‌یابد.
ایران برای توسعه تولید گندم بدون گسترش وسعت کشت یا فشار بر دیگر محصولات برنامه‌های خوبی دارد، منابع خاک کافی است و اصلی‌ترین برنامه بهبود نظام‌های آبیاری است.
منابع خاک برای خودکفایی گندم در کشور فراهم است و بهبود نظام آبیاری ظرفیت جدید می‌تواند برای افزایش تولید گندم باشد و انتخاب توسعه تولید گندم، "تولید بیشتر با آب کمتر" وبهینه سازی نظام آبیاری است.
توسعه تولید دانش بنیان و معرفی ارقام مقام به شوری خاک و کم آبی هم ظرفیت تازه‌ای ایجاد خواهد کرد و البته اصلاح الگوی مصرف و فرهنگ مصرف بهینه گندم و نان هم ظرفیت دیگری برای استقرار خودکفایی پایدار در تولید گندم است.
اسماعیل محمدی
خبرگزاری صدا و سیما.
انتشار یافته: ۳
نظر شما
دو گیاه غیر بومی ایران , که هیچ اساسی نبوده و نیستند . در گذشته های دور ودر غفلت پدران ما وارد کشورمان شدند . این دو گیاه بسیار آب بر بوده وبرای کشت نیاز به زمین هایی مرغوب و عالی دارند. متاسفانه ما همچنان از این دو گیاه مضر غافلیم و هزاران هکتار از بهترین زمینهای کشاورزی کشورمان به این دو گیاه اختصاص یافته است . این دو گیاه تنباکو و چای هستند .با حذف کشت این دو و جایگزین نمودن محصولات اساسی مطمئنا یک انقلاب در زمینه کشاورزی در کشور رخ خواهد داد