مقابله با بیماری های ناشی از پیری با جوانسازی پوست بانوان

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، به نقل از ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی، دانشمندان کمبریج معتقدند که می‌توانند همین کار را با سایر بافت‌های بدن انجام دهند.

هدف نهایی، توسعه درمان‌هایی برای بیماری‌های مرتبط با افزایش سن مانند دیابت، بیماری قلبی و اختلالات عصبی است. این فناوری بر اساس تکنیک‌هایی ساخته شده است که بیش از ۲۵ سال پیش برای ساختن گوسفند شبیه سازی شده دالی استفاده شد.

رئیس این تیم، پروفسور ولف ریک، از موسسه بابراهام در کمبریج، به بی‌بی‌سی نیوز گفت که امیدوار است در نهایت بتوان از این تکنیک برای حفظ سلامت افراد برای مدت طولانی‌تر در حین افزایش سن استفاده کرد.

او گفت: "ما در آرزوی چنین چیزی بوده ایم. بسیاری از بیماری‌های رایج با افزایش سن بدتر می‌شوند و تصور کمک به مردم از این طریق بسیار هیجان انگیز است. "

پروفسور رایش با این حال تاکید کرد که این کار، که در مجله eLife منتشر شده است، در مراحل اولیه است. او گفت که چندین مشکل علمی وجود دارد که باید قبل از خروج از آزمایشگاه و انتقال به کلینیک بر آن غلبه کرد. اما او گفت که اثبات امکان جوانسازی سلولی برای اولین بار یک گام مهم رو به جلو بود.

خاستگاه این تکنیک از دهه ۱۹۹۰ سرچشمه می‌گیرد، زمانی که محققان در موسسه Roslin در خارج از ادینبورگ روشی را برای تبدیل سلول غده پستانی بالغ گرفته شده از یک گوسفند به جنین ابداع کردند. این منجر به خلق گوسفند شبیه سازی شده دالی شد.

هدف تیم Roslin ایجاد کلون‌هایی از گوسفند یا در واقع انسان نبود، بلکه استفاده از این تکنیک برای ایجاد سلول‌های بنیادی جنینی انسان بود. آن‌ها امیدوار بودند که این‌ها بتوانند به بافت‌های خاصی مانند ماهیچه، غضروف و سلول‌های عصبی تبدیل شوند تا جایگزین قسمت‌های فرسوده بدن شوند.

تکنیک دالی در سال ۲۰۰۶ توسط پروفسور شینیا یاماناکا و سپس در دانشگاه کیوتو ساده‌تر شد. روش جدید که IPS نام دارد شامل افزودن مواد شیمیایی به سلول‌های بالغ برای حدود ۵۰ روز بود. این منجر به تغییرات ژنتیکی شد که سلول‌های بالغ را به سلول‌های بنیادی تبدیل کرد.

در هر دو تکنیک Dolly و IPS، سلول‌های بنیادی ایجاد شده باید دوباره به سلول‌ها و بافت‌های مورد نیاز بیمار تمایز پیدا کنند. این امر دشوار است و علیرغم چندین دهه تلاش، استفاده از سلول‌های بنیادی جنینی و پرتوان برای درمان بیماری‌ها در حال حاضر بسیار محدود است.

تیم پروفسور ریک از تکنیک IPS بر روی سلول‌های پوست ۵۳ ساله استفاده کردند. اما آن‌ها افزودن مواد شیمیایی را از ۵۰ روز به حدود ۱۲ روز کوتاه کردند. دکتر دیلگیت گیل با شگفتی متوجه شد که سلول‌های پوست به سلول‌های بنیادی جنینی تبدیل نشده اند - بلکه به نظر می‌رسد سلول‌های پوستی جوان شده اند و به گونه‌ای رفتار می‌کنند که گویی سلول فردی ۲۳-ساله هستند.

او گفت: روزی را که نتایج را دریافت کردم به یاد دارم و اصلاً باور نمی‌کردم که برخی از سلول‌ها ۳۰ سال از آنچه قرار بود، جوان‌تر باشند، روز بسیار هیجان انگیزی بود!

این تکنیک را نمی‌توان بلافاصله به کلینیک ترجمه کرد، زیرا روش IPS خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد. اما پروفسور ریک می‌گوید که اکنون مشخص شده است که امکان جوان سازی سلول‌ها وجود دارد، تیم او می‌تواند روش جایگزین و ایمن تری پیدا کند.

او گفت: "هدف بلند مدت این است که به جای طول عمر، مدت سلامتی انسان را افزایش دهیم تا افراد بتوانند به روشی سالم‌تر پیر شوند. "

پروفسور ریک می‌گوید برخی از اولین کاربرد‌ها می‌تواند تولید دارو‌هایی برای جوان سازی پوست در افراد مسن به عنوان راهی برای تسریع بهبودی در قسمت‌هایی از بدن باشد که بریده یا سوخته اند. محققان با نشان دادن اینکه سلول‌های پوست جوان شده آن‌ها در آزمایش‌های شبیه سازی زخم با سرعت بیشتری حرکت می‌کنند، نشان داده اند که این در اصل می‌تواند امکان پذیر باشد.

گام بعدی این است که ببینیم آیا این فناوری روی بافت‌های دیگر مانند ماهیچه، کبد و سلول‌های خونی کار می‌کند یا خیر.
پروفسور ملانی ولهام، که رئیس اجرایی شورای تحقیقات بیوتکنولوژی و علوم زیستی است، که بخشی از بودجه تحقیقاتی را که منجر به پیدایش گوسفند دالی شد، تامین کرد، به بی‌بی‌سی نیوز گفت که مزایای بالینی طولانی مدت این فناوری ممکن است چندان دور نباشد.

"اگر رویکرد‌های مشابه یا درمان‌های جدید بتواند سلول‌های ایمنی را جوان کند، سلول‌هایی که می‌دانیم با افزایش سن کمتر پاسخگو می‌شوند، در آینده ممکن است پاسخ افراد به واکسیناسیون و همچنین توانایی آن‌ها برای مبارزه با عفونت‌ها افزایش یابد. "

سوال بزرگ این است که آیا تلاش‌های تحقیقاتی در این زمینه به روشی برای بازسازی کل بدن، اکسیر جوانی یا قرص‌های ضد پیری منجر می‌شود؟ پروفسور ریک گفت این ایده کاملاً دور از ذهن نیست.

"این تکنیک روی موش‌های اصلاح شده ژنتیکی اعمال شده است و نشانه‌هایی از جوان سازی وجود دارد. یک مطالعه نشانه‌هایی از جوان سازی پانکراس را نشان داد که به دلیل پتانسیل آن برای مقابله با دیابت، جالب به نظر می‌رسد. ".

اما پروفسور رابین لاول-بج، از موسسه کریک در لندن، معتقد است که موانع علمی بین نتایج پروفسور ریک در آزمایشگاه و حتی ساده‌ترین کاربرد‌های بالینی قابل توجه است. او همچنین فکر نمی‌کند که ترجمه فرآیند جوان‌سازی به انواع دیگر بافت یا در واقع یک قرص ضد پیری فرآیندی بی‌اهمیت باشد.

اگر مواد دیگر انجام چنین کاری را بیابید، خوب است، اما ممکن است به همان اندازه بد باشند؛ بنابراین بلندپروازانه است که فکر کنید این مواد شیمیایی را به راحتی پیدا خواهید کرد و ایمن‌تر خواهند بود.

همچنین کاملاً ممکن است که انواع دیگر سلول‌ها به شرایط متفاوتی نیاز داشته باشند که ممکن است کنترل آن‌ها دشوار باشد؛ و اینکه آیا می‌توان این کار را با تمام بدن با خیال راحت انجام داد، آنقدر دور است که فکر می‌کنم یک حدس و گمان محض باشد.»