افزایش ۶/۶ برابر مقادیر غلظت عناصر در ذرات، TSP در روز‌های گرد و غباری نسبت به روز‌های عادی

دکتر عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت در مصاحبه اختصاصی با خبرگزاری صدا و سیما افزود: میانگین غلظت عناصر در ذرات TSP و PM۱۰ در اهواز نشان می‌دهد که عناصر سیلیس، آلومینیم، کلسیم، سدیم، آهن، منگنز بالاترین غلظت را در ذرات TSP و PM۱۰ دارند. میانگین غلظت این عناصر در ذرات TSP به ترتیب ۵/۲۳۷، ۱۰۹، ۱۰۸، ۳/۸۱، ۵/۲۴، ۵/۱۸ و در ذرات PM۱۰ به ترتیب ۲۲۴، ۷۸، ۷۳، ۵۶، ۲/۱۳ و ۷/۱۰ میکروگرم در متر مکعب است.

وی افزود: میانگین نسبت مقادیر غلظت عناصر زمینی در روز‌های گرد و غباری به روز‌های عادی در ذرات PM۱۰، ۸/۷ برابر افزایش می‌یابد؛ که بیشترین نسبت مربوط به سیلیس، آلومینیم، آهن و منیزیم و کمترین نسبت افزایش مربوط به پتاسیم است. نتایج نشان دهنده این است که عناصر با منشاء زمینی بیشتر در ذرات PM۱۰ وجود دارند.

رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت گفت: میانگین غلظت آرسنیک، کادمیوم، کبالت، کرم، مس، جیوه، نیکل، سرب، سلنیم، قلع، استرانسیوم، تیتانیوم، وانادیوم، روی و مولیبدن که بعنوان فلزات با منشاء انسان ساخت، شناخته می‌شوند در ذرات TSP، ۳۳-۰۹/۱، بالاترین غلظت مربوط به عنصر روی (۱۲۹) و پایین‌ترین مربوط به عنصر مولیبدن (۰۲۱/۰) نانوگرم در متر مکعب می‌باشد. میانگین غلظت این عناصر در ذرات PM۱۰، ۲/۲۱-۵۴/۰ بالاترین غلظت مربوط به عنصر روی (۱۰۸) و پایین‌ترین مربوط به عنصر مولیبدن (۰۰۶/۰) نانوگرم در متر مکعب است.

به گفته وی بخش ریز گرد و غبار حاوی انواع گوناگون از کانی‌های رسی است که اغلب اوقات می‌تواند بعنوان یک شاخص از منبع تشکیل گرد و غبار باشد. گرد و غبار جمع آوری شده حاوی ۳ کانی رسی اصلی، ایلیت، کائولینت و اسمکتیت است.

دکتر شاهسونی افزود: مطالعات کانی شناسی نشان می‌دهد که بیشترین بخش سیلیس از کوارتز تشکیل شده است. در گرد و غبار هارتامان و اروپا اجزای دی اکسید سیلیس و تری اکسید آلومینیم غالب هستند. جزء غالب در اکسید سیلیس نشان دهنده اهمیت غلظت کوارتز در گرد و غباری است که از طریق سیستم تنفسی وارد بدن انسان می‌شود. وی همچنین گفت: گرد و غبار ساهارا حاوی مقادیر قابل توجهی از تری اکسید آهن، اکسید منیزیم و اکسید کلسیم است. اگرچه گرد و غبار هارتامان غلظت‌های کمتری از اکسید منیزیم و کلسیم را نسبت به گرد و غبار ساهارا که به شمال اروپا منتقل شد را شامل می‌شود.

گرد و غبار می‌تواند مقادیر قابل توجهی از مواد آلی را بعلت باقیمانده گیاهان مرده (دانه و برگ) که دارای دانسیته پایین است و فقط نیاز به یک باد ملایم برای جابجایی دارند، انتقال دهد. آنالیز نمونه‌های گرد و غبار نشان می‌دهد که محتوی مواد آلی گرد و غبار بین ۷/۶ تا ۳/۸ ٪ بود.