هیچ‌گونه مجوزی برای اجرای طرح آبرسانی در محوطه تاریخی ارجان صادر نشده است

سید حکمت‌الله موسوی درباره آبرسانی به شهرستان بهمئی و عبور خط لوله آب از محوطه تاریخی ارگان (ارجان) بهبهان افزود: این محوطه تاریخی مربوط به دوره عیلام باستان است و در سال ۱۳۱۰ ثبت ملی شد.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان خوزستان گفت: متأسفانه این محوطه در دهه‌های گذشته با تجاوز‌ها و تعارض‌های متعدد از جمله احداث کارخانه سیمان و برداشت از منابع معادن روبه‌رو بوده که عموما در عرصه و حریم محوطه وسیع ارزشمند تاریخی ارگان (ارجان) قرار داشته که تخریب‌های جبران ناپذیری را ایجاد کرده است. احداث سد مارون و حفر چاه‌های نفت و احداث شبکه‌های انتقال نفت و لوله‌گذاری در محدوده به شکل سطح‌الارضی، تعدادی از این تعرض‌ها بوده است.
موسوی افزود: این تعرض‌ها و وسعت تخریب‌ها به نحوی بوده که فیلمی از استاد یغمایی پیشکسوت باستان‌شناسی در سال ۹۲ در فضای مجازی منتشر شد که اخیرا در رسانه‌ها بازنشر شده و در بین تاریخ‌دوستان بازخورد وسیعی داشته و حساسیت مردم را بر انگیخته است. این واکنش‌ها متعاقب طرح آبرسانی و احداث خط لوله آب بوده است.
او گفت: طرح آبرسانی از چند سال پیش آغاز شده و از سد کوثر استان خوزستان برای شهر بهمئی استان کهگیلویه و بویراحمد است، در واقع شکاف مسیر لوله‌گذاری آن در دو سوی این محوطه تاریخی در استان کهگیلویه و بویراحمد و استان خوزستان اتفاق افتاده است بدون آنکه استعلامی از اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان خوزستان اخذ شود.
موسوی افزود:بعد از ابلاغ عرصه و حریم به دستگاه‌ها، شاهد کاهش چشمگیر این تعرض‌ها و تخریب‌ها بودیم و به واسطه کنترل و نظارت‌هایی که توسط همکاران ما در پایگاه پژوهشی چگاسفلی و ارجان انجام شده و همکاری قوه قضاییه شهرستان توانستیم، تعرض‌ها را به حداقل برسانیم به نحوی که برداشت از منابع و معادن کارخانه سیمان به حداقل برسد. همچنین حفر چاه‌ها و عملیات اجرایی آبرسانی و برق در این منطقه متوقف شد. البته چندین پرونده قضایی درباره اتفاقات جزئی داریم که از سال ۹۲ اتفاق افتاده است که در حال پیگیری هستیم تا ان‌شاءالله در آینده شاهد جزئی‌ترین اتفاقات نباشیم.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان خوزستان گفت: زمانی‌که خطوط لوله‌گذاری و کانال‌کشی به محدوده آثار و نزدیک حریم محوطه تاریخی رسید، کار متوقف شد و مجبور شدند از اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان خوزستان برای عبور این خط لوله از عرصه و حریم محوطه ارجان و ادامه برداشت منابع استعلام بگیرند. با توجه به ضوابطی که در سال ۹۲ ابلاغ شده بود، هرگونه تعرض در این محوطه تاریخی ممنوع شده است که بلافاصله اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان پاسخ خود را در این زمینه اعلام کرد.
براساس پیگیری‌ها و تلاش‌های اداره آب و فاضلاب استان کهگیلویه و بویر احمد، موضوع در سطح استانی و ملی دنبال شد و بر اساس شدت نیاز آبرسانی به شهرستان بهمئی و تنش آبی که در آن‌جا وجود داشته است، براساس گفته کارشناسان و مشاوران اداره آب، اگر می‌خواستند خط لوله آب را از مسیر دیگری عبور دهند و محوطه را دور بزنند با توجه به وسعت آن و بخش‌های کوهستانی که وجود دارد، عملا زمان‌بر و مستلزم هزینه‌های هنگفت بود. به همین دلیل اصرار داشتند که بتوانند از مسیری که دو خط لوله از دو سمت محوطه اجرا شده بود به یکدیگر وصل کنند. این موضوع در تهران دنبال شد و بررسی‌های درون شهرستانی با حضور هیئت‌های کارشناسی از تهران در این محوطه تاریخی در حدود یک سال گذشته انجام شد. در بررسی‌هایی که کارشناسان داشتند، طرح انتقال آب پذیرفته نشد و موضوع برداشت کارخانه سیمان به طور کامل رد شد، طرح از نظر باستان‌شناسی بررسی و در نهایت منوط به این شد که طرح به شکلی بازنگری شود که منطبق بر ضوابط آثار باشد و در نهایت طرح به این سمت رفت که اگر قرار باشد اتفاق بیفتد، کوتاه‌ترین مسیر انتقال در نظر گرفته شود که همان مسیری بود که خطوط لوله نفت از گذشته در آن منطقه اجرا شده بود.
موسوی با اشاره به اینکه حساسیت‌های بالایی در حوزه وزارتخانه، سطح علمی، پژوهشی و مردم برای اینگونه اتفاقات وجود دارد، گفت: این اطمینان خاطر داده می‌شود تا زمانی که این طرح مراحل کارشناسی را کامل سپری نکند و از اینکه آسیبی به عرصه و حریم محوطه تاریخی ارجان وارد نمی‌شود، اطمینان حاصل نشود مطمئنا هیچگونه مجوزی صادر نخواهد شد. همکاران ما در سطح شهرستان، استان و کشور حافظ این آثار هستند.
وی افزود: طی چند سال گذشته توانستیم عناصر معماری این محوطه تاریخی را بررسی، حفاظت، مرمت و ثبت ملی کنیم.