نسخه های خطی ثبت شده در فهرست میراث جهانی و ملی

به گزارش خبرگزاری صداوسیما به مناسبت روز میراث مکتوب مجموعه فرهنگی تاریخی کاخ گلستان تعدادی از نسخ خطی موجود در این مجموعه را به علاقمندان معرفی کرد.
شاهنامه بایسنقری در سال ۸۲۹ ه. ق به فرمان بایسنقر میرزا (تولد ۸۰۲ ه. ق / وفات ۸۳۷ ه. ق) به قلم کاتب مشهور «جعفر البایسنقری» که لقب بایسنقری را به سبب پاداش فضایل هنری خود از بایسنقر میرزا گرفته بود، صورت تدوین یافت. بیست و دو مجالس مینیاتور آبرنگ ممتاز این نسخه با توجه به متن داستان‌های شاهنامه و به شیوه مکتب هرات و در نهایت استادی کار شده است. این نسخه در سال ۱۳۸۷ در حافظه جهانی ثبت شده است.

جامع التواریخ رشیدی از شاهکار‌های ادبی ایران و جهان محسوب می‌شود که نثری ساده و روشن دارد و از مهمترین منابع برای تاریخ اقوام حکومت‌های ترک و مغول به شمار می‌رود. از خواجه رشید به عنوان رجل سیاسی، تاریخ نگار و پزشک ایرانی یاد می‌شود (وفات ۷۱۷ ه. ق).
خمسه نظامی این نسخه دارای ۷۰۰ صفحه در ۲۱ سطر به کتابت محمد القوام الشیرازی به خط نستعلیق یک دانگ و کتابت بسیار خوش و شامل مخزن الاسرار (گنج رازها)، خسرو و شیرین، مثنوی لیلی و مجنون، مثنوی هفت پیکر و مثنوی اسکندرنامه است. این نسخه خطی نفیس با یازده مجلس مینیاتور عالی، در اسفند­۱۳۹۶ در حافظه جهانی به ثبت رسیده است.

خط ناخنی توسط ایرانیان و در عهد صفوی ابداع شده و هم اکنون دوازده نمونه از آن در کتابخانه کاخ گلستان موجود است. این نسخه‌ها در برگیرنده خطوط و نگاره‌های ناخنی هستند و توسط هنرمندانی بنامی چون: محمدکاظم، محمدحسین شیرازی، درویش علی اکبر اصفهانی، جعفرخان دارابی، رضاقلی شاهرخ شاهی، محمدحسن، فخرجهان، میرعلی و عمادالحسینی خلق شده اند. قدیمی‌ترین نمونه توسط علی اکبر در سال ۱۲۶۶ ه. ق و جدیدترین نسخه رقم دار توسط محمدحسین شیرازی در تاریخ ۱۲۷۹ ه. ق کتابت شده است.